TÜRK KÜLTÜRÜNDE GELENEK BAĞLAMINDA “SIRRA ERME” VE “VECD” RİTÜELLERİNİN FENOMENOLOJİK DİYALEKTİĞİ

Araştırmacılar, Türk kültürü ve tarihsel gelişimi ile ilgili bir çalışma gerçekleştirirken, kültürel unsurların rolü üzerinde dikkatlice düşünmelidirler. Çünkü geleneksel kültürel unsurlar her ne olursa olsun varlıklarını sürdürmeyi başarmaktadırlar. Türkler, tarihi süreçte pek çok din ve inanış sistemine girmelerine rağmen bu eski geleneğin kazanımları olan kültürel unsurlar, günümüze kadar gelmeyi başarabilmişlerdir. Bundan dolayı günümüzde sahip olduğumuz bütün kültürel değerlere bu bağlamda bakmamız gerekmektedir. Gelenek kavramı da bunlardan sadece birisidir. Gelenek kavramının Türk kültürü ile kurmuş olduğu ilişki, makalemizde fenomenolojik bir yaklaşımla açıklanmaya çalışılmıştır. Eski geleneğin bir kazanımı olarak geleneklerin yeni kültürdeki yansımaları bu bakış açısı ile değerlendirilmiştir. Çalışmada eski kültür ile yeni kültür arasındaki ilişki, çeşitli kültürel sembollerle açıklanmıştır. Sırra erme ile vecd kavramları, bu sembol kavramlar içinde öne çıkan kavramlardır. Ancak sadece bu türden kültürel kavram ve sembollere bağlı kalınmamıştır. Eski kültürden hareketle yeni kültür çevresinde yaşamaya devam eden birçok kültürel unsurun üzerinde durulmuştur. Fenomen olarak kabul edilen bu türden kavramlar, tarihi süreçteki rollerine göre değerlendirilmiştir. Buradaki amaç, eski kültür ile yeni kültür arasındaki tarihsel bağın anlaşılmasıdır. Bu sayede, yeni kültürün yıkıcılığına rağmen eski kültürün hala yaşamaya devam ettiği görülmektedir. Eski kültürü hayatta tutan kuvvet ise geleneksel halk kültüründen gelmektedir. Çalışmada ise geleneksel halk kültürünün dayandığı sezgi gücü üzerinde yoğunlaşılmıştır

PHENOMENOLOGICAL DIALECTICAL OF “SECRET COMING” AND “ECSTASY” RITUELS IN CONTEXT OF TRADITION IN TURKISH CULTURE

Researchers must be considered carefully over the role of cultural factors as performing a study concerned with Turkish culture and historical development of Turkish culture. Because the traditional cultural elements regardless of whatever assets are able to maintain. Despite Turks had put into many religions and belief systems in the history process, cultural elements as gains of this ancient tradition were able to arrive until today. So today for all the cultural values which we have, we need to look at in this context. The concept of the tradition is just one of them. The Relations of concept of the tradition that established with the Turkish culture, had been tried to explaine with a phenomenological approach in our article. In the new culture, reflects of tradition as an acquisition of the old traditions had been evaluated by this perspective. In this study, the relationship between the old culture and new culture, described a variety of cultural symbols. Ecstatic with the secret expiration concepts, the concepts proposed in terms of this symbol. However, only not held due to the types of cultural concepts and symbols.With movement the old culture, focused on the many cultural elements that continues to experience around the new culture. The phenomenon is considered to be the concepts of this kind,was evaluated based on their roles in historical process. Purpose here is to understanding of the historical connection between the old culture and new culture. Thus, despite the destructiveness of the new culture is seen that the old culture still continue to live. The force that keeps alive the old culture is the traditional folk culture. The study focused on the power of intuition based on the traditional folk culture

___

ARTUN, E., “Türk Halk Bilimi”, Kitabevi Yayınları, I. Baskı, Ġstanbul, s. 100, Yıl 2005

ELĠADE, M., “ġamanizm”, Ġmge Kitabevi, Ankara, s. 35-518, Yıl. 1999

EMĠROĞLU, K., SUAVĠ, A., “Antropoloji Sözlüğü”, Sibel Özbudun (Gelenek Maddesi) Bilim ve Sanat Yayınları, Ankara, s. 758, Yıl. 2003

EROĞLU, T., “Halk Oyunları El Kitabı”, Mars Basım, Sakarya, s. 10-80, Yıl. 1999

HUĠZĠNGA, J., “Homo Ludens „Oyunun Toplumsal ĠĢlevi Üzerine Bir Deneme‟”, Ayrıntı Yayınları, Ġstanbul, s. 1-30, Yıl. 1995

KALAFAT, Y., “Türk Halk Ġnançlarında Zamana ve Zemine Bağlı DeğiĢmeler” Halk Kültüründe DeğiĢim Uluslararası Sempozyumu Bildirileri, Kültür ve Turizm Bakanlığı & Kocaeli Üniversitesi & Motif Halk Oyunları Eğitim ve Öğretim Vakfı 17-18-19 Aralık 2004,

Motif Vakfı Yayınları, Ġstanbul, s. 262, Yıl. 2005

KISAKÜREK, N., F., “Batı Tefekkürü ve Ġslam Tasavvufu”, Büyük Doğu Yayınları, Ġstanbul, s. 57, Yıl. 2004

OCAK, A. Y.,”Türk Sufiliğine BakıĢlar 'Türk Kültüründe Ahmet-ı Yesevi, Hayatı, ġahsiyeti, Mesaj ve Etkileri‟”, ĠletiĢim Yayınları, Ġstanbul, s. 35-36, Yıl. 1996

ÖGEL, B., “Türk Mitolojisi”, Atatürk kültür Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Yayınları, TTK Basımevi, Ankara, s. 425-450, Yıl. 1993

TUNA, E., “ġamanlık ve Oyunculuk”, Okyanus Yayıncılık, Ġstanbul, s. 40-181, Yıl. 2000