TÜRKİYE’DE 1985-2015 TARİHLERİ ARASINDA YAPILMIŞ MÜZE KONULU LİSANSÜSTÜ TEZLERİN İNCELENMESİ

Bu araştırmanın amacını, Türkiye'de 1985-2015 yılları arasında yapılmış müze konulu lisansüstü tezleri çeşitli değişkenlere göre incelemek Araştırmada veriler doküman incelemesi yoluyla elde edilmiştir. YÖK Yayın Dokümantasyon Daire Başkanlığı bünyesinde bulunan 1985-2015 yılları arasında yapılmış, erişilen 791 lisansüstü tez, araştırma evrenini oluşturmaktadır. Evrenin tamamına ulaşmak hedeflenmiş bu nedenle örneklem alınmamıştır. Erişilen tezlerin yıllara, alanlara; eğitim bilimleri alanında yapılan tezlerin konu alanlarına, uygulandığı derslere, hedef kitlelerine, uygulanan yöntemlerine ve verilerin analizine göre dağılımlarını değerlendirmek amacıyla bir içerik formu geliştirilmiştir. Verilerin analizinde içerik analizi yöntemi uygulanmıştır. Elde edilen bulgulara göre 1985-2015 yılları arasında 704 yüksek lisans, 74 doktora, 13 sanatta yeterlik tezi yapılmıştır. Müze ile ilgili yapılan tezler, en çok Arkeoloji alanında olmak üzere toplam 44 farklı alanda yapılmıştır. Eğitim Bilimleri alanında yapılan çalışmalar bu tezlerin sadece % 8,7'sini oluşturmaktadır. Eğitim Bilimlerinde, genellikle ''Eğitim Ortamı Olarak Müzeler'' ve ''Müze Eğitimi'' alanlarında çalışma yapılmıştır. Tezlerin uygulandığı dersler ise en çok sanat ile ilgili dersler ve sosyal bilgiler dersinden oluşmaktadır. Tezlerin hedef kitleleri ise çoğunlukla ortaokul öğrencileri araştırmalarda en çok tarama modeli ile deneysel modellerin kullanıldığı belirlenmiştir. Verilerin analizinde ise betimsel analiz, içerik analizi, ikonografik analiz gibi analiz teknikleri kullanılmıştır. Bu bulgulara dayalı olarak müzelerdeki nesnelerin çeşitliliğinden yola çıkarak her alanda müze ile ilgili çalışmalar yapılabilir. Özellikle eğitim bilimleri alanında yapılan tezlerin sayıca az olduğu düşünülürse eğitimde yapılandırmacı yaklaşıma uygun olarak müze ile eğitimden faydalanmayı geliştirmek amacıyla daha fazla bu alanda lisansüstü çalışma yapılabilir ve bu yolla öğretmenlere rehberlik edilmesi sağlanabilir. Eğitimin her kademesinde ve farklı derslerde çeşitli müzeler ile ilgili lisansüstü tezler yapılabilir

EXAMINING THE POSTGRADUATE THESES WRITTEN ON MUSEUMS BETWEEN 1985 AND 2015 IN TURKEY

The purpose of this study was to examine the postgraduate theses written on museums between 1985 and 2015 in Turkey according to various variables. The data in the study were collected through document review. The population of the study was composed of 791 postgraduate theses written between 1985 and 2015, available within the body of COHE (Council of Higher Education) Department of Publication and Documentation. Because it was aimed at reaching the entire population, no sampling procedure was implemented. A content form was developed in order to evaluate the distribution of the theses by their year of implementation, subject field within the field of educational sciences, the courses in which they were implemented, their audience, methods applied, and data analysis. In data analysis, the content analysis method was used. According to the findings obtained, 704 postgraduate, 74 doctoral theses and 13 theses on proficiency in art between 1985 and 2015 were implemented. The theses on museums were implemented in 44 different fields, mostly in the field of archeology. The theses on educational sciences comprise only 8.7% of total theses. In educational sciences, studies were often implemented within the subject fields of ‘’Museums as An Educational Setting’’ and ‘’Museum Education.’’ The courses in which the theses were implemented, mostly included the art courses and social studies course. The audience of the theses mostly included secondary school students and teachers. It was determined that mostly the scanning model and experimental models were used. In data analysis, the analysis techniques such as descriptive analysis, content analysis and iconographic analysis were used. Based on these findings and the variety of the objects in museums, studies regarding museums could be conducted in every field. Especially given the fact that there are a few theses implemented within the field of educational sciences, in order to improve the benefits of education through museums in accordance with the constructivist approach, more postgraduate studies could be conducted within this field, and guidance for teachers could be provided by this way. Postgraduate theses on various museums could be implemented at every level of education and within various courses.

