MEDYA OKURYAZARLIĞI DERSİ KAZANIMLARININ GERÇEKLEŞME DÜZEYİNE İLİŞKİN ÖĞRENCİ VE OKUL YÖNETİCİLERİNİN GÖRÜŞLERİ

Medya okuryazarlığı, çeşitli biçimlerdeki medya mesajlarına ulaşma, onları analiz etme, değerlendirme ve oluşturma yeteneği olarak tanımlanmaktadır. Bu çalışmanın amacı, medya okuryazarlığı dersinin kazanımlarının gerçekleşme düzeyini öğrenci görüşlerine dayalı olarak belirlemek ve okul yöneticilerinin medya okuryazarlığı hakkındaki görüşlerini almaktır. Bu araştırmada nicel ve nitel araştırma desenlerinin birleştirildiği karma araştırma deseni kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini Elazığ il merkezinde medya okuryazarlığı dersini alan öğrenciler oluşturmaktadır. Örneklem, ise Elazığ il merkezindeki on ilköğretim okulunda okuyan ve medya okuryazarlığı dersini alan 925 öğrencidir. Ayrıca dört okul yöneticisi de araştırmaya katılmıştır. Araştırmanın nicel boyutunda veri toplama aracı olarak medya okuryazarlığı dersi kazanımlarından yola çıkılarak araştırmacılar tarafından hazırlanan 45 maddeden oluşan beşli Likert tipi bir ölçek kullanılmıştır. Araştırma ölçeği iletişime giriş, kitle iletişimi, medya, televizyon, aile, radyo, gazete ve dergi ile internet başlıklarını taşıyan sekiz alt boyuttan oluşmaktadır. Ölçeğin KMO değeri 0.87, Bartlett testi değeri 5463,605 ve Cronbach Alpha güvenirlik katsayısı da 0.96 olarak hesaplanmıştır. Verilerin analizinde bağımsız gruplar t testi ve tek yönlü varyans analizi kullanılmıştır. Araştırmanın nitel boyutunda okul yöneticilerinin görüşlerini almak için hazırlanan yarı yapılandırılmış sorular kullanılmıştır. Okul yöneticileriyle yüz yüze görüşmeler yapılarak, görüşleri kayıt altına alınmıştır. Araştırma sonuçları, öğrencilerin göstermektedir. Okul yöneticileri ise medya okuryazarlığı dersini gerekli bulmakla birlikte, uygulamada öğretmen, araç gereç yetersizliği gibi bazı sıkıntıların olduğunu ifade etmişlerdir

STUDENTS’ AND SCHOOL ADMINISTRATORS’ VIEWS ON THE REALIZATION LEVEL OF LEARNING ATTAINMENTS OF MEDIA LITERACY COURSE

Media literacy is defined as accessing, analyzing, evaluating and producing media messages in a variety of contexts. The aim of this study is to determine realization level of learning attainments of media literacy course based on students’ and school administrators’ views about media literacy course. Population of the study includes students who have chosen media literacy course in primary schools in Elazığ city center. The sample includes 925 students enrolled at ten primary schools and taking media literacy course. In addition, four school administrators were included in the study. In quantitative part of the study a 45-item five point Likert style scale, developed by the researchers based on the learning attainments of media literacy course, was used as data collection tool. The scale included eight subscales named introduction to communication, mass communication, media, television, family, radio, newspaper and magazine and internet. KMO value of the scale was calculated to be 0.87, Bartlett’s test was calculated to be 5463,605 and Cronbach alpha reliability coefficient was calculated to be 0.96. Independent groups t test, and one way ANOVA were used to analyze the data. In quantitative part, semi-structured questions were used to get the administrators’ views. School administrators were interviewed face to face and their views were recorded. The results of the study show that learning attainments of media literacy course were highly realized. School administrators stressed that media literacy course was necessary and they pointed out some problems faced in practice such as lack of teaching staff and necessary equipment

PDF

___

ALTUN, A. (2008). Türkiye’de medya okuryazarlığı. İlköğretmen Eğitim Dergisi, 16, 30-34.

ALTUN, A. (2009). Eğitim bilim açısından seçmeli medya okuryazarlığı dersi programına eleştirel bir yaklaşım. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(3), 97-109.

