İBRAHİM HALİL SUGÖZÜ, SAVAŞ ERDOĞAN, Esra ULAŞAN

THE IMPACTS OF INTEREST EXPENDITURE ON INCOME DISTRIBUTION AND AN APPLICATION ON THE FACTORS DISTORTING INCOME DISTRIBUTION: AN EMPIRICAL ANALYSIS FOR TURKEY

Gelir dağılımında yaşanan adaletsizlik ve ülke nüfusunun önemli bir kesimini kapsayan yoksulluk, özellikle son dönemde en önemli sosyoekonomik sorunlar olarak kendini göstermektedir. Türkiye, 1980'li yıllardan itibaren kamu kesimi açıklarını olağanüstü finansman yollarından olan iç borçlanma yoluyla finanse etme yoluna gitmiştir. Borçlanma için katlanılan faiz maliyetinin devletin önemli gelir kaynağı olan vergi gelirleri ile karşılanması ve vergi gelirlerinde de dolaylı vergilerin payının gittikçe yükselmesi, halktan sermaye sahiplerine doğru bir gelir transferi yaşandığının en önemli ekonomik göstergelerinden bazılarıdır. Bu çalışmada öncelikle gelir dağılımı üzerinde en önemli etkiye sahip olan makroekonomik faktörlerden iç borç faiz ödemeleri ve faiz oranlarına odaklanılmaktadır. Çalışmada iç borçlanmanın alıcılara göre dağılımı ve devletin iç borç stoku içinde faiz ödemelerinin payı incelenmekte, faiz ödemelerinin yıllar itibariyle seyri incelenerek gelir dağılımına etkisi üzerinde durulmaktadır. Bununla birlikte vergi yükündeki dolaylı ve dolaysız vergi dağılımının gelir dağılımına etkisi de incelenmektedir. Çalışmada son bölümde gelir dağılımını bozan faktörler ile 2002 - 2015 dönemi için Topsis Model uygulaması yapılmıştır. Elde edilen sonuçların Gini Katsayısı sonuçlarına uygun çıkıp çıkmadığı araştırılmıştır. Yapılan ampirik uygulama ile elde edilen sonuçların Gini Katsayısına uygun çıktığı görülmüştür. Buna göre iç borç faiz ödemelerinin, işsizlik oranlarının, dolaylı vergilerin payının, enflasyonun ve faiz oranlarının azalmaya başladığı dönemlerde gelir dağılımı daha adil bir dağılım sergilemiştir

FAİZ HARCAMALARININ GELİR DAĞILIMINA ETKİSİ VE GELİR DAĞILIMINI BOZAN FAKTÖRLER ÜZERİNE BİR UYGULAMA: TÜRKİYE ÖRNEĞİ

Income inequality and poverty have emerged as the most important socio-economic problems for these times. Turkey, since the 1980s, meets public sector deficits by internal borrowing. To meet interest costs incurred for borrowing with tax revenues, which is an important source of the government, and gradually increase the share of the indirect taxes in tax revenues is an accurate indicator of an income transfer from public to the owners of capital. This study will focus on internal borrowing interest payments. The distribution of the recipients of internal borrowing, the share of interest payments in domestic debt stock of the state are evaluated, and by examining the course of interest payments over the years, will be focused on the effect on income distribution. In addition, the effect of the distribution of tax burden on income distribution will also be analyzed. And finally, in this study, the factors distorting the income distribution will be analyzed and the Topsis Model which is conducted over the period 2002-2015. Findings are in accordance with the Gini Coefficient results. Accordingly, income distribution indicated a more equitable distribution during the period when the domestic debt interest payments, unemployment rates, the share of indirect taxes, inflation and interest rates were decreasing

