MODERN SOSYAL HAYATTA KADININ TOPLUMSAL CİNSİYETİNİN VE ROLLERİNİN DÖNÜŞÜMÜ: GELENEĞE KARŞI MODERNİTE

Modernlik sosyal hayatın çeşitli sahalarında kapsamlı dönüşümlere neden olmuştur. Bu dönüşümlerden en önemlisi öznelerin fiillerinin, sosyal hayatın biçimlenmesinde, daha etkili hale gelmesidir. Modernlik koşullarında sosyal hayatın eşgüdümlü inşa sürecinde yer alan faillerin çeşitliliğinde artış gözlenir. Modern endüstri toplumu iş bölümünü çeşitlendirirken, sosyal hayatta yer alan öznelerin etkinlik seviyelerini arttırır. Modern yaşamda değişim ve hareketliliğin hızındaki artış, yeni özne ve faktörlerin sosyal yaşamda yer edinmelerine olanak sağlar. Bunlardan en önemlisi kadınlardır. Kadın, geleneksel yaşam kalıplarının egemen olduğu koşullarda, (özellikle Avrupa'daki feodal sistemde) verili ve öğrenilmiş yaşam kalıplarını devralarak sürdürür. Modernleşme ile birlikte, kadın tarihsel deneyimin kendisine dayattığı zorunluluklardan kurtularak, yeni deneyimler elde etme olanağını edinmiştir. Şüphesiz, modernlik, neden olduğu hızlı değişim süreçlerinden dolayı, toplumsal yapının sürekli yeniden inşasına yol açarken, düzen problemine neden olur. Düzen problemini çözmek için merkezileşmeyi kitleselleşmesine neden olabilmektedir. Ancak, modernliğin, sosyal yapının sürekli ve yeni tarzlarda inşa edilmesini zorunlu hale getirmesi, geleneksel yaşamda öne çıkmayan çok sayıda failin yeni işlevler edinmesine neden olmaktadır. Kadınların feodal sosyal yapılarda görülmedik ölçüde, aktif hale gelmeleri, modernliğin neden olduğu hızlı değişim süreçlerinin bir sonucudur. Demokrasinin gelişimi ile modernlik arasında çeşitli paralellikler mevcuttur. Sosyal hayatın demokratik bir nitelik arz etmesi, kadının modern sosyal hayatta bir fail olabilmesini temin eder. Demokratik evrensel değerler ile gelenek arasındaki gerilimler, kadının kimlik inşa süreçlerini derinden etkiler. Bu çerçevede gelenek ile modernite arasındaki gerilimler kadının toplumsal cinsiyetinin ve rollerinin biçimleniş süreçlerini dönüştürür. Tüm bu süreçler boyunca kadının toplumsal yaşamdaki kimliğinde çeşitli dönüşümlerin ortaya çıkması kaçınılmazdır. Kadın bu dönüşüm süreci içinde yeni roller edinir. Bu çerçevede, çalışmamızda kadının toplumsal rolünün ve kimliğinin modernleşme sürecinde geçirmiş olduğu incelenmektedir

THE TRANSFORMATION IN SOCIAL GENDER AND ROLES OF WOMEN IN MODERN SOCIAL LIFE: TRADITIONS VERSUS MODERNITY

Modernism has resulted in immense transformations in different fields of social life. The most important of these transformations is that the acts of agents become more effective in the formation of social life. The diversity of agents which take place in the coordinative process of developing a social life is observed to increase in the conditions of modernism. On the one hand, modern industrial society diversifies division of labour, and on the other hand it increases activity level of the agents in social life. The increase of the change and movement in modern life gives a way for new agents and factors to take a place in social life. Women are the most important among them. Women pursue given and learned life patterns in the conditions which are dominated traditional life patterns (especially in feudal system of Europe). With modernization, women get new opportunities to gain new experiences by pulling through the obligations that are imposed by historic experiences of themselves. Clearly, modernism, due to fast periods of change caused by it, cause to renew social structure, and this brings an order problem out. Modernism which attempts to provide centralization to solve the order problem contributes to the popularization of society. However, many agents that are rare in traditional life emerge to have new functions as a result of that modernism obligates social structure to be formed by continuously and in new types. It is a result of fast periods of change for women to become active because becoming that much active is rare in feudal social structures. The parallelism between the development of democracy and modernism can be observed in many aspects. A democratic social life secures the agent role of women in modern social life. The tension between democratic universal values and traditions has a deep effect on the process of women’s identity formation. Therefore, the tensions between traditions and modernity transform formation process of women’s social gender and roles. Through all these processes, it is inevitable for women’s identities in their social lives to undergo a transformation. Women have new roles in this transformation process. To this end, our study analyses the connections of traditionalism and modernity with the transformation of women’s social roles and gender in the process of modernization. Key Words: Life-world, gender, universality, tradition, intersubjective, reflexivity

