KÜRESELLEŞME VE TÜKETİM KÜLTÜRÜNÜN YAYGINLAŞMASI BAĞLAMINDA TÜRKİYE’DE CADILAR BAYRAMI

Küreselleşme kavramıyla dünya toplumlarını birbirine yaklaştırmak düşüncesi hedeflenmiş olmakla birlikte uygulamada durum hiç de bu şekilde yürümemiştir. Bu süreç, ekonomisi, sanayisi ve teknolojisi gelişmiş ülke ya da ülkelerin sürekli olarak kendi üretimleri ya da değerlerini diğerlerine vermeleri şeklinde ilerlemektedir. Böylelikle gelişmekte olan pek çok ülke, Batı toplumları lehine tek boyutlu bir kültürel kimliğe yani "tek tipleşme"ye doğru gitmektedir. Küreselleşmenin dijital alandaki gelişmelerle ivme kazanması ve gelişmiş ülkelerin kendi kültürel değerlerini metalaştırarak iletişim teknolojisiyle piyasaya sürmesi, dünyanın geri kalan kesiminin aynı kültür kaynaklarından beslenmesini hızlandırmıştır. Bu da Türkiye gibi yönü Batı'ya dönük pek çok ülkede, mevcut kültürel değerlerin içinin boşaltılması ya da kaybolması tehlikesini beraberinde getirmiştir. Nitekim Türkiye'de geleneksel ritüeller yerine Batı kaynaklı ritüellerin yaygınlık kazanması; hatta bu kutlamalardan "Cadılar Bayramı"nın son dönemlerde oldukça popüler hale gelmesi bu duruma güzel bir örnektir. Türkiye'de Cadılar Bayramı ilk önceleri sadece büyük şehirlerde kutlanırken her geçen yıl diğer şehirlerde yaşayan insanlar tarafından da bilinmeye ve geleneksel hale getirilmeye çalışılmaktadır. Bu makalede öncelikle Cadılar Bayramı'nın kökeni, yayılması yazılı ve sözlü kaynaklardan yararlanılarak ABD'deki kutlama şekilleri üzerinde durulmuş, sonrasında ise bu kutlamanın Türkiye'ye girişi, kimler tarafından ne şekilde kutlandığı ve kutlanma sebepleri küreselleşme ve tüketim kültürünün yaygınlaşması bağlamında ele alınıp incelenmiştir. Geleneksel inanç ve ritüellerin, günümüz yaşam koşulları içerisinde içselleştirilememesi, bu değerlerin yerine küresel sermaye tarafından yaratılan ritüellerin almasında etkili olmuştur. Bu süreç tüketim kültürünü de teşvik etmektedir. Küreselleşmenin yoğun akışı içerisinde ulusal değerleri korumak ya da bu konuda bazı önlemler almak zaruri hale gelmiştir. Bu aşamada geleneksel ritüelleri yeniden yorumlayarak bunları küresel dünyada uygulanır hale getirmek; milli eğitim müfredatını kültürel değerleri de odak alarak düzenlemek ve gelenek-görenekleri konu edinen televizyon programlarını mutlaka desteklemek alınabilecek önlemlerden bazısıdır

HALLOWEEN IN TURKEY WITHIN THE CONTEXT OF SPREAD OF CONSUMPTION CULTURE AND GLOBALIZATION

It has been aimed to get world communities closer with each other by consumption of globalization, however the situation has not proceed like this efficaciously. This process has been progressing that the developed countries in terms of technology, industry and economy by giving their own product to the weak ones without cease. Thus, most of developing countries have been verging on to being ‘monotype’ that means one-dimensional cultural identity which is in favor of western societies. That globalization’s gaining momentum with developments in the digital domain, developing countries’ commodifying their own cultural values on the market with communication technology have set off the rest of the world being nourished from same culture resource. So, it has carried with threathening of eviscerating cultural values or loss of them in most of the westward countries as well as Turkey. Hence, gaining wide currency of western origin rituals instead of Turkish traditional rituals is an obvious example that Halloween is getting popular recently. While Halloween had been celebrated only in metropolises at the beginning, it has been started to get known by people who lives in all countries and tried to make traditionalize every passing year. In this article, firstly, origin of Halloween, its sprawl and style of celebration have been emphasized; after that, its enterance into Turkey, purpose of celebrations have been discussed and considered within the context of spread of globalization and consumption culture. Repudiation of traditional religious and rituals in living conditions have been effective to take rituals which is created by global capitals instead of it. Hereby this process has been promoting consumption culture. It has been become obligatory to product national value or take some specific measures about it in the intensity of globalization. At this stage, it is one of the actions to make applicable traditional rituals exegetically in globalizing world; to organize national education curriculum as focus cultural values and to support television programs which have customs

___

  • ALANKUŞ, Sevda (2001). “Globalleşme, Yerelleşme ve Yerel Medya”. BİA- I. Globalleşme Yaklaşımları, s. 1-4 (11Ekim 2013, eski.bianet.org/diger/arastirma218.htm)
  • BAUDRİLLARD, Jean (2012). Tüketim Toplumu. 5. b. Çevirenler: Hazal Deliceçayırlı-Ferda Keskin. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
  • BUTLER, Jenny (2009). “Neo-Pagan Celebrations of Samhain”. Trick or Treat? Halloween in a Globalising World. Edited by Malcolm Foley and Hugh O’Donnell. England: Cambridge Scholars Publising, s.68-82.
  • GÜNGÖR, Erol (2011). Kültür Değişmesi ve Milliyetçilik. 17.b. İstanbul: Ötüken Yayınları.
  • ERTÜRK, Erbil (2011). “Halloween-Cadılar Bayramı”. ATAUM 37, s.18-19.
  • LEFEBVRE, Henri(1998). Modern Dünyada Gündelik Hayat. Çev. Işın Gürbüz. İstanbul: Metis Yayınları.
  • MUTLU, Erol (2005). Globalleşme, Popüler Kültür ve Medya. Ankara: Ütopya Yayınları.
  • OĞUZ, M. Öcal (2002). Küreselleşme ve Uygulamalı Halkbilimi. Ankara: Akçağ Yayınları.
  • RITZER, George (2011). Toplumun McDonaldlaştırılması. Çev. Şen Süer Kaya. 2. b. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
  • SANTINO, Jack (1996). “Halloween”. American Folklore an Encyclopedia. NewYork&London, Garland Publising, s.746-750.