İKTİSADİ BÜYÜME VE İSTİHDAM İLİŞKİSİ: TÜRKİYE UYGULAMASI (2000-2015)

Bu çalışma, makro-ekonomik performans konusunda en önemli göstergelerden olan iktisadi büyüme, istihdam ve işsizlik arasındaki ilişkiyi ayrıntılı bir şekilde ortaya koymak için yapılmıştır. Bu amaçla ilk olarak kavramsal açıklama yapılmış, daha sonra ampirik olarak VAR analizi, etki tepki analizi, varyans araştırma metodu, geleneksel Granger nedensellik testi ve en küçük kareler yöntemi uygulanmış ve açıklanmaya çalışılmıştır. Bugüne kadar yapılan gerek ulusal gerekse uluslararası literatür incelendiğinde iktisadi büyüme ile işgücü, istihdam arasındaki ilişkinin simetriği, yönü ya da anlamlılığı konusunda farklı görüşler mevcuttur. Bu araştırmalar genel olarak Okun Kanunu analiz edilerek ve sadece iki değişken eklenerek yapılmıştır. Bu çalışmada ise modelin daha anlamlı hale gelebilmesi ve daha sağlıklı analiz sonuçları elde edebilmek için imalat sanayi endeksi, kamu harcamaları değeri ve sabit sermaye yatırımları değeri eklenmiştir. Türkiye ekonomisi için yapılan çalışmalar incelendiğinde özellikle 2000'li yılları dikkate alan çalışmalarda ekonomik büyümenin işsizlik sorununu gideremediği, istihdamsız büyümenin geçerli olduğuna dair bulgular elde edilmiştir. İktisadi büyüme oranları incelendiğinde ise 2000 sonrası dönemde, 2001 Krizi ve 2008 Küresel Krizi yılları haricinde pozitif büyümeye rağmen işsizlik oranının yüksek kaldığı ve düşmediği gözlemlenmiştir. 2000-2016 yılları arasında iktisadi büyüme ve işsizlik arasında zayıf da olsa bir ilişkinin var olduğu anlaşılmıştır. İktisadi büyümedeki %1'lik bir artışın işsizliği %0,1 düşürdüğünü ortaya koyan en küçük kareler tahmin sonuçları Granger nedensellik testi ile desteklenmiş, %5 istatistiki anlamlılık seviyesi içerisinde iktisadi büyüme işsizliğin nedenseli olmuştur. Tüm bu sonuçlar ışığında iktisadi büyümenin istihdam üzerinde olumlu etkilerinin olduğu, mevcut literatürden farklı olarak daha kuvvetli bir istihdam oluşturucu büyüme performansının son yıllarda yaşandığını söylemek mümkündür

ECONOMIC GROWTH AND EMPLOYMENT RELATIONSHIP: APPLICATION OF TURKEY (2000-2015)

This study was conducted to elaborate the relationship between economic growth, employment and unemployment, which are the most important indicators of macro-economic performance. For this purpose, first conceptual explanations were made and then empirical VAR analysis, impact response analysis, variance survey method, traditional Granger causality test and least squares method were applied and tried to be explained. As far as national and international literature is concerned, there are different views on the symmetry, direction or meaning of the relationship between economic growth, labor and employment. These surveys were generally done by analyzing the Okun Law and adding only two variables. In this study, manufacturing industry index, value of public expenditure and fixed capital investments were added to make the model more meaningful and obtain more healthy analysis results. When the studies for the Turkish economy are examined, especially studies considering the years of 2000, it is found that economic growth can not solve the problem of unemployment and the growth without employment is also valid. When the economic growth rates are examined, it is observed that the unemployment rate remained high and did not fall despite the positive growth in the post-2000 period except for the 2001 crisis and the 2008 global crisis. It is understood that between 2000 and 2016 there is a weak relationship between economic growth and unemployment. The smallest squares estimation results showed a 1% increase in economic growth has lowered the unemployment rate by 0.1% and it was supported by the Granger causality test, and the economic growth was the cause of unemployment within the 5% statistical meaning level. All these results show that economic growth has a positive effect on employment, and unlike the current literature, a relatively strong employment-generating growth performance has been experienced in recent years.

