İLKÖĞRETİM ÖĞRENCİLERİNİN ÇEVREYE YÖNELİK BİLGİ VE TUTUMLARINA ÇEVRE KORUMA KULÜBÜ’NÜN ETKİSİ

Günümüzde, gelişmiş ve gelişmekte olan toplumlarda, yaşamsal ihtiyaçların yanında temiz ve yaşanılabilir bir çevre de temel gereksinim olarak görülmektedir. Böyle bir çevre ise ancak verimli bir çevre eğitimiyle mümkündür. Bu araştırmanın amacı, Çevre Koruma Kulübü'nün öğrencilerin çevreye yönelik tutumunu ve çevre bilgisini nasıl yöntemlerinden kontrol gruplu deneysel desen kullanılmıştır. Çalışma evrenini 2013-2014 eğitim-öğretim yılı, Adıyaman ili Kahta ilçesindeki 7. ve 8. sınıf ortaokul öğrencileri oluşturmaktadır. Araştırma Salkımbağı Ortaokulu'nda öğrenim gören 7. ve 8. sınıf öğrencilerinden basit tesadüfî örnekleme yöntemiyle belirlenen 23 kişilik deney grubuyla yapılmıştır. Araştırmada çevre tutum ölçeği ve çevre bilgisi testi ön-test olarak ve etkinlikler yapıldıktan sonra deney ve kontrol gruplarına son-test olarak uygulanmıştır. Ardından çalışmayı desteklemek için katılımcılara nitel araştırma yöntemlerinden yapılandırılmış yazılı görüşme tekniği uygulanmıştır. Araştırma bulguları, Çevre Koruma Kulübü'nün çevre tutumu ve çevre bilgisini anlamlı bir şekilde artırdığını ayrıca bu bulguların cinsiyet ve sınıf düzeyi değişkenlerinden etkilenmediğini göstermiştir. Bununla beraber çevre bilgisiyle çevreye yönelik tutum arasında orta düzeyde, pozitif ve anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir. Çalışma sonuçları Çevre Koruma Kulübü etkinliklerinin öğrencilerin çevre tutumu ve çevre bilgisini arttırdığını göstermiştir. Araştırmadakine benzer etkinliklerin sosyal kulüplerde yapılması gerektiği ve bu sosyal kulüplerde etkin şekilde uygulamalar yapıldığında çevre eğitimi açısından yararlı olacağı düşünülmektedir

THE EFFECTS OF THE ENVIRONMENTAL CLUB ON SECONDARY SCHOOL STUDENTS’ ENVIRONMENTAL ATTITUDES AND KNOWLEDGE

Nowadays, in the developed and developing societies, clean and livable environment is also seen as a basic requirement besides the vital needs. Such an environment is only possible with efficient environmental education. The purpose of this study is to examine how the Environmental Protection Club affects environmental attitude and environmental knowledge. In this research experimental design was used as one of the quantitative research methods. The population of this study consist of the 7th and the 8th graders in Kahta town, in the province of Adiyaman in 2013-2014 academic year. Working group was determined as 23 students in Salkımbagı Secondary school by simple random sampling for this purpose, environmental attitude scale and environmental knowledge test were applied as pre-test and post-test on experimental and control groups. To support this research, structured interview technique of qualitative research methods was applied on students. Findings show that Environmental Club significantly improves environmental attitudes and environmental knowledge, however it didn’t show significant differences according to gender and grade level. This study shows that Environment Club activities increases students' environmental attitudes and environmental knowledge. It is obvious that activities similar to the ones in this research should be done in social clubs and when these social clubs are performed effectively, it will be useful for environmental education

