TÜRKİYE'DE POLİTİK RİTÜELLER

Ritüel, devlet ya da din kurumları oluşmadan önceki zamanlardan başlayarak insan hayatının önemli bir parçası olmuştur. Erken dönemlerde yalnızca kutsal olanla ilişkilendirilen ritüeller, ilerleyen süreçte ortak bir değerler dizgesinin oluşumunun getirdiği milletleşmeye paralel biçimde ayırt edici unsurlar kazanarak sistemleşmiştir. Milletleşmenin getirdiği birliktelik duygusu tarihsel arka planı olan ritüellerin yaşamasına olanak verirken yeni sosyal ve siyasal kabuller, aynı misyonu kendi amaçlarına uyarlamak üzere yeni törenler ve bu törenlerde uygulanan ritüeller oluşturmuştur. Aynı kültür dairesinden olmakla birlikte farklı siyasal görüşlere mensup kitlelerin belirli zamanlar içerisinde farkındalıklarını göstermek, ortak bir öğe üzerinde birleşmeyi sağlamak gibi amaçlarla var ettikleri tören ve ritüeller siyasalı oluşturanların ilkesel birlikteliği süresince devam etmiş ve etmektedir. Osmanlı İmparatorluğu sonrasında kurulan Türkiye Cumhuriyeti de doğal olarak yukarıda temel unsurları belirtilen genel çerçeveye uygun bir şekilde gerek resmi gerekse gayrı resmi tören ve bağlı ritüellerin gerçekleştirildiği bir politik ve sosyal yapıya sahiptir. İktidar sahiplerinin, anayasaları içerisinde belirtilenler dışındaki her tür eylem ve hareketliliği sıcak karşılamamaları ve içinde bulundukları iç ve dış politik şartlar doğrultusunda esnek/katı kurallarla müdahale ettikleri bu tür organizasyonlar geçmişten geleceğe taşınan siyasal bir duruşun yansımalarıdır. Türkiye Cumhuriyeti içerisinde de belirtilenler doğrultusunda yasal ve yasa dışı kabul edilen çok sayıda tören ve bu törenlere bağlı gerçekleştirilen ritüeli görmek mümkündür. Bu törenlerin katılımcıları törenlerinin ve ritüellerinin ilk eylem anını, gerçekleşme zamanını ve çoğunlukla gerçekleştiği mekânı yeniden var etme, yaşatma ilkesi içerisinde tekrarlamaktadırlar. Her yeni tekrar, grup bilincini desteklemekte ve yeni katılımcıyı bu andan pay sahibi olma yönünde güdülemektedir. Katılımcı için bu yönüyle özel bir kutsiyete sahip olan ritüeller, yöneticiler açısından zaman zaman sadece bir grubun anma programı zaman zaman da bir kitlenin ayaklanma girişiminin ilk adımlarına dönüşmektedir. Belirtilenler çerçevesinde bu çalışmada, Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşu, iktidarı elinde bulunduranların temel kabulleri, mitolojide törenin yeri ve anlamı son olarak da belirtilenlerden hareketle Türkiye'deki politik ritüellerin yeri verilmeye çalışılmıştır.

Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic

Rituals that have been seen with especially religious styles starting from the time before the process of nationalization have begun to be systematic by having distinguishing aspects in association with being a nation which resulted from the formation of the common customs in the following times. While the feeling of being a community as a result of nationalization allows the rituals having historical background to continue, new social and political acceptations make up new ceremonies and new rituals to be put into practice in these ceremonies. Rituals and ceremonies which are performed so as to display the awareness of the people who have different political views despite being in the same cultural circle, or to ensure the coalition over a shared entity have continued and will continue so long as the fundamental synergy, which constitutes the party, continues. The Turkish Republic founded after the collapse of the Ottoman Empire have inherently a social and political construction in which either formal or informal ceremonies and related rituals are performed in accordance with the common frame whose essential elements were cited above. The governors discountenance every action and movement outside their constitution and such organizations that they interfere in accordance with the flexible / rigid regulations of the domestic and global political conditions are the reflections of an attitude from past to the future. In the Turkish Republic, it is also possible to see a number of ceremonies and related rituals accepted as legal or illegal in line with the statements. The participants perform the ceremonies and their rituals again with the aim of realization of the early time of event and mostly reformation of the place where it took place. Every new recurrence backs up the group awareness and motivates the new participant to share this moment. Rituals that have some sort of sacredness at this point turn into sometimes only a memorial ceremony of a group and sometimes the first steps of a riot among a crowd. With the frame of stated knowledges, it is tried to given the basic acceptance of the persons that holding the power and in and after the period of Turkish Republic's foundation in this study. And also the place and the meaning of ceremony in mythology and finally with the reference of the stated knowledges the political rituals in Turkey are mentioned in this study.

___

BASCON R, Folklorun Dört ??levi, (Çev. Feryal Çalı?) Halkbiliminde Kuramlar ve Yakla?ımlar 2, Geleneksel Yayıncılık Ankara 2005 s. 125-152

BA?GÖZ ?lhan, Protesto: Folklorun Be?inci ??levi (Fonksiyonu), Folkloristik Prof. Dr. Umay Günay Armağanı, Ankara 1996, s.2-5

BAYDUR, Mithat, Statik ve Dinamik Milliyetçilik Üzerine Notlar, Beykent Üniversitesi, Sosyal Bilimler Dergisi, 2009 C.3, S.1.s.24-35,

BELL? Mihri, Türkiye Cumhuriyeti'nin ?deolojik Temelleri Üzerine, Yeni Türkiye, Eylül Aralık, Cumhuriyet Özel Sayısı I, 1998, S.23-24 s.563-565

ERG?NER Gürbüz, Kurban, Kurbanın Kökenleri ve Anadolu'da Kanlı Kurban Ritüelleri, YKY, ?stanbul 1997

ERGUN Pervin, Küresel Dünyanın Tüketim Mitleri Fakelore'un Ba?arısı: Yılba?ı mı Kutluyoruz Noel Mi? Milli Folklor Dergisi, 2012, S.95. s.147-160

KIRPIK Cevdet, Osmanlı Devleti'nde ??çiler ve ??çi Hareketleri, (1876-1914), Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, tarih Anabilim Dalı, Doktora Tezi, 2004

KOCATÜRK Utkan, Atatürkçülük ve Atatürk ?lkeleri, Yeni Türkiye, Eylül Aralık, Cumhuriyet Özel Sayısı I,1998, S.23-24, s.602-612

KONGAR Emre, Toplumsal Deği?me Kuramları ve Türkiye Gerçeği, Remzi Kitabevi, ?stanbul, 2006

OĞUZ Türkiye'de Mit ve Masal Çalı?maları veya Bir Olumsuzlama ve Tek-Tiple?tirme Öyküsü, Milli Folklor Dergisi, 2010 S.85.s.36-45

ÖZBUDUN Sibel, Ayinden Törene, Siyasal ?ktidarın Kurulma ve Kurumsalla?ma Sürecinde Törenlerin ??levleri, Anahtar Kitaplar Yayınevi, ?stanbul, 1997

SAKAL Fahri, Tarih Ve Günümüz Kültürü, Hıstory Studıes, Prof.Dr. Enver Konukçu Armağanı, Nisan 2012

?ENGÜL Abdullah, Türk Kültüründe Nevruz ve Anadolu'da Nevruz Kutlamaları, Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi, 2008, S.26.s. 61-73

http://tr.wikipedia.org/wiki/T%C3%BCrk%C3%A7%C3%BCl%C3%BCk_G%C3%BCn%C3%B C (11.02.2013)