KONUŞMA BECERİSİNİN GELİŞTİRİLMESİNDE BEYİN FIRTINASI TEKNİĞİNİN ETKİSİ: BİR EYLEM ARAŞTIRMASI

Bu araştırma Türkçe derslerinde kullanılan beyin fırtınası tekniğinin, ilköğretim ikinci kademe öğrencilerinin konuşma becerisine etkisini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Beyin fırtınası, akıldan geçen her türlü fikrin rahatlıkla açıklanması temeline dayanan, katılımcılara eleştiriye kapalı ve eğlenceli bir ortam sunan, bireylerin yaratıcılık yeteneklerini geliştirebilen, onlara başarı hazzını yaşatarak derse karşı olumlu tutum geliştirmelerine yardımcı olan, öğrenci merkezli bir problem çözme tekniğidir. Çalışmada nitel araştırma desenlerinden eylem araştırması kullanılmış, beyin fırtınası tekniğinin merkezde olduğu dersler kamera ile kayıt altına alınmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, maksimum çeşitlilik örneklemesi yoluyla İstanbul'daki bir ilköğretim Öğrencilerden elde edilen verilerin çözümlenmesinde nitel içerik çözümlemesi ve eleştirel söylem analizi kullanılmıştır. Araştırma sonunda beyin fırtınası tekniğinin konuşma eğitiminde kullanımının, öğrencilerin konuşma becerilerinin gelişimine olumlu etkisinin olduğu görülmüştür. Beyin fırtınası tekniğiyle işlenen derslerde öğrencilerin konuşma becerilerinin bilişsel ve duyuşsal anlamda geliştirilebildiği belirlenmiştir. Ayrıca tekniğin İlköğretim Türkçe Dersi Öğretim Programı'nda yer alan birtakım kazanımların gerçekleşmesine yardımcı olabileceği sonucuna ulaşılmıştır. Beyin fırtınası tekniği sağladığı eğlenceli ortamla öğrencilerin konuşma ve yazma alanlarındaki becerilerini geliştirmeyi hedeflerken, beynin sol yarım küresine; hayal kurmayı, yeniliklere açık olmayı ve yaratıcı düşünmeyi teşvik ederek de sağ yarım küresine hitap etmektedir. Araştırmadan elde edilen sonuçlar, ilgili alanyazın bağlamında yorumlanmış, öğrencilerin konuşma becerilerini geliştirmek için beyin fırtınası tekniğinin kullanımıyla ilgili birtakım önerilerde bulunulmuştur.

TO DEVELOP THE SPEECH SKILLS BRAINSTORM OF THE EFFECT: AN ACTION RESEARCH

This research used Turkish lessons, brainstorming technique to determine the effect of speech ability of middle school students. Brainstorming, mind easily explained based on the idea of any kind, offering participants an environment open to criticism, and fun individuals to develop their creative talents, the pleasure of success in preserving them, which helps develop a positive attitude towards the course, a student-centered problem-solving technique. The study used qualitative research patterns action research, brainstorming technique is situated very close to the record with camera lessons is. The study group, a primary school in Istanbul, selected through maximum variation sampling consist of the students. Qualitative content analysis and the analysis of the data obtained from the students of discourse analysis have been used. At the end of the research, the use of brainstorming technique speech education the effect of positive development of the student's speech skills. It was observed that in those lessons carried out via brainstorming the speaking skills of the students could be developed in cognitive and affective sense. Moreover, it was discovered that the technique could be helpful in ensuring the realization of certain attainments regarding speaking which are included in the Curriculum of Turkish Language for Primary Schools. Provided a fun environment through a brainstorming session aims to develop students' speaking and writing skills in the areas of the brain's left hemisphere, daydreaming and being open to innovation and creative thinking is addressed by promoting the right half-sphere. In the light of the results obtained from research, interpreted for literature, students develop skills related to the use of brainstorming technique for speech, a set of recommendations.

PDF

___

AKTURAN, Ulun, "Doküman İncelemesi", (Ed. Türker Baş ve Ulun Akturan), Nitel Araştırma Yöntemleri Nvivo 7.0 ile Nitel Veri Analizi, SeçkinYayıncılık, Ankara, 2008, s. 117- 126.

BOYDAK, H.Alp, Lider Öğretmen, Beyaz Yayınları, İstanbul. 2004.

CALP, Mehrali, "Türkçe Öğretiminde İzlenen Süreçler," Özel Okullar Birliği Eğitimde Çağdaş Yaklaşımlar, Birmat Matbaacılık, Samsun, 2004.

COŞKUN, Hamit "Beyin Fırtınasında Sosyal Kimlik Değişiminin Üretkenlik Üzerine Etkisi", Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, Cilt 22, S.1, (2005), s.79-94.

ÇAVUŞ, Rıza, Beyin Fırtınası, Kariyer Yayıncılık, İstanbul, 2005.

