SİYASET FELSEFESİNDE ELE ALINIŞ BİÇİMİYLE ÖZGÜRLÜK MESELESİ (ÜÇ FARKLI ÖZGÜRLÜK ANLAYIŞI)

gürlük idealinin, siyaset teorisinin ve siyaset felsefesinin en önemli konularından birini, liberal siyaset teorisinin ise en merkezi temasını teşkil ettiğini söylemek abartı olmayacaktır. Böyle olmasından ötürü siyasal teorisyenler, filozoflar ve diğer meslek erbabı akademisyenler, bir şekilde özgürlükle ilgilenmişlerdir. Ancak özgürlük "esasen tartışmalı" bir kavram vasfını taşıdığı için, onun tam olarak ne olduğu ve neden bu derece önemli olduğu hep tartışıla gelmiştir. Bu tartışmalarda özgürlükle ilgili bir dizi felsefi soru gündeme getirilmiştir. Özgürlüğün ne anlama geldiği, (eğer varsa) değerinin ne veya ne kadar olduğu ve son olarak da ideal özgürlüğü hangi kurum veya kurumların üretebileceği, cevabı aranan sorular arasında sayılabilir. Siyaset felsefesinde bu sorulara cevap kabilinden geliştirilen argümanlardan hareketle üç tip özgürlük anlayışının ortaya çıktığı söylenebilir. Bunları "müdahalesizlik veya bir şeyden özgürlük" olarak negatif özgürlük, "rasyonel otonomi veya bir şeye özgürlük" olarak pozitif özgürlük ve "mütehakkim bir gücün yokluğu veya tahakkümsüzlük" olarak cumhuriyetçi özgürlük şeklinde sıralamak mümkündür. Başka bir ifadeyle, negatif özgürlük, bireyin dışından kaynaklanan bir şeyin (engel, kısıtlama, müdahale) yokluğu; pozitif özgürlük, daha çok bireyin kendinde bir şeyin (öz-yönetim, kendi geleceğini belirlemek) varlığı; cumhuriyetçi özgürlük ise hem bir şeyin (yurttaş inisiyatifi, yurttaş erdemi) varlığı, hem de bir şeyin (tahakküm) yokluğudur. Bu çalışmada her üç özgürlük anlayışı genel hatları ve temel kabulleriyle ele alınarak irdelenecektir

THE PROBLEM OF LIBERTY AS IT HAS BEEN ADDRESSED IN POLITICAL PHILOSOPHY (THREE DIFFERENT CONCEPTIONS OF LIBERTY)

It won’t be an exaggeration to say that the liberty ideal is among the most important topics of political theory and political philosophy, and that it is the most central theme of liberal political theory. Thus, political theorists, philosophers and scholars have been deal with liberty in some way. However, because of being an “essentially contestable concept”, it has been disputed for a long time that what exactly liberty is and why it is so important. A number of philosophical issues have been brought to the agenda in these disputations. For example, “what the concept of liberty means?”, “what kind of value (if any) liberty has?”, “if liberty has value, what and how much value it is?” and finally, “which institution or institutions can produce liberty in ideal manner?” There are three kinds of answers to those questions in political philosophy. One can juxtapose them in the following way: “Negative freedom as the absence of intervention”, “positive freedom as rational autonomy” and “republican freedom as the absence of a domineering force”. In other words, negative freedom implies the absence of a thing (impediment, constraint and intervention) originated out of him / herself; positive freedom implies the existence of a thing (selfmanagement, self-determination); republican freedom on the other hand implies both the existence of a thing (citizen’s initiative, citizen’s virtue) and the absence of a thing (dominance). In this study, these three liberty conceptions will be examined generally and will be scrutinized with their basic premises

PDF

___

BARRY, Norman P., Modern Siyaset Teorisi, Çev. Mustafa Erdoğan ve Yusuf Şahin (Ankara: Liberte yayınları, 2012).
BERLIN, Isaiah, “İki Özgürlük Kavramı”, Çev., Mustafa Erdoğan, Liberal Düşünce, Sayı 45-46, Kış-Bahar 2007, s. 69-83.
BIRCH, Anthony H., The Concepts and Theories of Modern Democracy (USA: Routledge, 1993).
DWORKIN, Ronald, Justice For Hedgehogs (Cambridge: Harvard University Press).
ERDOĞAN, Mustafa, Liberal Toplum Liberal Siyaset (Ankara: Siyasal Kitabevi, 1993).
HOLDEN, Barry, Liberal Demokrasiyi Anlamak, Çev. Hüseyin Bal (Ankara: Liberte Yayınları, 2007).
HEYWOOD, Andrew, Political Ideas and Concepts An Introduction (London: Macmillan Press, 1994), P. 204.
KABOĞLU, İbrahim Ö., Kolektif Özgürlükler (Diyarbakır: DÜHF Yayınları, 1989).
KAPANİ, Münci, Kamu Hürriyetleri (Ankara: Sevinç Matbaası, 1968).
KNOWLES, Dudley, Political Philosophy (London: Routledge, 2001).
MILLER, David, “Constraints on Freedom”, Ethics, Vol. 94, No. 1 (Oct., 1983), pp. 66-86.
PETTIT, Philip, Cumhuriyetçilik, Çev. Abdullah Yılmaz (İstanbul: Ayrıntı yayınları, 1998).
RUSSELL, Bertrand, Sorgulayan Denemeler (Ankara: TUBİTAK Yayınları, 1995).
RYAN, Alan, “Özgürlük”, Blackwell’in Siyasal Düşünce Ansiklopedisi, Çev. Bülent Beker ve Nevzat Kıraç (Ankara: Ümit Yayıncılık, 1995), s. 188–194.
SCHMIDTZ, David, Brief History of Liberty (USA: Wiley-Blackwell, 2009).
SCHMITT, Richard, An Introduction to Social and Political Philosophy, A Question-Based Approach (UK: Rowman & Litterfield Publishers, 2009).
SKINNER, Quentin, “The Paradoxex of Political Liberty”, The Tanner Lectures on Human Values (Delivered at Harward University, October 24 and 25, 1984), pp. 227-251.
YAYLA, Atilla, Liberal Bakışlar (Ankara: Siyasal Kitabevi, 1993).
--------------------, Özgürlük Yolu Hayek’in Sosyal Teorisi (Ankara: Turhan Kitabevi, 1993).
--------------------, Siyasi Düşünceler Sözlüğü (Ankara: Adres yayınları, 2005).