ÖĞRETMENLERİN CİNSİYET ROLLERİ ALGISI

Çalışmada, öğretmenlerin cinsiyet rolleri ile ilgili görüşlerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırma, Milli Eğitim Bakanlığına bağlı ilk ve ortaokullarda görev yapan öğretmenlerin cinsiyet rolleri algılarının incelenmesini amaçlayan tarama (survey) modelinde bir çalışmadır. Tarama deseni, bir evren içinden seçilen bir örneklem üzerinde yapılan çalışmalar yoluyla evren genelindeki eğilim, tutum veya görüşlerin nicel veya nümerik olarak betimlenmesini sağlar. Çalışma grubunu, Kocaeli ili, Darıca ilçesinde Haziran dönemi seminer ve Milli Eğitim Bakanlığı, "Uzaktan Eğitim Programı" amacıyla toplanan 120 okul öncesi, ilkokul ve ortaokul öğretmeni oluşturmuştur. Araştırmaya katılan öğretmenlerin cinsiyet rollerine ilişkin görüşlerini belirlemek amacıyla araştırmacılar tarafından geliştirilen soru formu uygulanmıştır. Soru formunda, ev içinde ve dışında yapılan görevler/işler ve mesleklere yönelik toplam 8 açık uçlu soru yöneltilmiştir. Açık uçlu olarak hazırlanan sorular üç uzman görüşü ile son haline getirilmiştir. Öğretmenlerden elde edilen veriler SPSS ile değerlendirilmiştir. Öğretmenlerin her bir soruya verdikleri cevapların frekansları belirlenmiştir. Frekansı yüksek olan maddeler listelenerek, değerlendirilmiş ve yorumlanmıştır. Ev içinde/dışında yapılan görevler/işler ve meslekler ile ilgili sorular betimsel istatistikler aracılığı ile en çok belirtilenden en az belirtilene doğru listelenerek değerlendirilmiştir. Araştırmanın sonucunda, kadın ve erkek öğretmenlerin, ev içinde ve ev dışından yapılan görevler işler ile meslekler konularındaki cinsiyet rolleri algıları belirlenmiştir. Elde edilen sonuçlara göre, öğretmenlerin cinsiyet rollerine ilişkin görüşlerinin, genel olarak toplumun geleneksel cinsiyet rolleri doğrultusunda olduğu olduğu belirlenmiştir

TEACHERS’ PERCEPTION OF GENDER ROLES

In the study, it was aimed to examine teachers' views about gender roles. This research is a study in a screening model aimed at examining the gender role perceptions of teachers working in primary and secondary schools affiliated to the Ministry of National Education. The scan pattern allows quantitative or numerical description of the tendency, attitude, or views in the universe through studies on a sample selected from within a universe. The working group formed 120 pre-school, primary and secondary school teachers gathered for the "Distance Education Program" in the June seminar and the Ministry of National Education in Darıca, Kocaeli. Questionnaires developed by the researchers were applied to determine the opinions of teachers participating in the research on. In the question form, a total of 8 open-ended questions were addressed for tasks / jobs and professions done inside and outside the home. The open-ended questions were finalized with three expert opinions. The data obtained from the teachers were evaluated with SPSS. The items with high frequency are listed, evaluated and interpreted. The frequencies of the answers the teachers gave to each question were determined. Questions related to duties / jobs and professions done inside / outside the home were evaluated by way of descriptive statistics, listing the most frequently indicated statement. As a result of the research, gender roles perceptions of male and female teachers, tasks in home and out of home and occupations were determined. According to the results obtained, it has been determined that teachers' views on gender roles are generally oriented towards the traditional gender roles of the society