ALVERMANN, P. E. ve HAGOOD, M. C. (2000). Critical media literacy: research, theory and practice in “New Times”. Journal of Educational Research, 93(3), 193-205.

APAK, Ö. (2008). Türkiye Finlandiya ve İrlanda ilköğretim programlarının medya okuryazarlığı eğitimi açısından incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli.

ASSOCIATION OF AMERICAN PEDIATRY. (2008). Media education in the practice setting: an over view of media and the pediatrician’s role. 20 şubat 2010 http://www.aap.org/advocacy/mmguide.pdf adresinden 20.01.2010 tarihinde alındı.

BALABAN-SALI, J., ÜNAL, F. ve KÜÇÜK, M. (2008). İlköğretim medya okuryazarlığı dersinin amaçlarının ve etkinliklerinin değerlendirilmesi. 8. International Educational Technology Conference IETC. Anadolu Üniversitesi, Mayıs 2008.

BÜYÜKÖZTÜRK, Ş. (2003). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: PegemA Yayıncılık.

CHEUNG, C. K. (2005). The relevance of media education in primary schools in Hong Kong in the age of media: a case study. Educational Studies, 31(4), 361-374.

CRESWELL, J. W. (1994). Research design: Quantitative & qualitative approaches. Thousand Oaks, California: Sage Publications.

ÇELİK, M. (2008). Egemen bir ideolojinin aracı olarak medya ve eleştirel farkındalığın gerekliliği: medya okuryazarlığı. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.

ÇETİNKAYA, S. (2008). Bilinçli medya kullanıcıları yaratma sürecinde medya okuryazarlığının önemi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.

DEVECİ, H. ve ÇENGELCİ, T. (2008). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarından medya okuryazarlığına bir bakış. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(2), 25-43.

DIVINE, F-M. (2006). “Media Education” (Çev. RTÜK). A Kit of Teachers, Students, Parents and Professionals. Unesco, L’exprimeur - Paris. http://www.medyaokuryazarligi.org.tr/documents/ogretmenler_icin_medya_egitimi.pdf adresinden 10.12.2009 tarihinde alındı.

ELMA, C., KESTEN, A., DİCLE, A. N., MERCAN, E., ÇINKIR, Ş. ve PALAVAN, Ö. (2009a). İlköğretim 7. Sınıf öğrencilerinin medya ve medya okuryazarlığı dersine ilişkin tutumları. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27, 93-113.

ELMA, C., KESTEN, A., DİCLE, A. N., MERCAN, E., ÇINKIR, Ş. ve PALAVAN, Ö. (2009b). Medya okuryazarlığı dersinin okul müdürlerinin görüşlerine göre değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 36, 87-96.

FLORES KOULSIH, S. A. (2006). Media literacy: An entree for pre-service teacher into critical pedagogy. Teacher Education, 17(3), 239-249.

GIDDENS, A. (2008). Sosyoloji. İstanbul: Kırmızı Yayınları.

HAMOD, G. E., SHIVELEY, J. V. ve VanFOSSEN, P. J. (1997). Media Literacy in social studies teacher education: relating meaning to practice. (ERIC Document Reproduction Service No. ED 416 161)

HOBBS, R. ve FROST, R. (1999). Instructional practices in media literacy education and their impact on students learning. New Jersey Journal of Communication, 6(2), 123-148.

HOBBS, R. (2004). Medya okuryazarlığı hareketinde yedi büyük tartışma (Çev. M. T. Bağlı). Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 37, 1, 122-140.

HOBBS, R., JASZI, P. ve AUFDERHEIDE, P. (2007). The cost of copyright confusion for media literacy. Center for social media. School of Communication American University. (ERIC Document Reproduction Service No. ED499465).

HAIDER, A. ve DALL, E. (2005). Guideline for media literacy in education. http://edu.of.ru/attach/17/3494.pdf adresinden 20.01.2010 tarihinde alındı.

HARD, A. ve BENSON, A. (1996). Researching media education in English classroom in the UK. Journal of Education Media, 22(1), 7-11.

