ELEKTRONİK ÇAĞDA SÖZÜN SATICILARI: RADYO VE TELEVİZYON

Folklorun "iletişimsel bir süreç" olarak kabul edilmesiyle birlikte günümüz halkbilimi araştırmalarında en az ürün kadar ürünün ortaya çıktığı bağlam da önem kazanmış; yüz yüze iletişimin hâkim olduğu sözlü kültür ortamının ardından veya onunla birlikte, yeni iletişim araçlarının gelişmesiyle, yazı ile yazılı kültür ortamı; telgraf, telefon, radyo, televizyon, bilgisayar ve benzeri araçlarla birlikte de elektronik kültür ortamı şekillenmiştir. Sözlü kültür ortamından yazılı kültür ve elektronik kültür ortamına geçişte, anlatının dinleyiciye/okuyucuya/seyirciye ulaşmasında mekânın sınırlayıcılığı da ortadan kalkmıştır. Radyo ve televizyon öncelikle kamusal alanlarda, ardından evlerde yer alarak elektronik kültür ortamını şekillendirmiştir. Başlangıçta büyük bir şaşkınlık ve yabancılık yaratan radyo ve televizyonun etrafında yeni birliktelik ortamları oluşmuştur. Radyo ve televizyon bu ortamlarda öncekinden farklı bir iletişim biçimi ortaya çıkarmış; sözlü kültür ortamının yüz yüze olan iletişim biçimini değiştirmiştir. Elektronik kültür ortamının bu iki aracıyla birlikte sözlü kültür ortamının anlatıcısının yerini radyo ve televizyonun, anlatının yerini bu araçlarla sunulanların almaya başladığı; elektronik kültür ortamlarının sözlü kültür ürünlerini alıp kullandıkları görülmüştür. Sonuç olarak, radyo ve televizyon birliktelik mekânlarında yer alarak bu mekânların anlatım ortamını değiştirmiştir. Makalede elektronik kültür ortamı "Kastamonu" özelinde ele alınmıştır. Elektronik kültür ortamı, halk anlatısı ve Kastamonu halkının birleştiği yer radyo ve son dönemde özellikle televizyon ile internettir. Bu makalede; "Elektronik Kültür Ortamı", anlatım ortamında meydana getirdiği benzer etkiler göz önünde bulundurularak, "Radyo" ve "Televizyon" ile sınırlandırılmıştır.

RADIO AND TELEVISION AS WORD SELLERS IN ELECTRONIC AGE

With adaptation of folklore as “communicational process‟‟, the context of the products have been became important as much as the product in contemporary folklore researches; through oral culture medium dominated by face to face communication, electronic medium of culture has been formed by the development of new communication tools, the writing and written culture; telegraph, telephone, radio, television, computers, and other similar instruments. At the transfer from oral culture to written culture, the limiters of the place also have been eliminated in achieving narrator to the listener / reader / viewer. Radio and television reshaped the electronic culture medium by taking place in public sphere first and then in homes. The new association environments were formed around radio and television which originally created great confusion and alienation. Radio and television have revealed a new form of communication in these environments; it has changed the oral cultural medium‟s communication style. With these two factors, narrator of oral culture medium was replaced by radio and television and narrative was replaced by submissions of these tools, then they took and used the oral culture products. As a result, it was determined that radio and television changed the expression medium of the places by taking place in the combining places. The radio and nowadays especially television and internet are the place which combined with electronic culture medium, folk narrative and the people of Kastamonu. In the paper, electronic culture medium is limited by „Radio‟ and „Television‟ by taking into account the similar factors in expression medium

PDF

___

Azdavay İlçe Yıllığı (Atatürk’ün Doğumunun 100. Yılında Azdavay). Yyy: Azdavay Belediyesi Yayınları, 1981.
AZĠZ Aysel(1981). Radyo ve Televizyona Giriş,. Ankara: Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları.
AYTAÇ Gürsel (2002). Edebiyat ve Medya Kitaptan Ekrana Edebiyat, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
BEN-AMOS Dan (2007). “Halk Bilgisinin (Folklorun) Bağlamı: Ġmalar ve Beklentiler”. Çev. Metin Ekici. Millî Folklor, S: 76, s.232-243.