PDF

___

Asan Tezer, H. (2010). “Ders Kitaplarında Cinsiyetçilik ve Öğretmenlerin Cinsiyetçilik Algılarının Saptanması,” Fe Dergi 2, sayı 2 (2010): 65-74.
Armato, M. & Thompson, M. E. (2002). A Feminist Sociological Perspective. İnvestigating gender (Developing a feminist sociological İmagination). Usa: Polity.
Berktay, F (2010). Felsefenin kadına bakışı. Hülya Durudoğan, Fatoş Gökşen, Bertil Emrah Oder, Deniz Yükseler (Ed.), “Türkiye’de toplumsal cinsiyet çalışmaları-eşitsizlikler mücadeleler kazanımlar” içinde (s.23-35). İstanbul: Koç Üniversitesi.
Blumen-Lipman, J. (1994). The Existential bases of fower relationships: the gender role case. H. L. Radtke, H. J. Stam, in Power/gender (social relations in theory and practise) (pp:109-125). London: Sage.
Cronwell, J. V. (2016). Araştırma deseni. (S. B. Demir, Çev.). Ankara: Eğiten.
Çarkoğlu, A. & Kalaycıoğlu, E. (2013). Türkiye’de aile, iş ve toplumsal cinsiyet. Koç Üniversitesi, Sabancı Üniversitesi, İstanbul Politikalar Merkezi, İstanbul.
Çeler, Z. (2013). Annenin serüveni: kadının anne olarak toplumsal kurgulanışı. Doğu-Batı Düşünce Dergisi, Yıl:16, Sayı: 63, 165-185, Ankara: Batı.
Dedeoğlu, S. (2000). Cinsiyet rolleri açısından kadın ve aile. Toplum ve Bilim Dergisi, ss:86, Sayfa:139-171.
Demir Engin, C. & Karaman Güney, N. & Kılıç, A. Z. & Çalışkan, B. & Çakır Hanbay, E. & Özbek Şener, Ü. (2016). Eğitimde Toplumsal Cinsiyet Eşitliğinin Geliştirilmesi Projesi; Okulların Toplumsal Cinsiyete Duyarlılık açısından Değerlendirilmesi (Başlangıç Durum Değerlendirmesi ve İhtiyaç Analizi Raporu), Ankara.
Dökmen, Z. (2010). Toplumsal cinsiyet-sosyal psikolojik açıklamalar. İstanbul: Remzi.
Ersoy, E. (2008). Cinsiyet kültürü içerisinde kadın ve erkek kimliği (Malatya örneği) Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 19, Sayı: 2, Sayfa: 209-230.
Glenn, E. N. (1987). Gender and the family. B. B. Hess and M. M. Ferree (Eds.), in Analizing gender (A handbook of social sience research), (pp:348-365). California, Newbury Park: Sage.
Gök Akgül, F. (2013). Evli kadın ve erkeklerin toplumsal cinsiyet rolleriyle ilgili algılarının aile işlevlerine yansıması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Günaydın, A. (2013). Toplumsal cinsiyet rolleri ve anneliğin inşası: 0-18 Yaş Aile Eğitimi Programı örneği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Boğaziçi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Hare-Mustin, R. T. & Marecek J. (1990). Gender roles and gender socialization. R. T. Hare-Mustin and J. Marecek (Eds.), in Making a differences (pp:14-17).
Hartmann, H. (2002). Capitalism, patriarchy and job segregation by sex. S. Jackson and S. Scott (Eds.), in Gender (A social reader) (pp:97). UK: Cambridge Universty.
İmamoğlu, O. (1993). Değişen dünyada aile-içi roller. Kadın Araştırmaları Dergisi, Sayı:1, Sayfa:58-68.
Johnson, A. G. (2005). The gender knot (unraveling our patriarchal legacy-revised and updated edition.) Philadelphia, Temple.
Karasar, N. (2000). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel.
Keller-Fox, E. (2007). Toplumsal cinsiyet ve bilim üzerine düşünceler (F. B. Aydar, Çev.). İstanbul: Metis.
Kesiriklioğlu, F. (2013). Küreselleşme bağlamında değişen cinsiyet kavramı.“PARADOKS”. Ekonomi, Sosyoloji ve Politika Dergisi” (e-dergi), Yıl:2 Sayı:2.
Kılınç, B. (2011). Aklın cinsiyeti var mı?. Zeynep Direk (Ed.), Cinsiyetli olmak-sosyal bilimlere feminist bakışlar içinde (s.25-51). Üçüncü Baskı. İstanbul: Yapı Kredi.
Kuzucu, Y. (2011). Değişen babalık rolü ve çocuk gelişimine etkisi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4 (35). S:79-91.
Lips, H. M. (1988). Sex and gender (an ıntroduction). Mountain View, California: Mayfield.
Lorber, J. (1993). Believing seeing: biology and ideology. M. S. Kimmel and A. Aronson (Eds.), in The gendered society reader “second edition” (pp:14-15). New York: Oxford Universty.
Metin, A. (2011). Kimliğin toplumsal inşası ve geleneksel kadın kimliğinin aktarımı. Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 2(1): 74-92.
Otaran, N., Baker Erdur, Ö., Savaş, G., Tüzemen, E. Ve Tarman, B. (2016). Toplumsal Cinsiyet Eşitliğine Duyarlı Okul Kılavuzu; Eğitimde Toplumsal Cinsiyet Eşitliğinin Gerçekleştirme Projesi, Ankara.
Ökten, Ş. (2009). Toplumsal Cinsiyet ve İktidar: Güneydoğu Anadolu Bölgesinin Toplumsal Cinsiyet Düzeni. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, The Journal of International Social Research. Vol.2/8.
Parlaktuna, İ. (2010). Türkiye’de cinsiyete dayalı mesleki ayrımcılığın analizi. Ege Akademik Bakış, Cilt:10 sayı:8.
Ryle, R. (2012). Questioning gender (a sociological exploration). London: Sage.
Takış, T. (2013). Kadın isimlerinin kısaltılışının trajedisi üzerine. Doğu-Batı Düşünce Dergisi, Yıl:16, Sayı: 63, Ankara: Batı.
Tan, M (2000). “Eğitimde Kadın Erkek Eşitliği ve Türkiye Gerçeği, Kadın Erkek Eşitliğine Doğru Yürüyüş” (- Eğitim, Çalışma Yaşamı ve Siyaset, TÜSİAD Yayınları, Ankara, 2000), 23-114.
Vatandaş, C. (2007). Toplumsal cinsiyet ve cinsiyet rollerinin algılanışı. İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Konferansları Dergisi, S: 29-56.