PDF

___

Akyürek, T. (2011). İlköğretim I. Kademe Görsel Sanatlar Dersinde Müze Eğitiminin Tarih ve Kültür Bilinci Oluşturulmasındaki Önemi. Ankara: Gazi Üniversitesi. Yüksek Lisans Tezi.
Altunbaş, A., Özdemir, Ç. (2012) Çağdaş Müzecilik Anlayışı ve Ülkemizde Müzeler. Ankara: Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığı.
Ata, B. (2002). Müzelerle ve Tarihi Mekanlarla Tarih Öğretimi: Tarih Öğretmenlerinin ‘‘Müze Eğitimine’’ İlişkin Görüşleri. Ankara: Gazi Üniversitesi. Doktora Tezi.
Ayözcan Atalar, B. (2012). Sürdürülebilirlik Bağlamında Müzecilik: Smithsonian Institute Müzeleri, British Museum ve Bakanlığımıza Bağlı Müzelerin İncelenmesi. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü.
Bayraktar, H. (2006). Konya Merkezindeki Müzelerin ve Tarihi Mekanların Tarih Öğretiminde Kullanılmasına İlişkin Lise Tarih Öğretmenlerinin Görüşlerinin Değerlendirilmesi. Ankara: Gazi Üniversitesi. Yüksek Lisans Tez.
Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş., Demirel, F. (2014). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi. 17. Basım.
Çakır İlhan, A., Artar. M., Okvuran, A. Karadeniz, C. (2011). Müze Eğitimi Yetişkin Kitabı. http://panel.unicef.org.tr Erişim Tarihi: 12.11.2015
Çalışkan, E., Önal, N., Yazıcı, K. (2016). Öğretim Etkinliklerinde Sanal Müzelerin Kullanımına İlişkin Sosyal Bilgiler Öğretmen Adayları Ne Düşünüyor? International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 11/3 Winter 2016, p. 689- 706 DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.9275 ISSN: 1308-2140, ANKARA-TURKEY
Demirtaş, K. (2009). Müzelerde Kentsel Kültür Tarihinin Sergilenmesinde Antalya Örneği. Çukurova Üniversitesi Arkeoloji Anabilim Dalı. Adana: Yüksek Lisans Tezi.
Ekelik, H.G. (2010). Sosyal Bilgiler Derslerinde Müze Faaliyetlerinin Programlanması (Konya Müzeleri Örneği). Konya: Selçuk Üniversitesi. Yüksek Lisans Tezi.
Gadsby, J. (2011). The Effect of Encouraging Emotional Value in Museum Experiences. Museological Review. No: 15. Pp: 1-13. https://www2.le.ac.uk Erişim Tarihi: 10.12.2015
Göktaş, Y., Küçük, S., Aydemir, M., Telli, E., Arpacık, Ö.,Yıldırım, G., Reisoğlu, İ. (2012). Türkiye’de Eğitim Teknolojileri Araştırmalarındaki Eğilimler: 2000-2009 Dönemi Makalelerinin İçerik Analizi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. 12(1), 177-199. http://www.kuyeb.com/pdf/tr/7972cab07d24ffe7f4f650f176b78f8410a.pdf
Güleç, S., Alkış, S. (2003). Sosyal Bilgiler Öğretiminde Müze Gezilerinin İletişimsel Boyutu. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. Cilt: 17. Sayı: 1. http://dergipark.ulakbim.gov.tr/uefad/article/viewFile/5000152267/5000138075
Johnson, A. P. (2012). Eylem Araştırması El Kitabı. Çev. Ed. Uzuner. Y., Özten Anay, M. (2014). Ankara: Anı Yayıncılık.
Karasar, N. (2011). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayıncılık. 22. Basım.
Milli Eğitim Bakanlığı (MEB). (2008). İlköğretim 1-8. Sınıflar Türkçe, Matematik, Sosyal Bilgiler, Hayat Bilgisi ile Fen ve Teknoloji Dersi Öğretim Programlarında Müze İle Eğitim. Ankara: Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı.
Kervankiran, İ. (2014). Dünyada Değişen Müze Algısı Ekseninde Türkiye’deki Müze Turizmine Bakış. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 9/11 Fall 2014, p. 345-369, file:///C:/Users/Nihal%20Yılmaz/Desktop/turkish%20studies%20müze%203.pdf ANKARA-TURKEY
Kuruoğlu Maccario, N. (2002). Müzelerin Eğitim Ortamı Olarak Kullanımı. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. Cilt: 15. Sayı:1.
Mercin, L. (2006). Resim Dersini Müze Kaynaklı Oluşturmacı Öğrenme Yaklaşımı Etkinliklerine Göre Uygulamanın Erişiye, Kalıcılığa ve Tutuma Etkisi (Diyarbakır Örneği). Ankara: Gazi Üniversitesi. Doktora Tezi.
Pekgözlü Karakuş, D. (2012). Müzelerde Uygulanabilecek Müze Eğitim Etkinlikleri. Mediterranean Journal of Humanities. Cilt:2. Sayı:1. http://mmkd.org.tr/wpcontent/uploads/2014/11/m%C3%BCzelerde-uyg.-m%C3%BCze-e%C4%9Fit.-etki..pdf
Salbacak, Z. (2011). Müze Eğitimi Alanında Yapılmış Olan Lisansüstü Tezlerin ve Bitirme Projelerinin Belirlenen Ölçütlere Göre İncelenmesi. Ankara: Ankara Üniversitesi. Yüksek Lisans Tezi.
Şahan, M. (2005). Müze ve Eğitim. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi. Cilt: 3. Sayı: 4. www.tebd.gazi.edu.tr/index.php/tebd/article/viewFile/335/317
Yıldırım, A., Şimşek, H. (2005). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Yılmaz, A., Egüz, Ş. (2015). Tarih ve Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Tarih Öğretiminde Müzenin Önemi Hakkındaki Tecrübe ve Düşünceleri. Turkish Studies - International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 10/11 Summer 2015, p. 1637-1650 DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.8596 ISSN: 1308-2140 Ankara-Turkey
Yılmaz, K., Şeker, M. (2011). İlköğretim Öğrencilerinin Müze Gezilerine ve Müzelerin Sosyal Bilgiler Öğretiminde Kullanılmasına İlişkin Görüşlerinin İncelenmesi. İstanbul Aydın Üniversitesi Dergisi. Yıl: 3. Sayı: 9. http://fbd.aydin.edu.tr/makaleler/ciltxsayix/kaya_yilmaz.pdf
Zilcioğlu, Ş. (2008). Avrupa’da Çocuk Müzeleri ve Müze Eğitimi: ‘‘Almanya Örneği’’. Ankara: Ankara Üniversitesi. Yüksek Lisans Tezi.