PDF

___

ACKERLY, Brooke A. (2000). Political Theory and Feminist Social Criticism, Cambridge: Cambridge University Press.
ALTHUSSER, Louis. (2003 [1970]). İdeoloji ve Devletin İdeolojik Aygıtları, Çev. Alp Tümertekin, İstanbul: İtaki Yayınları.
ANDERSON, L. (1997). Women and Autobiography in the Twentieth Century: Remembered Futures, New York: Prentice Hall.
BASU, A. M. (2007). Negotiating Social Contexts: Identities of Biracial College Women, Charlotte, NC: Information Age Publishers.
BETTIE, J. (2003). Women without Class, Berkeley: University of California Press.
BUDGEON, S. (2003). Choosing A Self: Young Women and The Individualization of Identity. Westport, CT.: Praeger.
CONSTANT, Benjamin. (1988). Political Writings, edited and translated by: Biancamaria Fontana, Cambridge: Cambridge University Press.
DESCARTES, Rene. (1986). Aklın Yönetimi İçin Kurallar, Çev. Müntekim Ökmen, İstanbul: Sosyal Yayınları.
GEUSS, Raymond. (1987). The Idea Of A Critical Theory, London: Cambridge University Press.
GIDDENS, Anthony. (1977). Studies in Social and Political Theory, London: Hutchinson.
GIDDENS, Anthony. (1981). “Modernism and Post-Modernism”, New German Critique, No. 22, Special Issue on Modernism, Winter, ss. 15-18.
GIDDENS, Anthony. (1982). “Hermeneutics and Social Theory”. Pp. 1-17 in Profiles and Critiques in Social Theory, Macmillan Press.
GIDDENS, Anthony. (1985). The Construction of Society: Outline of a Theory of Structuration. Berkeley: University of California Press.
GIDDENS, Anthony. (1991). Modernity and Self-ldentity Self and Society in the Late Modern Age, Stanford: Stanford University Press.
GIDDENS, Anthony. (1992). The Consequences of Modernity, London: Polity Press.
GIDDENS, Anthony. (1994). Mahremiyetin Dönüşümü: Modern Toplumlarda Cinsellik, Aşk ve Erotizm, Çev. İdris Şahin, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
GIDDENS, Anthony. (2000). Tarihsel Materyalizmin Çağdaş Eleştirisi. çev.Ümit Tatlıcan. İstanbul: Paradigma Yayınları.
GIDDENS, Anthony. (2005), Sosyal Teorinin Temel Problemleri, Çev. Ümit Tatlıcan, İstanbul: Paradigma Yay.
GOFFMAN, E. (1958). The Presentation of Self in Everyday Life, Garden City, NJ: Anchor.
GOFFMAN, E. (1961). Asylums: Essays on The Social Situation of Mental Patients and Other Inmates, Garden City, NY: Doubleday
GOFFMAN, E. (1974). Frame Analysis: An Essay on the Organization of Experience, New York: Harper & Row.
HABERMAS, Jürgen & BEN-HABIB, Seyla. (Winter, 1981). “Modernity versus Postmodernity”, New German Critique, No. 22, Special Issue on Modernism, ss. 3-14.
HABERMAS, Jürgen. (1990). The Philosophical Discourse of Modernity, Çev. Fredick Lawrence, London: Polity Press.
HABERMAS, Jürgen. (2001). İletişimsel Eylem Kuramı, Çev. Mustafa Tüzel, İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
KAHAN, Alan. (1992). Aristocratic Liberalism: The Social and Political Thought of Jacob Burckhardt, John Stuart Mill, and Alexis de Tocqueviile, Oxford, New York: Oxford University Press.
LLOYD, Genevieve. (1996). Erkek Akıl, Çev. Muttalip Özcan, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
LOTZ, A. D. (2006). Redesigning Women: Television after the Network Era, Urbana, IL: University of Illinois Press.
MEYER, John W., BOLI, J., Thomas, G. M. & RAMIREZ, F. O. (1997). “World Society and the Nation‐State”, American Journal of Sociology, Cilt. 103, No. 1, ss. 144-181.
PARSONS, Susan Frank. (2004). “Feminist Theology as Dogmatic Theology”, (Edited by Susan Frank Parsons), The Cambridge Companion to Feminist Theology, Cambridge: Cambridge University Press, ss. 114-134.
PARSONS, Talcott. (1949 [1937]). The Structure of Social Action, Glencoe, Illinois: Free Press.
POTTER, Elizabeth. (2006), Feminism and Philosophy of Science, New York: Routledge.
SEIDMAN, Gay W. (1993). ““No Freedom without the Women": Mobilization and Gender in South Africa, 1970-1992”, Signs, Cilt. 18, No. 2, ss. 291-320.
SWIDLER, Ann & ARDITI, Jorge. (1994). “The New Sociology of Knowledge,” Annual Review of Sociology, Vol. 20, pp. 305-329.
WALLERSTEIN, Immanuel. (1974). The Modern World System. Capitalistic Agriculture and the Origins of the European World-Economy in the Sixteenth Century, New York and London: Academic Press.
WALLERSTEIN, Immanuel. (1998). Liberalizmden Sonra, Çev. Erdal Öz, İstanbul: Metis Yayınları.
WALLERSTEIN, Immanuel. (2003). Bildiğimiz Dünyanın Sonu: Yirmi Birinci Yüzyıl İçin Sosyal Bilim, Çev.Tuncay Birkan, İstanbul: Metis Yayınları.
WALLERSTEIN, Immanuel. (2006). Tarihsel Kapitalizm, Çev. Necmiye Alpay, İstanbul: Metis Yayınları.
WALLERSTEIN, Immanuel. (Aug., 1995). “The End of What Modernity?” Theory and Society, Vol. 24, No. 4: 471-488.
WALLERSTEIN, Immanuel. (Sep., 1976). “A World-System Perspective on the Social Sciences,” The British Journal of Sociology, Vol. 27, No. 3, Special Issue. History and Sociology, pp. 343-352
WEBER, Max. (2008) [1908-20]. Max Weber’s Complete Writings on Academic and Political Vocations, edited by John Dreijmanis; translation by Gordon C. Wells, New York: Algora Publishing