___________(2003). “ġartlar ve Çevre Ġçinde Folklorun Bir Tanımına Doğru”. Çev. Metin Ekici. Halkbiliminde Kuramlar ve Yaklaşımlar, hzl. Gülin Öğüt Eker ve diğerleri. Ankara: Millî Folklor Yayınları, s. 31-35.
BĠRKALAN Hande(2002). “Geleneksel Halk Kahramanları, Popüler Medya ve Ġnek ġaban”. Folklor/Edebiyat, S: 23, s. 47-53.
CANKAYA Özden(1996). “Türk Radyoculuğunun GeliĢimi”, Yüzyıl Biterken Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ansiklopedisi. C.14, Ġstanbul: ĠletiĢim Yayınları, s. 1078-1086.
DUNDES Alan (1978). Essays in Folkloristics, Delhi: Folklor Institue.
___________(2003a). “Halk Kimdir”. Çev. Metin Ekici. Halkbiliminde Kuramlar ve Yaklaşımlar, hzl. Gülin Öğüt Eker ve diğerleri. Ankara: Millî Folklor Yayınları, s. 1-30.
___________(2003b). “Doku, Metin ve Konteks”. Çev. Metin Ekici. Halkbiliminde Kuramlar ve Yaklaşımlar, hzl. Gülin Öğüt Eker ve diğerleri. Ankara: Millî Folklor Yayınları, s. 67-90.
ELLUL Jacques (1998). Sözün Düşüşü. Çev. Hüsamettin Arslan. Ġstanbul: Paradigma Yayınları.
EYUPGĠLLER Kemal Kutgün (1999). Bir Kent Tarihi: Kastamonu, Ġstanbul: Eren Yayıncılık.
GERBNER George. “The Strories We Tell”. Kültür ve İletişim, 1(1) 1998. [http://:lef.ankara.edu.tr/ki/yazi.]
Kastamonu İl Yıllığı 1967, hzl. Kastamonu Valiliği. Ankara: Ulusal Basımevi, 1967.
Kastamonu İl Yıllığı 1973.,hzl. Kastamonu Valiliği. Ankara: Yarı Açık Cezaevi Matbaası.1973.
KÖKER Eser (2005). Kitapta Kurutulmuş Çiçekler ya da Sözlü Kültür Üzerine Düşünmek, Ankara: Dipnot Yayınları.
METE Mehmet (1999). Televizyon Yayınlarının Türk Toplumu Üzerindeki Etkisi. hzl. Erol Kalender. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi BaĢkanlığı Yayınları.
OĞUZ M. Öcal (2000). “Halk Bilimine Yansıyan Osmanlı Ġmajının Anlatım Ortamı Çözümlemeleri”. Türk Dünyası Halk Biliminde Yöntem Sorunları, Ankara: Akçağ Yayınları, s. 97-106.
ONG Walter J. (1999). Sözlü ve Yazılı Kültür: Sözün Teknolojileşmesi, Çev. Sema Postacıoğlu Banon. Ġstanbul: Metis Yayınları.
ÖRĠK Nahid Sırrı (2000). Anadolu’da Yol Notları -Bir Edirne Seyahatnamesi-Kayseri, Kırşehir, Kastamonu, Ġstanbul: Arma Yayınları.
ÖZDEMĠR Nebi (2005). Cumhuriyet Dönemi Tük Eğlence Kültürü, Ankara: Akçağ Yayınları.
____________ (2008). Medya Kültür ve Edebiyat, Ankara: Geleneksel Yayınları.
____________ (2001). “Türkiye‟ de Halkbilimi/Kültürbilimi-Medya ĠliĢkisi”, Türkbilig, S: 2, s. 110-117.
POSTMAN Neil (2004). Televizyon Öldüren Eğlence, Çev. Osman Akınhay. Ġstanbul: Ayrıntı Yayınları..
SANDERS Barry (1999). Öküzün A’sı: Elektronik Çağda Yazılı Kültürün Çöküşü ve Şiddetin Yükselişi, Çev.ġehnaz Tahir. Ġstanbul: Ayrıntı Yayınları.
www. yayinakisi.com/program/11892/ (13.09.2008)
(Kaynak KiĢi Bilgileri; Adı-Soyadı, Cinsiyeti, Doğum Yeri, Doğum Yılı, Ġkamet Ettiği Yer, Öğrenim Durumu, ĠĢi-Mesleği, Derlemenin Yapıldığı Yer, Derleme Tarihi sıralamasıyla verilmiĢtir.)
