İLKOKUL 4. SINIF ÖĞRENCİLERİNİN MATEMATİK DERSİNE YÖNELİK METAFORİK ALGILARININ OLUŞTURDUKLARI GÖRSELLER ARACILIĞIYLA İNCELENMESİ
Bu çalışmanın amacı ilkokul 4. sınıf öğrencilerinin matematikle ilgili olan metaforik algılarını öğrencilerin oluşturdukları görseller aracılığıyla ortaya çıkarmaktır. Araştırmanın örneklemini İstanbul ilinde bir devlet okulunda öğrenim görmekte olan 39 adet ilkokul 4. sınıf öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırma deseni olarak nitel araştırma yöntemlerinden olan durum çalışması kullanılmıştır. Veri toplama aracı olarak, araştırmacılar tarafından hazırlanan, “Matematik dersi denildiğinde ilk aklınıza geleni çiziniz.” yönergesini içeren metaforik algı formları kullanılmıştır. Verilerin analizinde öğrencilerin oluşturduğu görseller veya çizdikleri resimler ayrıntılı bir şekilde incelenmiştir. Öğrencilerin oluşturduğu metaforlar uzmanlardan alınan görüşler neticesinde; Duyuşsal durumlar, yaşama etki, okul ve sınıf ortamı, matematiksel ifadeler ve kavramlar olmak üzere 4 kategori altında toplanmıştır. Araştırmanın sonucunda öğrencilerin büyük bir çoğunluğunun matematiği okul ve sınıf ortamı dışında düşünemediği, yani günlük hayatla ilişkisini kurmakta zorlandığı bulgusu elde edilmiştir. Bununla birlikte matematik dersi öğrencilerin duygu durumlarını da etkilemektedir. Kimi öğrenciler için kafa karışıklığına sebep olan, kimileri için mutluluğu etkileyen bir faktör olarak değerlendirildiği görülmüştür. Araştırmadan elde edilen bir başka sonuç da öğrencilerin çoğunluğunun matematik dersini matematiksel araç gereçlerin, matematik konularının ve matematiksel işlemlerin karşılığı olarak görüyor olmalarıdır. Araştırma sonuçları cinsiyet açısından değerlendirildiğinde ise kız öğrencilerin erkek öğrencilerden daha çeşitli olarak ve daha fazla sayıda metafor oluşturdukları görülmüştür.
INVESTIGATING METAPHORICAL PERCEPTIONS OF 4TH GRADE STUDENTS IN PRIMARY SCHOOL TOWARDS MATHEMATICS COURSE THROUGH THE VISUALS THEY CREATED
The aim of this study was to reveal the metaphorical perceptions of the 4th grade students about mathematics through the visuals they created. The sample of the study consisted of 39 primary school 4th grade students studying at a state school in Istanbul. A case study was used as a qualitative research method. As a data collection tool, metaphorical perception forms prepared by researchers that have the directive of “when you say math, draw the first thing you think about’ were used. In the analysis of the data, the visuals of the students or the drawings they drawn were examined in detail. The metaphors formed by the students were grouped under four categories as a result of the evaluation of the experts: Affective states, Impact on Life, School and Classroom Environment, Mathematical Statements and Concepts. As a result of the study, it was found that the majority of the students were not able to think mathematics outside the school and the classroom environment; in other words, it was found that students had difficulty in establishing the relation of Mathematics with daily life. In addition, Mathematics courses also affect the feelings of the students. For some students, it was seen as a factor that caused confusion and for some of them it was perceived as a factor affecting happiness. Another result obtained from the research was that the majority of the students perceived mathematics course as corresponding to mathematical tools, mathematical themes, and mathematical operations. Considering the study results in terms of gender, it was seen that female students created more diverse and greater number of metaphors than male students.
___
- Ahanov, A. (1965). Til Bilimine Krispe. Almatı: Mektep.
- Akbaş, Y., & Gençtürk, E. (2013). Coğrafi Bilgi Sistemleri Kavramına Metaforik Bakış. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 21, 179-196.
- Akdemir, Ö. (2006). İlköğretim Öğrencilerinin Matematik Dersine Yönelik Tutumları ve Başarı Güdüsü.
- Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
- Aslan, S. (2013). Birleştirilmiş Sınıflarda Görev Yapan Öğretmenlerin “Öğretmen” Kavramı ile İlgili Algılarının Metaforik İncelenmesi. Turkish Studies- International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 8/6, p. 43-59, Doi Number: 10.7827/TurkishStudies.4599. ANKARA-TURKEY.
- Cebeci, O. (2013). Metafor ve Şiir Dilinin Yapısal Özellikleri. İstanbul: İthaki Yayınları.
- Dönmez, G. (2017). Ortaokul Öğrencilerinin Fen Bilimleri Dersine, Bilime, Fen Bilimleri Öğretmenine Ve Bilim İnsanına Yönelik Metaforik Algıları Ve İmajları. Yüksek Lisans Tezi, Adnan Menderes Üniversitesi, Aydın.
- Ertürk, S. (1972). Eğitimde Program Geliştirme. Ankara: Edge Akademi Yayınları.
- Fraser, D. (2000). Sin, Hope and Optimisim in Children’s Metaphors, AARE Annual Conference, Sydney Australia, (4-7 December).
- Geçit, Y., & Gencer, G. (2011). Sınıf Öğretmenliği 1. Sınıf Öğrencilerinin Coğrafya Algılarının Metafor Yoluyla Belirlenmesi (Rize Üniversitesi Örneği). Marmara Coğrafya Dergisi, 23, 1-19.
- Güney, S. (2017). İlkokul Dördüncü Sınıf Öğrencilerinin Sorumluluk Değerine Yönelik Geliştirdikleri Metaforların İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, Burdur.
- Gürel, N. (2012). Performans Görevlerinin Öğrencilerin Matematik Başarısına ve Tutumuna Etkisi.
- Yüksek Lisans Tezi, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
- Kıncal, Y. R. (2015). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
- Lakoff, G., & Johnson, M. (2015). Metaforlar Hayat, Anlam ve Dil. çev: Gökhan Yavuz Demir. İstanbul: İthaki.
- Otyzbayeva, Z. (2006). Kazak Yazar Dükenbay Dosjanov’un İpek Yolu Romanında Metaforlar. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Sanchez, A., Barreiro J. M., Maojo, V. (2000). Design of Virtual Reality Systems for Education: A Cognitive Approach. Education and Information Technologies, 5, 345-362. doi: 10.1023/A:1012061809603.
- Saban, A., Koçbaker, B. N., ve Saban, A. (2006). Öğretmen adaylarının öğretmen kavramına ilişkin algılarının metafor analizi yoluyla incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 6(2), 461-522.
- Sezgin Memnun, D. (2015). Ortaokul Öğrencilerinin Matematik Problemine ilişkin Sahip Oldukları Metaforlar ve Bu Metaforların Sınıf Düzeylerine Göre Değişimi. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 9(2), 351-374.
- Susar Kırmızı, F., Çelik, D. (2015). İlkokul Öğrencilerinin İlkokuma Yazma Öğrenme Sürecine İlişkin Metafor Algıları. Turkish Studies - International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 10/10 Summer 2015, p. 793-816 DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies. 8471 ISSN: 1308-2140, ANKARA-TURKEY.
- Şahinkaya, N., Yıldırım, M. (2016). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Matematikle İlgili Kavramlara İlişkin Metaforları. Turkish Studies - International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 11/3 Winter 2016, p. 2623-2640, DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies. 9474 ISSN: 1308-2140, ANKARA-TURKEY.
- Türk Dil Kurumu. (1998). Türkçe Sözlük. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basım Evi.
- Yalçın, G. (2018).Ortaokul Öğrencilerinin Demokratik Vatandaş Kavramına Bakış Açılarının Metaforlar Yoluyla İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
- Yenilmez, K., & Özbey, N. (2006). Özel Okul ve Devlet Okulu Öğrencilerinin Matematik Kaygı Düzeyleri Üzerine Bir Araştırma. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(2), 431- 448.
- Yıldız, Z. (2014). Matematikte Problem Kurma Çalışmalarının Öğretmen Adaylarının Problem Kurma Becerilerine ve Üstbilişsel Farkındalık Düzeylerine Etkisi. Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.