İNAN, T. ve BAYINDIR, N. (2009). Medya okuryazarlığının gerekliliğine yönelik sosyal bilgiler öğretmen adaylarının görüşleri. 1. Uluslar arası Türkiye Eğitim Araştırmaları Kongre Kitabı 1-3 Mayıs 2009 Çanakkale. http://oc.eab.org.tr/egtkonf/pdfkitap/pdf/59.pdf adresinden 02.02.2010 tarihinde alındı.

JOLLS ve THOMAN. (2008). 21. yüzyıl okuryazarlığı (Çev. C. Elma ve A. Kesten). Ankara: Ekinoks Yayıncılık.

KARAMAN, M. K. ve KARATAŞ, A. (2009). Öğretmen adaylarının medya okuryazarlık düzeyleri. İlköğretim Online, 8 (3), 798-808. http://ilkogretim-online.org.tr adresinden 20.02.2010 tarihinde alındı.

KARTAL, O. Y. (2007). Ortaöğretim 10. sınıf öğrencilerinin televizyon dizilerindeki mesajları algılamalarında medya okuryazarlığının etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çanakkale.

KINCAL, R. Y. ve KARTAL, O. Y. (2009). Medya okuryazarlığı eğitimi. Milli Eğitim, 181, 318- 333.

KÖSEBALABAN DOĞAN, N. ve TAŞKÖPRÜLÜ, Ş. S. (2008). Meslek yüksek okulu öğrencilerinin medya okuryazarlığı bağlanımda medyayı kullanmaya yönelik tutumlarının belirlenmesi. İstanbul iletişim Fakültesi Dergisi, 32, 81-96.

LEVIN, D., ARAFEH, S, DENİZ, C. B. ve GOTTESMAN, J. (2004). “Navigating the Children’s Media Landspace: A Parent’s and Caregiver’s Guide”. Washington DC: By American Institutes for Research.

MEB. (2009). Medya okuryazarlığı dersi öğretmen kılavuz kitabı (2. Basım). İstanbul: Devlet Kitapları.

QUIN, R. ve McMAHON, B. (1993) Monitoring standards in media studies:problems and strategies’. Australian Journal of Education, 37(2), 182-197.

RTÜK. (2006). İlköğretim çağı çocukları için tv izleme araştırması. http://www.medyaokuryazarligi.org.tr/arastirmalar/ilkogretim_cagindaki_cocuklarin_tv_a liskanliklari.pdf adresinden 15.02.2010 tarihinde alındı.

RTÜK. ( 2007). İlköğretim medya okuryazarlığı dersi öğretmen el kitabı. Ankara.

RTÜK. (2008). Medya okuryazarlığı tarihçesi. http://www.medyaokuryazarligi.org.tr/tarihce.html. adresinden 02.02.2010 tarihinde alındı.

RTÜK ve MEB. (2007). İlköğretim medya okuryazarlığı dersi öğretim programı ve kılavuzu. Ankara.

SEYLAN, S. (2008). Medya okuryazarlığı ders uygulamalarında dünya üzerinde görülen aksaklıklar. Yayımlanmamış Yüksek lisans tezi. İstanbul Kültür Üniversitesi Sosyal bilimler Enstitüsü, İstanbul.

ŞİDDETİ ÖNLEME PLATFORMU. (2004). Medya ve Şiddet Çalışma Grubu Raporu. http://www.aile.gov.tr/files/siddeti_onleme_platformu_aile_ici_siddet_alt_calisma_grubu _raporu_01.doc adresinden 05.02.2010 tarihinde alındı.

TDK. (2010). Türk Dil Kurumu Online Sözlük. www.tdk.gov.tr adresinden 06.01.2010 tarihinde alındı.

THOMAN, E. (2003). Skills and stratejies for media education. CML (Center of Media Literacy. http://www.medialit.org/reading_room/pdf/CMLskillsandstrat.pdf adresinden 23.11.2009 tarihinde alınmıştır.

TALLIM, J. (2009). What is media literacy? Education Specialist. The Provincial Centre of Excellence for Child and Youth Mental Health Children’s Hospital of Estern Ontario.

YATES, B. L. (2002). Media Education’s present and future: a survey of teachers. Studies in Media&Information Literacy Education, 2(3), 1-13. http://utpjournals.metapress.com/content/358164u81q4prn32/fulltext.pdf adresinden 20.02.2010 tarihinde alındı.