DEMİREL, Özcan, İlköğretim Okullarında Türkçe Öğretimi, Millî Eğitim Yayınları, İstanbul, 1999,

DİRİK, Mehmet Zahit "Bazı Duyuşsal Giriş Özelliklerinin Başarıya Etkisi", 9-11 Eylül 1998 VII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, 1999, Cilt 1, s.591-598.

DOĞAN, Nuri "Yaratıcı Düşünme ve Yaratıcılık", (Ed. Özcan Demirel), Eğitimde Yeni Yönelimler, Genişletilmiş 2. Baskı, Pegema Yay., 2007, s.167-192.

ERGİN, Akif ve BİROL Cem, Eğitimde İletişim, 3.Baskı, Anı Yayınları, Ankara, 2005.

GEUNA, S., ve GIACOBINI-ROBECCHI M. G., "The Use Of Brainstorming For Teaching Human Anatomy", The Anatomical Record, 269, p. 214-216, 2002.

GÖĞÜŞ, Beşir, Orta Dereceli Okullarımızda Türkçe ve Yazın Eğitimi, Gül Yayınevi, Ankara, 1978.

GÜLERYÜZ, Hasan, Türkçe İlkokuma Yazma Öğretimi, Kuram ve Uygulamaları, 6. Baskı, Pegema Yayıncılık, Ankara, 2002.

GÜNDÜZ, Osman, "Konuşma Eğitimi", (Ed. Ahmet Akkılıç, Hayati Akyol), İlköğretimde Türkçe Öğretimi, Pegema Yayıncılık, Ankara, 2007, s.93-102.

HESLIN, Peter A., "Creative Idea Generation: Beyond Brainstorming", Reprinted İn Rotman Management, Spring, 2001.

ISAKSEN, Scott G., "A Review Of Brainstorming Research Six Critical Issues For İnquiry", Creativity Research Unit Cretive Problem Solving Group, Buffalo New York, (1998), s.1-28.

ISAKSEN, Scott G., ve GAULİN John P., "A Reexamination of Brainstorming Research:Implications for Research and Practice", A Reexamination of Brainstorming Research: Gifted Child Quarterly, Vol.49, (2005), s.315-329.

İPLİKÇİ, Emine (2006), Coğrafya Programındaki "Yer Yuvarlağı" Ünitesinin Beyin Fırtınası Tekniği ve Gösteri Yöntemi Kullanılarak Öğretilmesi (Lise I. Sınıf Ders Örneği), Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Ankara.

JACOBSON, M. ve SAM H., "Learning Styles and Lawyering: Using Learning Theory to Organize Thinking and Writing," Journal of the Association of Legal Writing Directors, Vol. 2, (2004), s.27-72.

KAPTAN, Fitnat ve KUŞAKÇI F., "Fen Öğretiminde Beyin Fırtınası Tekniğinin Öğrenci Yaratıcılığına Etkisi," V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, ODTÜ Yayınları, 2002, s. 197-202.

KARASAR, Niyazi, Bilimsel Araştırma Yöntemi-Kavramlar-İlkeler- Teknikler-, 14.Baskı, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara, 2005.

KAYA, Beytullah (2008), Oluşturmacı Yaklaşıma Göre Düzenlenen İlköğretim T.C. İnkılâp Tarihi ve Atatürkçülük Dersinin Öğrenmeye Etkisi: Bir Eylem Araştırması, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, İstanbul.

KISA, Figen (2007), İlköğretim 6. Sınıf Sosyal Bilgiler Dersinde Beyin Fırtınası Tekniğiyle Kavram Öğretiminin Öğrencilerin Akademik Başarı Düzeylerine Etkisi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Ankara.

MAYRING, Philipp, Nitel Sosyal Araştırmaya Giriş Nitel Düşünce İçin Bir Rehber, Çev.: Adnan Gümüş, M. Sezai Durgun, Baki Kitabevi, 3. Baskı, Adana, 2000.

MEB, İlköğretim Türkçe Dersi Öğretim Program 6, 7, 8. Sınıflar, MEB Yayınları, Ankara, 2005.

MICKENBERG, Ira, "Brainstorming: Developing The Fact You Need To Build A Sentencing Theory", Administrative Office of the U.S. Courts Office of Defender Services Training Branch, Saratoga Springs, New York, ?

NAKİBOĞLU, Mahmure, "Kuramdan Uygulamaya Beyin Fırtınası Yöntemi", Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(1), (2003), s.341-353.

NAKİBOĞLU, Mahmure ve ALTIPARMAK Melek, "Aktif Öğrenmede Bir Grup Tartışması Yöntemi Olarak Beyin Fırtınası," V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, ODTÜ Yayınları, 2002, s. 116-221.

OCAK, Gürbüz, Öğretim İlke ve Yöntemleri, Pega Yayıncılık, Ankara, 2007.