PDF

___

AKYOL, B.& KAHYAOĞLU, H. (2011) İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin çevre bilgi düzeyleri üzerine bir çalışma, Niğde örneği. http://kongre.nigde.edu.tr/xufbmek/dosyalar/tam_metin/pdf/2364-30_05_2012- 13_07_00.pdf adresinden 26 Mayıs 2014’de alınmıştır.
ALP, E., ERTEPINAR, H., TEKKAYA C. & YILMAZ, A. (2006). A statistical analysis of children’s environmental knowledge and attitudes in Turkey. International Research in Geographical and Environmental Education, 15(3), 210 – 223.
ARMAĞAN, F. Ö. (2006). İlköğretim 7–8. sınıf öğrencilerinin çevre eğitimi ile ilgili bilgidüzeyleri (Kırıkkale il merkezi örneklemi). (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi).Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
ASLAN, O., SAĞIR, Ş. U.& CANSARAN, A. (2007). Çevre tutum ölçeği uyarlanması veilköğretim öğrencilerinin çevre tutumlarının belirlenmesi. Selçuk ÜniversitesiAhmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi Sayı: 25,s.283 -295.
ATASOY, E. (2005). Çevre için eğitim: İlköğretim öğrencilerinin çevresel tutum ve çevrebilgisi üzerine bir çalışma. (Yayınlanmamış doktora tezi). Uludağ ÜniversitesiSosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa.
ATASOY, E. & ERTÜRK, H. (2008). İlköğretim öğrencilerinin çevresel tutumve çevre bilgisiüzerine bir alan araştırması. Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi Cilt-Sayı: 10-1
AYDIN, F. & ÇEPNİ O. (2010). University students’ attitudes towards environmentalproblems: a case study from Turkey. International Journal of the PhysicalSciences Vol. 5(17),2715- 2720.
AYVAZ, Z. (1998). Çevre eğitimine giriş. İzmir: Çevre Eğitimi Merkezi Yayınları Milli Eğitim Bakanlığı, MEB (2005). Millî Eğitim Bakanlığı ilköğretim ve orta öğretim kurumları sosyal etkinlikler yönetmeliği.http://mevzuat.meb.gov.tr/html/25699_0.html
CHRISTINE, N. & MANNING R.(1997). Incorporating environmental behavior, ethics, and values ınto nonformal environmental education programs. Journal of Enviromental Education 28 (2), 10-21. http://dx.doi.org/10.1080/00958964.1997.9942818
ÇAVUS, A. (2013). Ortaokul 7. sınıf fen ve teknoloji dersinin çevre eğitimi açısından etkiliğine ilişkin öğretmen görüşlerinin değerlendirilmesi (Bingöl İli Örneği)
ÇIMEN & TIMUR (2013). Öğretmen adaylarının çevreye yönelik olumsuz davranışlarının incelenmesi.International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 8/12 Fall 2013, 335-346. doi: 10.7827/TurkishStudies.5685
ERDOGAN, M. (2009). 5. sınıf öğrencilerinin çevre okuryazarlığı ve bu öğrencilerinçevreye yönelik sorumlu davranışlarını etkileyen faktörler. (Unpublisheddoctoral dissertation). METU, Ankara.
EROL, G.H. & GEZER, K. (2006). Sınıf öğretmenliği öğretmen adaylarına çevreye ve çevre sorunlarına yönelik tutumları. International Journal of Environmental &Science Education. 1 (1), 65 –77.
ERTEN, S. (2004). Çevre eğitimi ve çevre bilinci nedir, çevre eğitimi nasıl olmalıdır. Çevre ve İnsan Dergisi, Çevre ve Orman Bakanlığı Yayın Organı.Sayı 6566.200625 Ankara.
GOKCE, N., KAYA, E., AKTAY, S. & OZDEN, M. (2007). İlköğretim öğrencilerinin çevreyeyönelik tutumları. Elementary Education Online, 6 (3), 452-468.
GOTCH, C.,& HALL, T. (2004). Understanding nature‐related behaviors among children through a theory of reasoned action approach. Environmental Education Research, 10 (2), 157-177.
HASILOGLU M. A., KELES, P. U. & AYDIN S. (2011). Examining environmental awarenessof students from 6.and 7. classes with respect to several variables “sample ofAgri city”. Procedia - Social and Behavioral Sciences 28, 1053 – 1060.
KAHYAOGLU, M.,& ÖZGEN, N. (2011). Kırsal kesimde yaşayan ilköğretim öğrencilerininçevreye yönelik tutumlarının çeşitli değişkenler açısından değerlendirilmesi veçevre sorunlarına yönelik görüşler. Çukurova Üniversitesi Eğitim FakültesiDergisi 03 (40), 102-115.
KARASAR, N. (2005). Bilimsel araştırma yöntemi. Nobel Yayınevi. Ankara.
KOCINALI, A. (2008). Kocaeli ili Gebze ilçesindeki endüstri meslek liselerinde öğrenimgören öğrencilerin eğitsel kulüplere bakışı. (Yayınlanmamış yüksek lisanstezi). Yeditepe Üniversitesi, İstanbul.