Ali Bey Yavuz, Erkek, Terzi Köyü- Kastamonu, 1968, Kayı Köyü- Kastamonu, Ġlkokul Mezunu, Kayı Köyü Kahvesinin Sahibi-Çiftçilik, Kayı Köyü Kahvehanesi-Kastamonu, 23.03.2006.
Baki Karahan, Erkek, Çatalzeytin, 1944, Merkez Mahallesi-Çatalzeytin, Ortaokul Mezunu, Bakkal, Kaynak KiĢinin Evi-Çatalzeytin, 04.12.2005.
Cafer Akbulut, Erkek, Kastamonu, 1937, Kastamonu, Okuma Yazma Bilmiyor, Kahvehaneci, Kaynak KiĢinin ĠĢ Yeri-Kastamonu, 04.12.2005.
Emin Çelik, Erkek, Ersizlerdere Köyü-Küre, 1945, Ersizlerdere Köyü, Ġlkokul Mezunu, Lokanta ĠĢletmecisi, Kaynak KiĢinin ĠĢ Yer-Küre, 12.05.2007.
Emine Güngör, Bayan, Azdavay, 1961, Azdavay, Okuma Yazma Bilmiyor, Ev Hanımı, Kaynak KiĢinin EviAzdavay, 25.04.2006.
Emine Kalaycı, Bayan, Azdavay-Evlek Köyü, 1940, Azdavay, Okuma Yazma Bilmiyor, Ev Hanımı, Kaynak KiĢinin Evi- Azdavay, 09.05.2007.
Emine Yılmaz, Bayan, Azdavay-Evlek Köyü, 1940, Azdavay, Okuma Yazma Bilmiyor, Ev Hanımı, Kaynak KiĢinin Evi- Azdavay, 09.05.2007.
Erdal Arslan, Erkek, Azdavay, 1971, Kastamonu, Meslek Yüksek Okulu Mezunu, Vakıflar Bölge Müdürlüğünde Memur, Kaynak KiĢinin Evi-Kastamonu, 23.03.2006.
Fadime Tarhan(Kara Gelin) , Sarnıç Köyü-Azdavay, 1933, Azdavay, Okuma Yazma Bilmiyor, Ev Hanımı- Çiftçi, Kaynak KiĢinin Evi- Azdavay, 28.04.2006; Azdavay Çay Bahçesi, 09.05.2007.
Fahrettin Tınık, Erkek, Ġhsangazi-Sarıpınar Köyü, 1946, Kur‟an Kursu, Çiftçi, Ġhsangazi, 12.05.2007.
Faik Yalçın, Erkek, Azdavay-Kastamonu, 1956, Azdavay, Eğitim Enstitüsü Mezunu, Emekli Milli Eğitim ġube Müdürü, Kahvehane- Azdavay, 28.11.2005.
Fatma Murat, Bayan, Devrekâni-Kınık Köyü, 1942, Kastamonu, Ġlkokul Mezunu, Ev hanımı, Kastamonu, 09.05.2007.
Fikri Saymaz, Erkek, Honsalar-Daday, 1933, Daday, Ortaokul Mezunu, ġoför-Daday, 09.05.2006.
Hakkı Akkaya, Erkek, TekkeĢin Köyü-PınarbaĢı, 1942, TekkeĢin Köyü- PınarbaĢı, Ġlkokul Mezunu, Esnaf(Camcı), PaĢa Konağı-PınarbaĢı, 26–27–28.11.2005.
Halime BaĢ, Bayan, Kastamonu-Ortaköy, 1949, Kastamonu Merkez, Ġlkokul Mezunu, Ev Hanımı, Kastamonu, 23.03.2006.
Hasan KarakaĢ, Erkek, TaĢköprü, 1942, TaĢköprü, Ġlkokul Mezunu, TaĢköprü, 06.05.2006.
Hasan Selalmaz, Erkek, Selalmaz Köyü-Daday, 1924, Selalmaz Köyü, Ġlkokul Mezunu, Çiftçi-Selalmaz‟ın Eski Muhtarı, Selalmaz Köyü-Daday, 11.12.2005.
