Türk Şiirinde İstanbul çeşmeleri

İstanbul, yüzyıllarca farklı imparatorluklara ev sahipliği yapmış bir şehir olarak, bu imparatorluklara ait unsurlarla beslenmiş, onlarla şekillenmiştir. Buna bağlı olarak zengin bir kültür ve medeniyet merkezi haline gelmiştir. Edebiyat, müzik, mimari gibi kültürün hemen her sahasında bu zenginliği yansıtmıştır. Bu zenginlik Osmanlı dönemine ait mimari yapılarda da kendini gösterir. Bu eserlerin bir kısmı günümüze kadar ulaşmıştır. Bu yapılardan çeşmeler, asıl amaçları olan su temini dışında estetik bir gaye de güdülerek inşa edilmiş ve bu estetik yönleriyle de değerlerini ortaya koymuşlardır. Bu yönleri çeşmelerin geçmişten günümüze kadar gelmesinde önemli bir etkendir. Bu makalede, mimari estetikleriyle öne çıkan Osmanlı dönemi çeşmelerinin Türk şiirine yansımaları ele alınmıştır.

Istanbul fountains of the Turkish poetry

İstanbul as a city, feeded with component which belonge to these Empires and formed with them, has hosted different Empires during centuries. Depending on this, it has become the center of a rich culture and civilization. It has projected this richness almost every area of culture such as literature, music and architecture. This richness also shows itself at Ottoman period’s architectural structures. Some of these works has reached today. For example, fountains, except principal objectives supplying water, also built aesthetic objective and with the aspect of aesthetic revealed the values of fountains, too. These aspects of the fountains is an important factor coming from past to present. In this article, highlighted with architectural aesthetic of Ottoman period’s fountains’ reflections to Turkish poetry handled

___

  • ALTINAY, Ahmet Refik (2011). Eski İstanbul. İstanbul: Kapı Yayınları.
  • ARMAĞAN, Mustafa (2007). Osmanlıyı İmparatorluk Yapan Şehir. İstanbul: Timaş Yayınları.
  • ASYA, Arif Nihat (1976). Rübaiyyat-ı Ârif- I. İstanbul: Ötüken Yayınevi.
  • AYVAZOĞLU, Beşir (2009). “Su Gibi Aziz Olmak”. 19 Mart. Zaman.
  • BEYATLI, Yahya Kemal (1967). Kendi Gök Kubbemiz. İstanbul:İstanbul Fetih Cemiyeti Yayınları.
  • CANATAN, Kadir (2009). “İbn Haldun Sosyolojisinde Kent ve Kentleşme”. Hece.Yaz (150-151- 152).
  • ÇAKMAK, İbrahim Tarık (1954). Şelâle. Ankara: Desen Matbaası.
  • ÇAMLIBEL, Faruk Nafiz (1940). Akarsu. İstanbul: Kanaat Kitabevi.
  • DİLBİLEN, Fuat Şükrü(1931). Turan ve Türkler. İstanbul: Resimli Ay Matbaası.
  • DİLBİLEN, Fuat Şükrü (1940).Türk Birliği Hazneleri. İstanbul: İstanbul Maarif Kitaphanesi.
  • ENİS, Münevver Ahmed (1996). “Su: Kültürel Zorunluluklar”. Habitat II Kent Zirvesi. İstanbul:3- 12 Haziran.
  • ERDEM, Mustafa (1993).„‟Hıristiyanlıktaki Vaftiz Üzerine Bir Araştırma‟‟. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakultesi Dergisi (A.Ü.İ.F.D.). XXXIV/143: 133-154.
  • ERUÇAR, Fehmi (1964). Cehennem Katı. İstanbul: Uçar Yayınları.
  • EYÜBOĞLU, Bedri Rahmi (1952). Tuz. İstanbul: Osmanbey Matbaası.
  • KAHRAMAN, Âlim (2005). Edebiyatın Belleğinde Yaşayan Beykoz. İstanbul: Kaknüs Yayınevi.
  • MUSAHİPZADE Celal (1946). Eski İstanbul Yaşayışı. İstanbul: Türkiye Yayınevi.
  • PİLEHVARİAN, Nuran Kara; URFALIOĞLU, Nur; YAZICIOĞLU, Lütfi (2000). Osmanlı Başkenti İstanbul’da Çeşmeler. İstanbul: Yapı Yayın.
  • REFİK, Ahmet (1998). Kafes ve Ferace Devrinde İstanbul. İstanbul: Kitabevi Yayınları.
  • SERJEANT, R. B. (1997). İslam Şehri. Çev.: Elif Topçugil. İstanbul: İz Yayıncılık.
  • ŞERİFOĞLU, Ömer Faruk (1995). Su Güzeli İstanbul Sebilleri. İstanbul: İstanbul Büyükşehir Belediyesi Yayınları.
  • TANPINAR, Ahmet Hamdi (1998). Beş Şehir. İstanbul: Dergâh Yayınları.
  • ÜLKÜ, İrfan (1984). “Yahya Kemal ve Emirgân”. Türk Edebiyatı Yahya Kemal Anıt Sayısı. S:134: 35-36.
  • http://www.ibb.gov.tr/sites/ks/tr-TR/1-Gezi-Ulasim/tarihi_cesmeler/Pages/tophanecesmesi. aspx (02.01.2011.).