DİN ALGISININ KARŞILAŞTIRILMASI, AHMED EMİN OSMANOĞLU

TÜRKİYE VE MISIR SOSYAL BİLGİLER DERS KİTAPLARINDA

Bu araştırmanın temel amacı Türkiye'de 2007-2008 öğretim senesinde ilköğretim kademesi 6. ve 7. sınıflarda ve Mısır'da bu seviyelerin karşılığı olan ilköğretim birinci kademe 6. sınıf ile ilköğretim ikinci kademe 1. sınıfta okutulan sosyal bilgiler ders kitaplarındaki din algısının karşılaştırmalı olarak incelenmesidir. Bu bağlamda din algısındaki benzerlik ve farklılıkların tespit edilmesi araştırmanın temel problemini prosedürlerine göre tasarlanmıştır. Nitel araştırmanın tabiatına uygun olarak evren belirtilmemiş, amaçlı örnekleme yöntemi tercih edilmiştir. Belirlenen sınıflarda okutulan öğrenci ders kitapları örneklem olarak seçilmiştir. Veriler doküman analizi tekniğine uygun olarak toplanmış ve içerik analizi uygulanarak çözümlenmiştir. İçerik analizinin kategori geçerliğini sağlamak için kategoriler literatür taraması yapılarak ve uzman görüşü alınarak oluşturulmuş, tanımlar yazılarak herkesin ulaşabilirliğine açılmıştır. Ayrıca, ders kitapları içerisinde yer alan ana metinler kayıt birimi olarak seçilerek istisnasız çalışılmıştır. Böylece metinlerin konunun işlenmesi için yeterli kapsam ve boyutları içermesi sağlanmıştır. sınıflandırılmasında bağlam birimi olarak cümle seçilmiştir. Tespit edilen her kelimeye 1 puan verilmiş, her bir kategorinin frekans ve yüzdelik dağılımını belirlemenin yanında hangi nitelikte ele alındığının belirlenmesi de sağlanmıştır. Çeteleme güvenirliğinin artırılması için metinler sadece araştırmacı tarafından farklı zamanlarda çetelenmiş, çetelemeler arası ilişkinin yüksek olduğu görülmüştür. Ayrıca çeteleme alanda uzmanlara da yaptırılarak aradaki görüş birlikteliği test edilmiştir. Araştırma sonucunda Mısır'ın Eski Mısır medeniyeti ve inancına vurgu yaparak Mısırlılar arasındaki dinî farklılıkları asgarîyeindirmeye çalıştığı ve vatandaşlarında Mısırlı-Arap-Müslüman kimliği oluşturmayı hedeflediği saptanmıştır. Türkiye ders kitaplarında ise din kategorisi bağlamında İslamî anlatımlara daha çok ve pozitif olarak yer verilmiş, Hristiyanlık olumsuzlanmıştır. Türkiye'de din ile ilişkilibir vatandaşlık kimliği oluşturma gayreti görülmemiştir. Her iki devletin de din kavramına karşı olumsuz yaklaşımı söz konusu değildir. Her iki devlet de dini devleti meşrulaştırma aracı olarak kullanmamaktadır.

TurkishStudies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic

The main purpose of this research is to compare the perception of religion in social studies text books used in 6th and 7th grades of the Turkish education system to their Egyptian equivalent which are grade1 class 6 and grade 2 class1. In this context, determining similarities and differencies of books are main problem of there search. Qualitative procedures are applied in the study. Accordingly, population didn't specified and purposing sampling was preffered. Text books that used in 6th and 7th grades of the Turkey and their Egyptian equivalent which are grade1 class 6 and grade 2 class1 was selected as sampling. Datas were collected according to document analyze technique and analyzed with content analyze. To provide the validity of content analyze, categories were formed according to reviewing literature, experts' judgments' and provided attainability of category definitions. The main texts have been selected as the unit of record and all of them were searched without exception. Sentences were selected as context unit for classification of words to understand their positive, negative and neutral meaning. One point is given to every identified word, than the distribution of frequencies and percentages of each category was determined. Beside this, words were defined to their qualification. To increase the validity of coding, text was coded only by the researcher in different times. It was seen that the relations between coding were enough high. The coding proposed in this study was also compared with those performed by two independent field experts. The average agreement ratio was more than 0.87, which is sufficiently high to demonstrate the validity of the proposed coding scheme. As a result of research, it was understood that Egypt is trying to eliminate religious differences between its citizens with emphasis on Ancient Egyptian civilization, and faith; Egypt is trying to build Egyptian-Arab-Muslim identity. In the context of religion category, it has given most place to Islamic exposition in Turkeys' textbooks and qualities of words are mostly positive, Christianity is negated. There is no negative approach to religion concept both countries. Each of them doesn't use religion as a tool to provide legitimacy of state.