Hasan Toğraz, Erkek, Daday, 1948, Daday, Lise Mezunu, Esnaf, Kaynak KiĢinin ĠĢ Yeri-Daday, 15.05.2007.
Hatice Çatal, Bayan, Kastamonu, 1959, Kastamonu, Ġlkokul Mezunu, Ev Hanımı, Kastamonu, 14.05.200.
Hikmet Haliloğlu, Erkek, Daday, 1950, Çayırlı Köyü-Daday-Kastamonu, Orman Muhafaza Memuru, Daday, 10.12.2005.
Hüseyin Yazıbakan, Araç-AĢağı Tuzaklı, 1927, Araç-Tuzaklı Köyü-Eskici Mahallesi, Ġlkokul Mezunu, Çiftçi, Kaynak KiĢinin Evi- Tuzaklı Köyü, Eskici Mahallesi, 03.12.2005.
Ġbrahim DemirbaĢ, Erkek, TaĢköprü-Abdal Hasan Köyü, 1917, Abdal Hasan Köyü, 3 yıllık Ġlkokul (Orman Bekçiliği Ġçin Staj GörmüĢ), Çiftçi-Bekçilikten Emekli, Abdal Hasan KöyüTaĢköprü, 12.05.2007.
Ġfakat KaĢıkçı, Bayan, Gümürtler Köyü-Azdavay, 1942, Gümürtler Köyü, Okuma Yazma Bilmiyor, Ev Hanımı, Kaynak KiĢinin Evi- Azdavay, 23.10.2005.
Ġhsan Ayanoğlu, Erkek, Enbiya Köyü-Ġhsangazi, 1933, Ġhsangazi, Ġlkokul Mezunu, ġoförler ve Sanatkârlar Odası BaĢkanı, Kaynak KiĢinin ĠĢ Yeri- Ġhsangazi, 19.11.2005.
Ġrfan Dıkkıloğlu, Erkek, Kastamonu, 1980, Kastamonu-Merkez, Ortaokul Terk(Atılma) , Egzozcu, Armağan Pastanesi-Kastamonu, 10.12.2006.
Ġrfan Yakut, Erkek, TaĢköprü, 1925, TaĢköprü, Sanat Okulu Mezunu, Emekli ĠĢçi, TaĢköprü Kültür ve Kalkınma Derneği-TaĢköprü, 05.05.2007.
Ġsmail Küçükkahveci, Erkek, Tosya, 1957, Tosya, Üniversite Mezunu, Tosya Anadolu Lisesi Müdürü, Tosya Anadolu Lisesi-Tosya, 20.08.2008.
Ġsmail Ölmez, Erkek, Küre, 1938, Küre, Lise mezunu, Emekli, Müftülük Binası- Küre, 05.05.2007.
Ġsmail Tontur, Erkek, Kırık Köyü- Kastamonu,1948, Kırık Köyü- Kastamonu, Ġlkokul Mezunu, Kırık Köyü‟nün Eski Muhtarı, Kayı Köyü Kahvehanesi-Kastamonu, 23.03.2006.
Kamil Sakoğlu, Erkek, Devrekâni-HabeĢli Köyü, 1934, Ġlkokul Mezunu, Emekli Ġmam, Devrekâni, 05.05.2007.
Kevser Özelci, Bayan, Sarpın-Araç, 1938, Araç, Ġlkokul Mezunu, Ev Hanımı, Kaynak KiĢinin Evi- Araç, 04.12.2005.
Mehmet Hasan Eroğlu, Erkek, Kınık Köyü, 1933, Devrekâni, 15.10.2005.
Mesut Kanlıoğlu, Erkek, Tosya, 1945, Ortaokul Mezunu, Marangoz–32 Yıl Sanayi ve Ticaret Odası Genel Sekreterliği YapmıĢ, Kaynak KiĢinin ĠĢ Yeri- Tosya, 26.11.2005.
Mustafa KuĢoğlu, Erkek, Kastamonu, 1964, Kastamonu, Teknik Lise Mezunu, Teknik Öğretmen, Kastamonu, 03.07.2005.
Mustafa Samancı, Erkek, 1930, Samancı-Azdavay, Okuma Yazma Biliyor, Çiftçi, Samancı-Azdavay, 15.12.2005.