ÖZBAY, Murat, "Sesle İlgili Kavramlar ve Konuşma Eğitimi", Millî Eğitim, Sayı. 168 Kış, (2005) s. 116-125.

ÖZBAY, Murat, Türkçe Özel Öğretim Yöntemleri II, Öncü Kitap, Ankara, 2006.

ÖZDEN, Yüksel, Öğrenme ve Öğretme, 5. Baskı, Pegema Yayınları, Ankara, 1997.

ÖZDEN, Yüksel, Eğitimde Dönüşüm: Eğitimde Yeni Değerler, 5. Baskı, Pegema Yayıncılık, Ankara, 2003.

ÖZTUNA, Aysun ve GÜRDAL, Ayla, "Çocukların Yaratıcı Fikir Geliştirmelerinde Beyin Fırtınasının Etkisi", Üstün Yetenekli Çocuklar Bildiriler Kitabı, Haz.: Prof. Dr. Adnan Kulaksızoğlu, Doç. Dr. Ahmet Emre Bilgili, Mustafa Ruhi Şirin, Çocuk Vakfı Yayınları, s. 441-455, 2004. PINKSTON, Ria R. (1981), http://eric.ed.gov/ERICwebPortal/ED282153, ET:15.03.2009 "The Process of Brainstorming",

PUNCH, K. F., Sosyal Araştırmalara Giriş Çev.: D. Bayrak, H. B. Arslan ve Z. Akyüz Siyasal Kitabevi, Ankara, 2005.

PUTMAN, V.L., Effects Of Additional Rules And Dominance On Brainstorming And Decision Making, , The Universty Of Texas, Unpublished Doctoral Dissertation, 2001.

QUAH, Kung Khonn, Beyond Brainstorming What To Do When Your İdeas Fizzle? For Fll and First, ?

RAO, Zhenhui, "Training in Brainstorming and Developing Writing Skills", , Şebnem ELT Journal, Vol.61, No.2, April, (2007), s.100-106.

RAWLINSON, J., Georffrey, Yaratıcı Düşünce ve Beyin Fırtınası, Çev.: Osman Değirmen, Rota Yayınları, İstanbul, 1995.

RIZA, Enver Tahir, Eğitimde Yöntemler Teknolojisi, Karınca Matbaacılık, İzmir,1990.

SHANTZ, Doreen, "Öğretmen Eğitiminde Yenilikçi Bir Yaklaşım mı Yoksa Geleneksel Bir Anlayış Mı?" Çev.: Erten Gökçe ve Canay Demirhan, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, Cilt 38, Sayı 2, (2005), s.187-195.

SILVERMAN, David, Doing Qualitative Research, Sage Publications, London, 2000.

SÖNMEZ, Veysel, Program Geliştirmede Öğretmen El Kitabı, 12. Baskı, Anı Yayıncılık, Ankara, 2005.

SÖZEN, Edibe, Söylem Belirsizlik, Mübadele, Bilgi/Güç ve Refleksivite, Paradigma Yayınları, İstanbul, 1999.

TEKİN, Halil, Okuduğunu Anlama Gücü ile Yazılı Anlatım Becerisini Geliştirme Yönünden Okullarımızda Türkçe Öğretimi, Mars Yayıncılık, Ankara, 1980.

TEMİZYÜREK, Fahri , "Türkçe Eğitiminde Konuşma Eğitiminin Yeri ve Önemi", XII. Eğitim Bilimleri Kongresi Bildirileri, Eğitim Bilimleri Enstitüsü Geliştirme Derneği, Cilt IV, 2004, s.2769-2784.

TEMUR, Turan, "Yeni Türkçe Öğretim Programları", (Ed.: Ahmet Akkılıç, Hayati Akyol), İlköğretimde Türkçe Öğretimi, Pegema Yayıncılık, 2007, s.195-231.

UZUNER, Yıldız, "Özel Eğitimden Örneklerle Eylem Araştırmaları", Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, , 6(2), (2005), s.1-12.

YALÇIN, Alemdar, Türkçe Öğretim Yöntemleri: Yeni Yaklaşımlar, Akçağ Yayınları, Ankara, 2002.

YAMAN, Havva (2006), İlk Öğretim İkinci Kademe Dil Bilgisi Derslerinde Kavram Haritası Tekniğinin Öğrenci Başarısına ve Hatırlamaya Etkisi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, İstanbul.

YAPICI, G. (2006), Dört Kültürde Tarih Öğretimi Yaklaşımı: İngiltere, Fransa, İsviçre ve Türkiye Örnekleri, , Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.

YILDIRIM, Ali ve ŞİMŞEK, Hasan, Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, 7. Baskı Tıpkı Basım, Seçkin Yayınları, Ankara, 2008.

YÜKSEL, Sedat, "Bilişsel Alanın Sınıflamasında (Taksonomi) Yeni Gelişmeler ve Sınıflamalar", Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, Yaz, 5 (3), (2007), s.479-509.