PDF

___

BAKKAR, Nadia Ahmad. QualitativeAspects of EgyptianSocialStudiesTextbooks. University of Illinois at Urbana-Champaign). ProQuestDissertationsandTheses, 138 p. 1985. http://search.proquest.com/docview/303380810?accountid=12251

BIYIKLI Kemal, Batı GGgalleri KarGısında Türkiye'nin Ortadoğu Politikaları - Atatürk Dönemi, Gökkubbe, Gstanbul 2006.

CEVGZ Nurettin,Osmanlı Döneminde Arap Coğrafyasının Edebî ve Kültürel Yönden Geri KalmıGlığı Gddiaları: Mısır Eyaleti örneği, Birinci Ortadoğu Semineri, Fırat Üniversitesi Orta Doğu AraGtırmaları Merkezi, Elazığ 2004.

DEMGREL Özcan, Öğretme Sanatı, PegemA, Ankara 2006.

ERGUN Mustafa, KarGılaGtırmalı Eğitim, http://www.egitim.aku.edu.tr/kegitim.pdf (ET:25.04.2007).

EVCGOĞLU Kemal, Amerika BirleGik Devletlerinin Büyük Ortadoğu Projesi: Alfa-Kaos-OmegaTapınak, Umay Yay., Gzmir 2005.

FARE'A Hasan Mohammad, SAMER MostafaSolayman, SA'AD SayyedMohammad al-Fajjal, MAMDOH MohammadRedwabKhalel, HAJJACE AbdolqaderAhmad, Derâsât al Ejtema'iyya, al-Mavaredwa'l-Shakhseyyât, al-Saff al-Sades, al-Fasl al-Derâse al-Awwal, Wuzarat al-Tarbeyyawa al-Ta'lem, al-Kahera 2007a.

FARE'A Hasan Mohammad, SAMER MostafaSolayman, SA'AD SayyedMohammad al-Fajjal, MAMDOH MohammadRedwabKhalel, HAJJACE AbdolqaderAhmad, Derâsât alEjtema'iyya, al-Mavaredwa'l-Shakhseyyât, al-Saff al-Sades, al-Fasl al-Derâse al-Sane, Wuzarat al-Tarbeyyawa al-Ta'lem, al-Kahera 2007b.

GÖKÇE, Orhan, Gçerik Analizi, Kuramsal ve Pratik Bilgiler, Siyasal Kitabevi, Gstanbul 2006. GNAL Kemal, Eğitim ve Gktidar, Ütopya, Ankara 2006.

KOLUKISA Enver Aydın, TOKCAN Halil, AKBABA Bülent, İlköğretim 6. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı, A Yayınları, Ankara 2006.

KURgUN Zekeriya, Uluslararası GliGkilerde Bir Araç Olarak Tarih Yazımı: Mısır Ders Kitaplarındaki DeğiGim Üzerine Tenkitçi Bir YaklaGım, http://www.ordaf.org.tr, (ET:04.07.2010).

MEB, Glköğretim Sosyal Bilgiler Dersi 6. Sınıf Öğretim Programı ve Kılavuzu. Ankara 2006. MEMGg Ekrem, Kaynayan Kazan Ortadoğu, Çizgi, Konya 2002.

PGNGEL Falk, Avrupa Evi: Ders Kitaplarında 20. Yüzyıl Avrupa'sı, Çev.: Nurettin Elhüseyni, Toplumsal Tarih Vakfı, Gstanbul 2004.

URL,1: Dünya Bülteni, http://www.dunyabulteni.net, (ET:25.04.20011).

URL,2: Central IntelligenceAgency,

https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/eg.html, (ET:04.04.2013).

UYSAL Ahmet. Ortadoğu'da Türkiye Algısı: Mısır Örneği, Stratejik DüGünce Enstitüsü, Ankara 2011.

YILMAZ Ali ve OSMANOĞLU, Ahmed Emin. Mısır ders kitaplarında Türk imajı. IV. Sosyal Bilimler Eğitimi Kongresi 7-9 Ekim 2009, İstanbul Bildiri Kitabı, 2, 46-53, Gstanbul 2009.