Naci Sarı, Erkek, Kurusaray Köyü-Devrekâni, 1955, Kurusaray Köyü, Ġlkokul Mezunu, Çiftçi-Kahvehane ĠĢletmecisi, Kurusaray Köyü, 03.12.2005.
Necdet Bostancı, Erkek, Bolatlar-Daday, 1942, Bolatlar-Dady, Ġlkokul Mezunu Bolatlar-Daday, 04.12.2005.
Niyazi Yılmaz, Erkek, Davut Köyü-Daday, 1933, Davut Köyü-Daday, Ġlkokul Mezunu, Daday, 27.06.2005.
Pakize Parça, Bayan, HabeĢli Köyü, 1924, Hacıkayalar Köyü-Seydiler, Okuma Yazma Bilmiyor, Ev Hanımı- Çiftçi, Hacıkayalar Köyü, 15.10.2005.
Refik Ġshakbeyoğlu, Erkek, HabeĢli Köyü-Devrekâni, 1944, HabeĢli Köyü-Devrekâni, Lise, Emekli Öğretmen, HabeĢli Köyü-Devrekâni, 22.04.2006
ReĢide Sancak, Bayan, Seydiler-Kastamonu, 1949, Çayır Mahallesi- Seydiler, Ġlkokul Mezunu, Ev Hanımı, Çayır Mahallesi- Seydiler, 24.04.2006.
Sabahat Tekin, Bayan, PınarbaĢı, 1975, PınarbaĢı, Ġlkokul Mezunu, Ev Hanımı(Pınar Bebek ve Yöresel Kıyafet Ustası), Gültepe-PınarbaĢı, 28.11.2005.
Salim Özbay, Erkek, Kavaklı-Çatalzeytin, 1936, Kavaklı-Çatalzeytin, Okuma Yazma Biliyor, Bahçıvan, Çatalzeytin, 04.12.2005.
Sami Ağırtopçu, Erkek, Yukarıyazı Köyü-Araç-Kastamonu, 1931, Ġlkokul Mezunu, Karabük Demir Çelik Fabrikası‟ndan Emekli, Yukarıyazı Köyü-Araç, 04.12.2005.
Saniye Çobanoğlu, Bayan, Sarıpınar-Ġhsangazi, 1953, Ġhsangazi, Okuma Yazma Bilmiyor, Ev Hanımı- Hayvancılıkla UğraĢıyor, Ġhsangazi, 26.11.2006.
Seher Kebeli, Bayan, Çakıroğlu Köyü-Azdavay-Kastamonu, 1947, Çakıroğlu Köyü-Azdavay, Ġlkokul Mezunu, Ev Hanımı, Çakıroğlu Köyü, 09.07.2005.
Selahattin TavĢanoğlu, Erkek, Kastamonu-Merkez, 1973, Yukarıyuva Köyü, Lise Mezunu, Yukarıyuva Köyü, 04.12.2005.
Serpil Tomruk, Bayan, Azdavay, 1957, Azdavay, Ġlkokul Mezunu, Ev Hanımı, Azdavay, 06.05.2005.
Servet Karagöz, Bayan, Devrekâni-Kastamonu, 1932, Devrekâni, Okuma Yazma Bilmiyor, Ev Hanımı, Kaynak KiĢinin Evi-Devrekâni, 25.11.2005.
Sultan Çakır, Bayan, Saraydurak-Devrekâni 1945, ġenlik Pazarı-Devrekâni, Ġlkokul Mezunu, Ev Hanımı, ġenlik Pazarı, 05.05.2007.
Şevket Gençoğlu, Erkek, Seydiler, 1929, Seydiler, Ġlkokul Mezunu, Çiftçi-Seydiler Eski Belediye BaĢkanı, Seydiler-Kastamonu, 24.04.2006.
Vacide Oygur, Bayan, Küre, 1931, Küre, Ġlkokul Mezunu, Ev Hanımı-Dokuma Ustası, Küre, 06.05.2007.
Zehra Tafracı, Bayan, Ġhsangazi-Kastamonu, 1927, Ġhsangazi-Kastamonu, Okuma Yazma Bilmiyor, Ev Hanımı, Ġhsangazi, 09.12.2005.