KUNT& GECGEL(2013). Öğretmen adaylarının ağaç ve çevreye yönelik tutumlarının incelenmesi.International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 8/12 Fall 2013, 793-807. doi: 10.7827/TurkishStudies.5884
MALONE, K. & TRANTER, P. (2003). Children’s environmental learning and the use, design and management of schoolgrounds. Children, Youth and Environments, 13(2), 1-30.
OZDEMIR, O. (2010). Doğa deneyimine dayalı çevre eğitiminin ilköğretim öğrencilerininçevrelerine yönelik algı ve davranışlarına etkisi. Pamukkale ÜniversitesiEğitim Fakültesi Dergisi, 27, 125-138.
OZSEVGEC,T. & ARTUN, H. (2012). İlköğretim öğrencilerinin çevreye yönelik tutumlarınaetki eden faktörlerin değerlendirilmesi.http://kongre.nigde.edu.tr/xufbmek/dosyalar/tam_metin/pdf/2432- 30_05_2012-18_57_24.pdf (Erişim Tarihi 03.06.2013).
PAYNE, P. G. (2006). Environmental education and curriculum theory. The Journal of Environmental Education. 37 (2), 25-35.
SAMA, E. (2003). Öğretmen adaylarının çevre sorunlarına yönelik tutumları. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(2), 99-110.
SCHACTER, D. L. (2002). The seven sins of memory: How the mind forgets and remembers. Houghton Mifflin Harcourt.
SELVI, M. (2007). Biyoloji Öğretmeni Adaylarının Çevre Kavramları ile ilgili Algılamalarının Değerlendirilmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim BilimleriEnstitüsü Orta Öğretim Fen ve Matematik Alanları Eğitimi Bölümü, Ankara.
SIMSEKLI, Y. (2004). Çevre bilincinin geliştirilmesine yönelik çevre eğitimietkinliklerine ilköğretim okullarının duyarlılığı. Eğitim Fakültesi Dergisi XVII(1), 83-92.
TANRIVERDI, B. (2009). Sürdürülebilir çevre eğitimi açısından ilköğretim programlarınındeğerlendirilmesi. Eğitim ve Bilim, 2009, 34 (151) 89-103.
TEYFUR, E. (2008). İlköğretim öğrencilerinin akademik başarılarının ve çevre kulübüçalışmalarının çevreye yönelik tutumlarına olan etkisi. (İzmir örneği). EgeEğitim Dergisi2 (8), 131-149.
TURKUM, A. S. (1998). Çağdaş toplumda çevre sorunları ve çevre bilinci. Çağdaş Yaşam Çağdaş İnsan. Anadolu Üniversitesi Açık Öğretim Fakültesi İlköğretimÖğretmenliği Lisans Tamamlama Programı, Eskişehir, 165-181.
UNESCO Environmental Education Series 2, Envıronmental Educatıon Actıvıtıes ForPrımary Schools. http://unesdoc.unesco.org/images/0009/000963/096345eo.pdf ’den alınmıştır.
UNAL, S. & DIMISKI, E. (1999). UNESCO-UNEP himayesinde çevre eğitiminin gelişimive Türkiye'de ortaöğretim çevre eğitimi. Hacettepe Üniversitesi EğitimFakültesi Dergisi 16, 142-154.
UZUN, N. & SAGLAM, N. (2006). Orta öğretim öğrencileri öçin çevresel tutum ölçeği geliştirme ve geçerliliği. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 30, 240-250.
YANGIN & TURAN(2012). Farklı programlarda okuyan öğretmen adaylarının bazı çevre kavramlarına yönelik bilişsel anlayışları. International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 8/12 Fall 2013, p. 1387-1419. doi: 10.7827/TurkishStudies.5611
YASAR Z., YASAR, E. &YALCIN, N. (2012), İlköğretim 7. sınıf öğrencilerinin çevreye yönelik tutumlarının fen ve teknoloji dersi başarıları açısından incelenmesi. http://kongre.nigde.edu.tr/xufbmek/dosyalar/tam_metin/pdf/2344-30_05_2012- 09_27_11.pdf (Erişim Tarihi 03.06.2013).
YASAROGLU, C.,& AKDAG, M. (2013). İlköğretim birinci kademe için çevreye yönelik tutum ölçeği: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Journal of SocialSciences/Sosyal Bilimler Dergisi, 6(13).253-275. http://dx.doi.org/10.14520/adyusbd.485
YILMAZ, A., MORGIL, İ., AKTUG, P., & GOBEKLI, İ. (2002). Ortaöğretim ve üniversite öğrencilerinin çevre, çevre kavramları ve sorunları konusundaki bilgi ve öneriler. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22, 156-162.
YOUSUF, A. & BHUTTA, S. (2012). Secondary school students’ attitude towardsenvironmental issues in Karachi Pakistan. Journal of Educational and Social Research 2(10), 154-165 http://dx.doi.org/doi:10.5901/jesr.2012.v2n10p154.adresinden22 Mart 2014’de alınmıştır.