Servet-i Fünûn Edebiyatı gayrı millî midir?

Batılılaşma çabalarının başladığı Tanzimat Döneminden sonra oluşan Servet-i Fünûn Edebiyatına yöneltilen eleştirilerden biri de bu ekolün gayrı millî olduğudur. Batılılaşma çabaları Servet-i Fünûn Edebiyatının oluştuğu dönemde siyasi, sosyal ve kültürel alanda kendini hissettirir ve bundan dolayı o dönem üzerinde çalışanlar, Batılı hayatı aksettirdiği gerekçesiyle Servet-i Fünûn Edebiyatını gayrı millî sıfatıyla değerlendirirler. Fakat kültürel değişimler söz konusu olduğunda bir edebiyatın tezahür ettiği toplumu yansıtması gayrı millî olduğunu göstermez. Buna bağlı olarak Servet-i Fünûn Edebiyatının gayrı millî olup olmadığı makalemizin konusunu teşkil etmektedir.

Is Servet-i Fünûn Literature non-national?

One of the critiques directed to Servet-i Fünûn Literature, which appeared after the Tanzimat period when Westernization efforts started, is that this movement is non-national. Westernization efforts weigh heavily on the period Servet-i Fünûn Literature came into existance in political, social, and cultural fields; therefore, those who have worked on that period assess Servet-i Fünûn Literature with the attribute non-national, on account of its reflecting western lifestyle. However, when cultural charge is the question, a literature’s reflecting the society that it emerges from does not necessarily indicate that it is non-national. Consequently, whether Servet-i Fünûn Literature is non-national constitues the subject matter of this article.

