EDEBİYAT VE KÜLTÜRÜMÜZDE TREN

Edebi ve kültürel hayatımızı şekillendiren önemli unsurlardan biri de medeniyet dediğimiz, bütün insanlığın ortak keşif ve gelişiminin ürünü olan teknolojidir. Kültür hayatı, sadece o kültürü oluşturan toplumların gelenekleri, görenekleri, inançları ve algılarından oluşmaz. Bu değerleri bütünleyen veya harekete geçiren önemli unsurlardan biri şüphesiz medeniyetin bir sonucu olan teknolojidir. Ülkemize bin sekiz yüz ellili yıllardan itibaren gelmeye başlayan tren taşımacılığı, kültür hayatımızda da yeni yeni algılamalara sebep olmuştur. Özellikle askeri ve ticari yönleri dikkate alınarak oluşturulan tren hatları, Osmanlı coğrafyasının demiryollarının ülkemize geldiği yıllar, Osmanlı devletinin pek çok cephede savaşmak zorunda kaldığı sıkıntılı yıllardır. Anadolu coğrafyasından İmparatorluğun uzak pek çok cephesine asker sevkıyatı yapılmakta idi. Şüphesiz bunun da en uygun yolu o dönemde inşa edilmiş olan tren hatlarıdır. Böylece insanımızın algısında, gidenin gelmediği gelenin bulamadığı ayrılıkların müsebbibi adeta trenler olmuştur Türk toplumu, tarihten gelen tecrübeleri ve birikimleri ile kendine has bir ruh enginliğine sahiptir. Özellikle onun çok değişik coğrafyalara yaptığı göçler ve buna bağlı yaşadığı sıkıntıları hüzne ve kedere mütemayil bir hassasiyetinin oluşmasına neden olmuştur. Toplumumuzdaki bütün bu algılardan kaynaklanan hassasiyet, onun günlük hayatına, şiirlerine, şarkılarına, türkülerine, deyimlerine, ninnilerine, bilmecelerine yansımıştır. Böylece tren ve tren ulaşımının etrafında zengin bir kültürel yapı oluşmuştur. Bu çalışmada tren ve demiryolu taşımacılığının edebi hayatımıza özellikle de populer kültürümüze etkisi üzerimde durulacaktır.

LITERATURE AND OUR CULTURE TRAIN

Literary and cultural civilization, one of the key elements shaping our lives that we, humanity as a whole is the product of joint exploration and development is technology. Cultural life, only those that create a culture of community traditions, customs, beliefs and perception does not consist of. These values complement or raises doubt one of the key elements is the technology that is the result of civilization. Our country from the year one thousand eight hundred fifties freight trains began to arrive, a new culture in our lives has led to new perceptions. Especially considering military and commercial aspects of the train lines were created, brought to life in different parts of the Ottoman geography.Trains and railways came to our country for years, the Ottoman state had to fight on many fronts, the troubled decades. Anatolia away from the Empire's troop deployment was being done on many fronts. Surely it is the most convenient way to train lines which are built in that period. Thus, in the perception of our people, who can not be found from the arrival of the trains has been literally müsebbip of separation. Turkish society, history and the accumulation of experience with the vastness has a unique spirit. In particular, his migration to its very different geographies and consequently the hardships faced prone to sadness and grief has led to the formation of a sensitivity. Sensitivity arising from all this perception in our society, in his daily life, his poems, songs, folk songs, to phrase, to lullabies, riddles were reflected. Thus, a rich cultural structures around trains and railway transport has occurred. In this study, train and rail transport literary influence our lives, especially our popular culture will be focused on me.

___

  • ALVER, Köksal (2004); Edebiyat Sosyolojisi, Hece Yayınları, Ankara
  • REDEKER, Hors (1986); Edebiyat Estetiği, (Çev. Aziz Çalışlar), Kuzey Yayınları, Ankara.
  • POSPELOV, Gennady N. (1995); Edebiyat Bilimi (Çev. Yılmaz Onay), Evrensel Basım Yayınları, İstanbul.
  • AĞIR, Ahmet"Köroğlu'ndan Erken Dönem Cumhuriyet ŞiirindeEdebiyat ve Teknoloji" Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi S.29/3 (ss 57-74). (http://tr.wikipedia.org/wiki/Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryollar).
  • www.tcdd.gov.tr/Upload/Files/ContentFiles/2010/mevzuat/.../isletme.doc
  • KALAFAT, Yaşar Türk Halk İnançlarında Kara
  • YİYİN, Aytaç 2009; "Türk Kültüründe Asker Ocağı Etrafında Oluşan Halkbilimi ve Halk Edebiyatı Ürünleri Üzerinde Bir İnceleme", Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi.