ÖĞRETİM YÖNTEM VE TEKNİKLERİNİN DÜŞÜNME STİLLERİ İLE BİLİŞÜSTÜ FARKINDALIKLARI YORDAMA GÜCÜ: SINIF ÖĞRETMENİ EĞİTİMİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

21. Yüzyılda eğitim bireysel farklılıklara odaklanan yeni yaklaşımlarla beslenmektedir. İnsan zihninin "tek ve biricik" olduğu kabulüne paralel olarak; öğrenme ve düşünme gibi bilişsel süreçler de bireysel farklılıklar başlığı altında araştırma/inceleme alanı haline gelmiştir. Bu araştırmada aday sınıf öğretmenlerinin lisans öğrenimleri boyunca aldıkları derslerde kullanılan yöntem ve tekniklerinin, bireysel farklılık olarak kabul edilen düşünme stilleri ve biliş ötesi farkındalık düzeylerini yordama durumu incelenmiştir. Bu amaçla araştırma, Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Sınıf Eğitimi Anabilim Dalı 4. sınıfta öğrenim görmekte olan 72 kadın ve 18 erkek olmak üzere toplam 90 öğretmen adayı ile yürütülmüştür. Araştırmada veri toplama aracı olarak, Esmer (2013) tarafından geliştirilen Yöntem Belirleme Ölçeği, Epstein ve diğerleri (1996) tarafından geliştirilen ve Buluş (2003) tarafından Türkçe uyarlaması yapılan "Rasyonel-Yaşantısal Düşünme Stilleri" ölçeği, öğretmen adaylarının biliş ötesi farkındalık düzeylerini belirlemek üzere Schraw ve Dennison (1994) tarafından geliştirilen ve Akın, Abacı ve Çetin. (2007) tarafından Türkçe uyarlaması yapılan "Bilişötesi Farkındalık Envanteri" kullanılmıştır. Araştırma bulgularına göre, öğretim elemanlarının derslerde kullandıkları öğretim yöntem ve tekniklerinin; öğretmen adaylarının düşünme stillerinin anlamlı bir yordayıcısı olmadıkları belirlenirken, bilişötesi farkındalık envanterinin bazı alt boyutlarına ve genel bilişötesi farkındalık düzeyinin anlamlı bir yordayıcısı oldukları belirlenmiştir. Bu araştırmaya paralel olarak (1) Örneklem sayısının daha fazla olduğu betimsel çalışmalar (2) Bilişüstü farkındalık, akademik başarı ve öğretimde kullanılan yöntemler arasındaki ilişkileri ortaya koyacak deneysel çalışmalar yapılması önerilmektedir

THE PREDICTIVE POWER OF INSTRUCTIONAL METHODS AND TECHNIQUES ON THINKING STYLES AND METACOGNITIVE AWARENESS: A RESEARCH ON CLASSROOM TEACHER EDUCATION

In this study, the predictive power of methods and techniques used in the lessons of prospective teachers during their undergraduate education on thinking styles and the level of metacognitive awareness was investigated. For this purpose, the research was carried out with a total of 90 prospective teachers, 72 female and 18 male 4th year students attending Marmara University Atatürk Education Faculty, Department of Classroom Education. In the study, Method Identification Scale developed by Esmer (2013), and "Rational-Experiential Thinking Styles" scale developed by Epstein et al. (1996) and adapted to Turkish by Buluş (2003) were used to collect data, and the "Metacognitive Awareness Inventory" developed by Schraw and Dennison (1994) and adapted to Turkish by Akın, Abacı, and Çetin (2007) was used to determine the level of cognitive awareness of prospective teachers. Based on the findings of this research, it was determined that the instructional methods and techniques used by the instructors in the lessons were not a significant predictor of the thinking styles of prospective teachers, whereas they were found to be significant predictors of some subscales of the cognitive awareness inventory, and the level of cognitive awareness in general

PDF

___

Akın, A., Abacı, R., & Çetin, B. (2007). The validity and reliability study of the Turkish version of the Metacognitive Awareness Inventory. Educational Science: Theory & Practice, 7(2), 655-680.
Akpunar, B. (2011). Biliş ve üstbiliş (metabiliş) kavramlarının zihin felsefesi açısından analizi. Electronic Turkish Studies, 6(4).
Alcı, B. (2007). Yıldız Teknik Üniversitesi öğrencilerinin, matematik başarıları ile algıladıkları problem çözme becerileri, özyeterlik algıları, bilişüstü özdüzenleme stratejileri ve ÖSS sayısal puanları, arasındaki açıklayıcı ve yordayıcı ilişkiler örüntüsü (Doctoral dissertation, YTÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü).
Alcı, B. & Altun, S. (2007). Lise öğrencilerinin matematik dersine yönelik özdüzenleme ve bilişüstü becerileri cinsiyete sınıfa ve alanlara göre farklılaşmakta Mıdır? Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(1).
Aydın, İ. S., İnnalı, H. Ö., & Uyumaz, G. (2017). Üstbilişsel yazma stratejileri farkındalık ölçeğinin geliştirilmesi ve psikometrik özelliklerinin belirlenmesi. Electronic Turkish Studies, 12(25).
Brown, A. L. Knowing when, where, and how to remember: A problem of metacognition. In R. Glaser (Ed.), Advances in instructional psychology. NewYork: Halsted Press, 1978
Buluş, M. (2003). Rasyonel-yaşantısal düşünme stilleri ölçeği’nin güvenirlik ve geçerliği. Ege Eğitim Dergisi, (3), 1, 133-138.
Demir, G. M. (1998). A model to investigate probability and mathematics achievement in terms of cognitive, metacognitive and affective variables. Yükseklisans tezi, Boğaziçi Üniversitesi, İstanbul.
Demirsöz, E. S. (2014). Bilişüstü farkındalık ve geliştirilmesi. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(2).
Dinçer, B. (2009). Öğretmen adaylarının düşünme stilleri profillerinin çeşitli değişkenler açısından değerlendirilmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın.
Dunn, R. (1999). How do we Teach Them, if we don't know how they learn? Teaching Pre K. 8, 29 (7), Nisan 1999, 50-52.
Epstein, S. (2003). Cognitive‐experiential self‐theory of personality. Handbook of psychology.
Epstein, S., Pacini, R., Denes-Raj, V., & Heier, H. (1996). Individual differences in intuitive– experiential and analytical–rational thinking styles. Journal of personality and social psychology, 71(2), 390.
Esmer, E. (2013). Öğretmen adaylarının zihinsel stil tercihlerinin (düşünme stillerinin) incelenmesi (Doctoral dissertation, YTÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü).
Esmer, E. & Altun, S. (2013). Öğretmen Adaylarının Zihinsel Stil Tercihlerine Yönelik Bir Araştırma: Zihinsel Stiller Değişiyor mu?. Trakya üniversitesi eğitim fakültesi dergisi, 3(2).
Esmer, E.& Altun, S. (2015). Farklı Yöntemlerle Öğrenim Gören Öğretmen Adaylarının Düşünme Stilleri Değişir mi?. Journal of Kirsehir Education Faculty, 16(1).
Esmer, E. (2017). Stil Sınıflamaları ve Zihinsel Stil Kavramının Neliği Üzerine Bir Değerlendirme. İlköğretim Online, 16(2).
Esmer, E., & Yorulmaz, A. (2017). Üst Bilişsel Farkındalık Ölçeği Öğretmen Formunun Geçerlilik ve Güvenirlik Analizi. Bartin Üniversitesi Egitim Fakültesi Dergisi, 6(3), 955-966.
Fer, S. (2005). Düşünme stili envanterinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 5 (2), 463-461.
Flavell, J. H. (1976). Metacognitive aspects of problem solving. The nature of intelligence, 231-235.
Flavell, J. H. (1979). Metacognition and cognitive monitoring: A new area of cognitive– developmental inquiry. American psychologist, 34(10), 906.
Flavell, J. H., Green, F. L., Flavell, E. R., & Lin, N. T. (1999). Development of children's knowledge about unconsciousness. Child Development, 70(2), 396-412.
García, F.& Hughes, E. H. (2000). Learning and thinking styles: an analysis of their interrelationship and influence on academic achievement. Educational Psychology. 20 (4), 413-430.
Garner, R., and Alexander, P. A. (1989). Metacognition: Answered and unanswered questions. Educ. Psychol. 24: 143–158.
Gelen, İ. (2003). Bilişsel farkındalık stratejilerinin Türkçe dersine ilişkin tutum, okuduğunu anlama ve kalıcılığa etkisi. Doktora tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, AdanaRomainville 1994,
Glass, A. & Riding, R, J. (1999). EEG differences and cognitive Style. Biological Psychology. 51, 23–41.
Grigerenko, E. L.& Sternberg, R. J. (1995) Thinking Styles, D.H. Saklofske ve M. Zeidner (Ed.) International Handbook of Personality and Intelligence New York, Plenum Press, 205-230.
Karabenick, S. A. (1996). Social influences on metacognition: Effects of colearner questioning on comprehension monitoring. Journal of educational Psychology, 88, 689-703.
Kolb, D. A. 1981. Learning Styles and Disciplinary Differences. In A. W. Chickering (ed.). The Modern American College, San Francisco: Jossey-Bass. Entwistle&Tait 1990,
Maitland, L. E. (2000). Ideas in practice: Self-regulation and metacognition in the reading lab. Journal of Developmental Education, 24(2), 26.
Mayer, R. E. ve Massa, L. J. 2003. Three facets of visual and verbal learners: cognitive ability, cognitive style, and learning preference. Journal of Educational Psychology. 95, 833– 846.Riding, Rayner, 1998
Mevarech, Z. R., & Kramarski, B. (1993). Vygotsky and Papert: social‐cognitive interactions within Logo environments. British Journal of Educational Psychology, 63(1), 96-109.
Melanlıoğlu, D. (2012). Dinleme becerisine yönelik ölçme değerlendirme çalışmalarında üstbiliş stratejilerinin kullanımı. Turkish Studies, 7(1), 1583-1595
Norris, P., & Epstein, S. (2011). An experiential thinking style: Its facets and relations with objective and subjective criterion measures. Journal of personality, 79(5), 1043-1080.
Özsoy, G. (2008). Üstbiliş. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(4), 713-740
Pacini, R., & Epstein, S. (1999). The relation of rational and experiential information processing styles to personality, basic beliefs, and the ratio-bias phenomenon. Journal of personality and social psychology, 76(6), 972.
Schraw, G. (1998). Promoting general metacognitive awareness. Instructional Science, 26, 113-125.
Schraw, G., & Dennison, R. S. (1994). Assessing metacognitive awareness. Contemporary educational psychology, 19(4), 460-475.
Sternberg, Robert J. 1997. Thinking Styles. Cambridge University Press: Cambridge.Cano
Taraban, R., Rynearson, K., & Kerr, M. S. (2000). Metacognition and freshman academic performance. Journal of Developmental Education, 24(1), 12.
Zhang, L. F. ve Sternberg, R. J. (2006). The nature of intellectual styles. Lawrence Erlbaum Associates, Mahwah, New Jersy. (Riding, Rayner, 1998, 5-6).
Zhang, L. F., & Sternberg, R. J. 2005 .A Threefold model of intellectual styles. Educational Psychology Review. 17 (1) 1-53.
Zhang, L.F. (2001). Do thinking styles contribute to academic achievement beyond self rated abilities? The Journal of Psychology, Provincetown, 135