PDF

___

Aktar, İsmail ve Öztürk, Latif (2009). Can Unemployment be Cured by Economic Growth and Foreign Direct Investment in Turkey. International Research Journal of Finance and Economics, 27, 203-211.
Andaç, Faruk (1991). İşsizlik Sigortası (2.Baskı). Ankara: TÜHİS Yayınları.
Aren, Sadun (2008). İstihdam Para ve İktisadi Politika (13. Baskı). Ankara: İmge Yayınevi.
Ayhan, Fatih (2008). İşsizlik ve İktisadi Büyüme İlişkisinin Türkiye Üzerine Analizine Yönelik Bir Uygulama. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir.
Aykırı, Murat (2008). Ekonomik Büyüme-Enflasyon-İşsizlik İlişkisi: Türkiye Üzerine Bir Uygulama (1980-2005). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kafkas Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kars.
Bekiroğlu Cemil (2010). Türkiye’de İşsizlik sorununun çözümlenmesinde Uygulanan Ekonomi Politikalarının Analizi. Yüksek Lisans Tezi, Kadir Has Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Charemza, w.w. ve Derek F.D. (1992) New Directions in Econometric Practice General to Spesific Modelling, Cointegration and Vector Autoregressions, 1st ed., Edward Elgar Publishing, London, 220.
Dickey, A. David ve Fuller A. Wayne, (1979). Distribution of the estimators for autoregressive time series with a unit root. Journal of the American Statistical Association, 74, 427-431.
Dickey, A. David ve Fuller, A. Wayne (1981). Likelihood Ratio Statistics for Autoregressive Time Series With Unit Root. Econometrica, 49, 1057-1072.
Frederic S. Mishkin (2000). Para Teorisi‐Politikası (Çevirenler: Ahmet Çakmak, Suat Yavuz, İlyas Şıklar). İstanbul: Bilim Teknik Yayınevi.
Granger, C. W. J. ve NEWBOLD, P. (1986). Forecasting Economic Time Series, 2nd edition, New York: Academic Press.
Gujarati, N. Domadar and Porter C. Dawn (2001). Temel Ekonometri, (Çevirenler: Ümit Şenesen ve Gülay Günlük Şenesen).İstanbul: Literatür Yayıncılık.
İncekara, Ahmet ve Yerdelen, T. Ferda (2008). Türkiye ekonomisinde son yıllarda yaşanan yüksek oranlı büyüme rakamlarının iç piyasa üzerindeki etkileri. İstanbul: İTO Yayınları.
Kara, Mehmet ve Duruel, Mehmet (2005), Türkiye’de Ekonomik Büyümenin İstihdam Yaratamama Sorunu. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, (50), 367-396.
Kaynak, Muhteşem (2005). Kalkınma İktisadı. Ankara: Gazi Kitabevi.
Korkmaz, Murat ve Alacahan, Nur Dilbaz (2013). Türkiye’de Formel Piyasaya Yönelmede Kadın İşgücü Arzı ve GSYH Etkileri: Ampirik Bir Çalışma, Turkish Studies - International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 8/7
Summer 2013, p. 887-900, ISSN: 1308-2140, www.turkishstudies.net, DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.5514, ANKARA-TURKEY
Korkmaz, Murat, Alacahan, Nur Dilbaz, Cesim, Dilek Tuna, Yücel, Ali Serdar, Aras, Gökşen (2013).
Türkiye’de Kadın İstihdamının Amerika Birleşik Devletlerindeki Kadın İstihdamı İle Karşılaştırılması, Turkish Studies - International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 8/9 Summer 2013, p. 1845-1863, ISSN: 1308-2140, www.turkishstudies.net, DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.5494, ANKARA-TURKEY
MacKinnon, James G. (1996). Numerical distribution functions for unit root and cointegration tests. Journal of applied econometrics, 601-618.
Murat, Sedat ve Burçin Yılmaz, Eser (2013). Türkiye’de Ekonomik Büyüme ve İstihdam İlişkisi: İstihdam Yaratmayan Büyüme Olgusunun Geçerliliği. Hak İş Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, 2(3).
Muratoğlu, Yusuf (2011). Büyüme ve İstihdam Arasındaki İlişki: Türkiye Örneği. International Conference on Eurasian Economies, 167-173.
Özdemir, B.K. ve Yıldırım, S. (2013). Türkiye’de ekonomik büyüme ve istihdam arasındaki nedensellik ilişkisinin analizi: Özçıkarımlı dalgacık yaklaşımı. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (38), 97 – 116.
Parasız, İlker (2003). Ekonomik Büyüme Teorileri. Bursa: Ezgi Kitabevi Yayınları.
Paya, Merih (2001). Makro İktisat (2. Baskı). İstanbul: Filiz Kitabevi.
Phillips, P. C. B. ve Perron, P. (1988). Testing For a Unit Root in Time Series Regression. Biometrika, (75), 335-346.
Sims, Christopher A. (1980). Macroeconomics and Reality. Econometrica, (48), 1-48.
Şahin, Levent (2008). Avrupa birliği ve Türkiye İşgücü piyasalarının karşılaştırmalı analizi. Kamu İş Hukuku ve İktisat Dergisi, 10 (3).
Tarı, Recep (2002). Ekonometri (2.Baskı) İstanbul: Alfa Basım Yayım Dağıtım Ltd. Şti.
Timur Caner ve Doğan Zehra (2015). İstihdam Yaratmayan Büyüme: Türkiye Analizi. Ardahan Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (2), 231-247.
Yeldan, Erinç (2010). Neoberal Küreselleşme İdeolojisinin Kalkınma Söylemi Üzerine Değerlendirme. 1-14.
Yılmaz Göktaş, Özlem (2005). Türkiye Ekonomisinde Büyüme İle İşsizlik Oranları Arasındaki Nedensellik İlişkisi. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Ekonometri ve İstatistik Dergisi, 2, 11-29.
Yüksel, Hasan (2014). İstihdamın Arttırılması ve Küresel Sermaye Yatırımlarının Hızlandırılması Paralelinde 2013 Yılı Dünya Bankası İş Yapma Raporu Üzerine Bir Analiz Denemesi: Türkiye Örneği, Turkish Studies - International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 9/5 Spring 2014, p. 2179-2200, ISSN: 1308-2140, www.turkishstudies.net, DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.6565, ANKARA-TURKEY
Öz, Sumru (2010). İstihdamsız Büyüme (Mi)? www.ku.edu.tr/images/EAF/eaf_pn1014.pdf, Erişim Tarihi: 15.09.2016
http://www.spk.gov.tr/apps/ad/AylikPeriyodikDokumanlar.aspx?pdt=PERD02&submenuheader=- 1, Erişim Tarihi:20.09.2016