PDF

___

Akdis M. (1995). Faiz Politikalarinin Enflasyon Uzerindeki Etkileri ve Turkiye. Ankara: Yimder Publications.
Aktan C. C., Vural I. Y. (2002). Makroekonomik Politikalar, Gelir Dagilimi ve Yoksulluk. Coskun Can Aktan (Ed.), Yoksullukla Mucadele Stratejileri, Ankara: Hak-Is Konfederasyonu.
Altug O. (1999). Karsilikli Etkilesim (Ekosistem) Yaklasimi İcinde Finansal Sorunlarimiz ve Cozum Yollari. Muhasebe Finansman Dergisi
Bayraktar Y. (2009). Ic Borclanmanin Ekonomik ve Sosyal Etkileri:1980 Sonrasi Turkiye Deneyimi. Erciyes Universitesi IIBF Dergisi, 285-313.
Bilen M., Es M. (1998). Gelir Dagilimi Sorunu ve Cozumunde Yeni Arayislar. Yonetim ve Siyasette Etik Sempozyumu, 376-399.
Bulbul D., Ejder H. L., Sahan O. (2006). Turkiye’de Kamu Borclarinin Kaynaklari, Yapisi Ve Niteliklerinin Degerlendirilmesi (1990-2004 Donemi Analizi). I.U. Siyasal Bilgiler Fakultesi Dergisi, 101-123.
Bulut C., Canbolat Y. B. (2003). Turkiye Ekonomisi’nde Artan Kamu Aciklarinin Enflasyon, Faiz Orani ve Doviz Kuru Uzerindeki Etkileri. Journal of Qafqaz University, 13-28.
Bulut C., Canbolat Y. B. (2003). Turkiye Ekonomisi’nde Artan Kamu Aciklarinin Enflasyon, Faiz Orani ve Doviz Kuru Uzerindeki Etkileri. Journal of Qafqaz University, 13-28.
Cataloluk C. (2009). Kamu Borclanmasi, Gerceklesme Bicimi ve Makroekonomik Etkileri Teorik Bir Yaklasim, Turkiye Ornegi. Balikesir Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu Dergisi, 240- 58.
Ceyhan S. (2005). Turkiye’de Kamu Borclarinin Boyutlari ve Karsilastirilmasi ile Kamu Borclanma Gereginin Temel Nedenleri. Ataturk Universitesi Erzincan Hukuk Fakultesi Dergisi, 635- 664.
Coban O., Doganalp N., Uysal D. (2008). Turkiye’de Kamu Ic Borclanmasinin Makroekonomik Etkileri. SU Sosyal Bilimler Enstitusu Dergisi, 245-255.
Demir M., Sever E. (2008). Kamu ic Borclanmasinin Buyume, Faiz ve Enflasyon Orani Uzerindeki Etkileri. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 170-196.
DPT (2001). Gelir Dagiliminin İyilestirilmesi ve Yoksullukla Mucadele. Ankara:DPT Publications, 1-186.
Erdem M. (2006). Devlet Borclari. 2nd edition, Bursa: Ekin
Ersezer D. (2006). Gelir Dagilimi Politikasi ve Araclari. Firat Universitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 255-268.
Ersoy A. (2008). İktisadi Teoriler ve Düşünceler Tarihi, 3. Baski, Ankara: Nobel Gok A. (2003). Turkiye’de İc Borclanmanin Ekonomik Etkileri. M.U. IIBF Dergisi, 119-138.
Gokcen A. (2002). Turk Ekonomisi’nde Borclarin Gelisimi. Erişim Tarihi: 25.01.2017, http://readgur.com/doc/80758/i%CC%87ndir-202-kb.---prof.-dr.-ahmet-mucipg%C3%B6k%C3%A7en
Guvemli O. (2004). Ic ve Dis Borclarin Ekonomik ve Sosyal Bunyedeki Tahribati Artarak Devam Ediyor. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 22-33.
Guven S. (1983). Temmuz Bankaciliginin Toplumdaki Gelir ve Servet Dagilimi Uzerine Etkileri. Amme Idareler Dergisi, 87-107.
Ince M. Devlet borclari ve Turkiye. Ankara:Gazi Kitabevi, 2001 .
Isik K., Karayilmazlar E., Organ I., Isik H. (2005). Devlet Borclari. Bursa: Ekin.
Isik K., Karayilmazlar E., Organ I., Isik H. (2005). Devlet Borclari. Bursa:Ekin.
Karabulut K., Demir S. (2011). Ic Borclarin Gelir Dagilimi Uzerine Etkileri”, Ankara Universitesi Iktisadi ve Idari Bilimler Dergisi, 25/1, 13-30.
Karluk R. (2005). Turkiye Ekonomisi’nde Yapisal Donusum. 10th Edition, Istanbul:Beta.
Kocak A. (2009). Kuresel Donemde Turkiye’nin Borc Yapisindaki Donusum. Maliye Dergisi, 65- 84.
Meric M. (2003). Borclanmanin Konsolide Butce Kaynak Yapisi Uzerindeki Etkisi. XVIII.Turkiye Maliye Sempozyumu, 12-16 Mayis, Girne-Kibris, Marmara Universitesi Maliye Arastirma Merkezi (Yayin No:16), Istanbul, s. 489-523 .
Onder T. (2005). Para Politikasi:Araclari, Amaclari ve Turkiye Uygulamasi. TCMB Piyasalar Genel Mudurlugu, Master’s thesis, Ankara
Ozgen F. B. (1999). Turkiye’de Ic Borc Sorunu ve Ic Borclarin Sinirlandirilmasi. Yeni Turkiye Dergisi, 353-373.
Palamut M. E., Yuce M. (2001). Turkiye’de 1980 – 2000 Doneminde Gerceklesen Gelir Dagiliminin İstenen Vergi ile Egitim ve Saglik Harcamalari İliskisi, Turkiye’de 1980 Sonrasi Mali Politikalar. XVI.Turkiye Maliye Sempozyumu. 28 – 31 Mayis, Antalya.