PDF

___

AKYÜZ Kenan, Modern Türk Edebiyatının Ana Çizgileri, İnkılap Kitabevi, İstanbul 1995.
ARGUNŞAH Hülya, “Millî Edebiyat”, Yeni Türk Edebiyatı El Kitabı, Grafiker Yay., Ankara 2004, s. 165-214.
ARISTOTELES, Poetika, (Çev. İsmail Tunalı), Remzi Kitabevi, İstanbul 2006.
ATABAY Mithat, II. Dünya Savaşı Sırasında Türkiye’de Milliyetçilik Akımları, Kaynak Yay., İstanbul 2005.
AYVAZOĞLU Beşir, Geleneğin Direnişi, Ötüken Yay., İstanbul 2000.
BÜRGER Peter, Avangard Kuramı, (Çev.Erol Özbek), İletişim Yay., İstanbul 2007.
ÇETİN Nurullah, “Tevfik Fikret’te Beynelmilelcilik Düşüncesi”, Edebiyat Otağı, S. 11, Ağustos 2006, s. 2-15.
ÇETİN Nurullah, “Günümüze Işık Tutan “Münevver Aydın” Mehmet Âkif Ersoy”, II. Meşrutiyet Dönemi Türk Edebiyatı, Akçağ Yay., Ankara 2007, s. 428-447
ÇETİN Nurullah, Roman Çözümleme Yöntemi, Öncü Kitap Yay., Ankara 2008.
ÇIKLA Selçuk, Roman ve Gerçeklik Bağlamında Kültür Değişmeleri ve Servet-i Fünûn Romanı, Akçağ Yay., Ankara 2004.
FUAT Memet, Tevfik Fikret, YKY Yay., İstanbul 2008.
EMİROĞLU Öztürk, Türkiye’de Edebiyat Toplulukları, Akçağ Yay., Ankara 2003.
ENGİNÜN İnci, Yeni Türk Edebiyatı Tanzimat’tan Cumhuriyet’e, Dergâh Yay., İstanbul 2007.
ERCİLASUN Bilge, Yeni Türk Edebiyatı İncelemeleri, Akçağ Yay., Ankara 1997.
ERCİLASUN Bilge, Servet-i Fünun’da Edebî Tenkit, MEB Yay., İstanbul 1998.
GÜNGÖR Erol, Türk Kültürü ve Milliyetçilik, Ötüken Yay., İstanbul 1999.
HARRİGTON Austin, “Sosyal Dünyanın Edebiyat Yoluyla Kavranması: Robert Musil’in Niteliksiz Adam Romanı Üzerine Sosyolojik Düşünceler” Çev: Nurettin Çalışkan, Edebiyat Sosyolojisi İncelemeleri, (Ed. Köksal Alver), Hece Yay., Ankara 2004, s. 57-70.
KAPLAN Mehmet, Tevfik Fikret, Dergâh Yay., İstanbul 2004.
KAPLAN Mehmet, Şiir Tahlilleri II, Dergâh Yay., İstanbul 2005.
KAPLAN Mehmet, Nesillerin Ruhu, Dergâh Yay., İstanbul 2006.
KAVCAR Cahit, Batılılaşma Açısından Servet-i Fünûn Romanı, Atatürk Kültür Merkezi Yay., Ankara 1995.
KARAKAŞ Mehmet, Türk Ulusçuluğunun İnşası, Vadi Yay., Ankara 2000.
KOLCU Ali İhsan, Tanzimat Edebiyatı I, Salkımsöğüt Yay., Ankara 2004.
KOLCU Ali İhsan, Servet-i Fünûn Edebiyatı, Salkımsöğüt Yay., Ankara 2005.
KOLCU Ali İhsan, Millî Edebiyat I, Salkımsöğüt Yay., Erzurum 2007.
KÖPRÜLÜ Ord. Prof. Dr. M. Fuad, Bugünkü Edebiyat, Akçağ Yay., Ankara 2007.
KUSHNER David, Türk Milliyetçiliğinin Doğuşu 1876-1908, (Çev. Şevket Serdar Türet, Rekin Ertem, Fahri Erdem), Kesit Yay., İstanbul 2009.
MERİÇ Nevin, Âdâb-ı Muâşeret: Osmanlı’da Gündelik Hayatın Değişimi, Kapı Yay., İstanbul 2007.
MORAN Berna, Türk Romanına Eleştirel Bir Bakış 1, İletişim Yay., İstanbul 2000.
MORAN Berna, Edebiyat Kuramları ve Eleştiri, İletişim Yay., İstanbul 2004.
OKTAY Ahmet, Toplumsal Değişme ve Basın, B/F/S Yay., İstanbul 1987.
ONAY Ersin, “Çağdaş Müzik” Millî Kültür Unsurlarımız Üzerinde Genel Görüşler, Atatürk Kültür Merkezi Yay, Ankara 1990, s. 187-191.
ÖNAL Mehmet, En Uzun Asrın Hikâyesi, Akçağ Yay., Ankara 1999.
ÖZKIRIMLI Umut, Milliyetçilik Kuramları Eleştirel Bir Bakış, Doğu Batı Yay., Ankara, 2008.
PARLATIR İsmail, Tevfik Fikret, Akçağ Yay., Ankara 2004.
POSPELOV Gennadiy, Edebiyat Bilimi, (Çev. Yılmaz Onay), Evrensel Basım Yay., İstanbul 2005.
SEVGİ Ahmet; ÖZCAN, Mustafa, Ali Canip Yöntem’in Yeni Türk Edebiyatı Üzerine Makaleleri, Tablet Kitabevi, Konya 2005.
TANPINAR Ahmet Hamdi, Edebiyat Üzerine Makaleler, (Haz. Dr. Zeynep Kerman), Dergâh Yay., İstanbul 2000, s. 48.
TANYU Hikmet, Tevfik Fikret ve Din, İrfan Yay., İstanbul 1972.
UŞAKLIGİL Halid Ziya, Nemide, İnkılâp ve Aka Kitabevleri, İstanbul 1984.
UŞAKLIGİL Halid Ziya, Mai ve Siyah, Özgür Yay., İstanbul 2002.
UŞAKLIGİL Halid Ziya, Aşk-ı Memnu, Özgür Yay., İstanbul.
YILDIRIM Dursun, Türk Bitiği, Akçağ Yay., Ankara 1998.