İLKÖĞRETİM 100 TEMEL ESER LİSTESİNDEKİ KİTAPLARIN HEDEF KİTLENİN DÜZEYİNE UYGUNLUĞU

Millî Eğitim Bakanlığı tarafından 4.8.2005 tarih, 2005/70 sayılı genelge ile 1739 sayılı Millî Eğitim Temel Kanunu'na atıfta bulunularak, ilköğretim 5-8. sınıf öğrencilerinin kitap okuma alışkanlığı kazanması ve düşünen, düşündüğünü açık bir şekilde ifade edebilen; kültürlü, millî ve manevi değerlere sahip bireyler olarak yetişmesi amacıyla 100 Temel Eser listesi oluşturulmuştur. Proje, 2005 yılı eğitim-öğretim yılından itibaren uygulanmaya başlamıştır. Yayımlanan genelgede hedef kitle 5-8. sınıflardaki öğrenciler olarak belirtilmiş, eserlerin sınıf düzeylerine uygun olarak seçimi öğretmenlere bırakılmıştır. 100 Temel Eser listesindeki kitapların belirlenmesinde hangi ölçütlerin dikkate alındığı kamuoyuyla paylaşılmamış, sadece oluşturulan kurulun bu eserleri uygun gördüğü belirtilmiştir. Bu durum listedeki kitapların hedef kitleye uygunluğu konusunda pek çok tartışmayı da beraberinde getirmiştir. Ortak duyuş, düşünüş ve kültürel değerlerin oluşmasında temel eser listelerinin önemli işlevi bulunmaktadır. 100 Temel Eser listesiyle kazandırılacak becerilerin ortaya çıkması için çocukların ilgi düzeylerinin dikkate alınarak kalıcı okuma alışkanlığının oluşmasına özen gösterilmelidir. İlköğretim öğrencileri için tavsiye edilen 100 Temel Eser listesinin hedef kitlenin okuma ve ilgi düzeylerine uygunluğunu, alanyazındaki bilgiler ve uzman görüşlerine başvurarak oluşturulan ölçütlere göre tespit etmek amacıyla yapılan çalışmada 39 farklı yayınevinden çıkan 94 adet kitap taranmış, elde edilen bulgulardan hareketle bu kitapların birçoğunun eğitsel, sosyolojik açıdan; dil ve basım açısından hedef kitlenin ilgi ve okuma düzeyine uygun olmayan özelliklere sahip olduğu sonucuna ulaşılmıştır

THE CONVENIENCE OF TARGET GROUP’S LEVEL OF BOOKS IN 100 ESSENTIAL BOOKS LIST FOR PRIMARY EDUCATION

Citing to National Education Law No.1739 with a circular No. 2005/ 70 issued by Ministry of National Education on 4.8.2005, 100 Essential Book list on students’ reading habits which aims to help students express themselves freely and grow the students as a person who has national and moral values in 5th, 6th, 7th and 8th grade made and a Project beginning from the first term of 2005 was utilized. In this circular issued by Ministry of National Education, the target group was indicated as 5th,6 th,7th and 8th grade students and it is pointed out that these books will be read under teachers’ guidance. It is not shared with public opinion about which criteria is considered for choosing books in 100 Essential Books list, it is indicated that just the created commission approve these books. This case brings about so many debates about the convenience of these books for target group. The list of 100 essential books is important for creating common sense, thinking and cultural values. To gain desirable behavior by the help of 100 essential books list, students’ permanent reading habits should occur according to students’ concern level. The purpose of this study is to determine the convenience of the list of 100 essential books for target group’s reading and concern level according to criteria chosen by experts opinion and knowledge in literature. 94 books published by 39 different publishing companies were scanned. According to the findings, the majority of these have the features that do not suitable for students’ concern and reading level in terms of educational and sociological sides, language and press

___

  • Apaydın, N. (2010). 6. Sınıf Türkçe ders kitaplarının söz varlığı açısından incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
  • Aral, N., Gürsoy, F. (2000). Kitabın çocuğun gelişiminde yeri ve önemi. Sever, S. (Ed.), I. Ulusal Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu (s. 321-333). Ankara Üniversitesi Basımevi.
  • Arıcan, S. (2010). 100 temel eser uygulamasının öğrencilerin okuma alışkanlıklarına etkileri konusunda öğretmen görüşleri. Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Arslan-Kutlu, H. (2006). MEB İlköğretim 6, 7. ve 8. sınıf Türkçe ders kitaplarında yer alan metinlerin söz varlığı açısından değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
  • Ataseven, F. ve İnandı, Y. (2000). Çocuk kitaplarının çeşitli yönleriyle incelenmesi. Sever, S. (Ed.), I. Ulusal Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu (s. 187-206). Ankara Üniversitesi Basımevi. I. Ulusal Çocuk Kitapları Sempozyumu.
  • Azak, G. (1987). Çocuk edebiyatı el kitabı. Şirin, M. R. (Ed.) Çocuk edebiyatı yıllığı. İstanbul: Gökyüzü Yayınları.
  • Baş, B. (2010a). Türkçe öğretimine katkıları açısından ilköğretim yüz temel eser. Yazar, İ. (Ed.), III. Uluslararası Dünya Dili Türkçe Sempozyumu (s. 171-181). Bildiri Kitabı.
  • Baş, B. (2010b). Söz varlığının oluşumu ve gelişiminde çocuk edebiyatının rolü, TÜBAR, (27),137- 159.
  • Batur, Z. (2010). Ana dili öğretiminde gösterge biliminin yeri: Ana dili ders kitaplarındaki sözel metinlerle görsel metinleri bütünselliğinin analizi. Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 5(4), 174-200.
  • Baykurt, F. (1977). Çocuk edebiyatı. Yeni Toplum, 2(21), 88-93.
  • Bozdağ, F. (2000) Çocuk kitaplarında metin, dil ve resimleme ilişkisi, Sever, S. (Ed.), I. Ulusal Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu (s. 365-378). Ankara Üniversitesi Basımevi.
  • Brown, C. L. ve Tomlinson, C. M. (1999). Essentials of children’s literature (3. baskı). A Viacom Company.
  • Ciravoğlu, Ö. (2000). Çocuk Edebiyatı (4. baskı). İstanbul: Esin Yayınevi.
  • Çakmak-Güleç, H. ve Geçgel, H. (2006). Çocuk edebiyatı (2. baskı). Ankara: Kök Yayıncılık. Demiray, K. (1953). Türkçe çocuk edebiyatı. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
  • Demircan, C. (2006). TÜBİTAK çocuk kitaplığı dizisindeki kitapların dış yapısal ve iç yapısal olarak incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(1),12-27.
  • Demirel, Ş. (2010). Çocuk edebiyatı. Demirel, Ş. (Ed.), Edebi metinlerle çocuk edebiyatı. Ankara: Pegem Akademi Yay.
  • Dilidüzgün, S. (1996). Çağdaş çocuk yazını yazın eğitimine atılan ilk adım. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
  • Dilidüzgün, S. (2006). Eğitim gerçeği açısından 100 temel eser tartışmaları, Varlık Dergisi, 74(1189), 23-26.
  • Erdal, G. (2007). Milli Eğitim Bakanlığı çocuk kitaplarının resimlemelerine genel bakış. Sever, S.
  • (Ed.), II. Ulusal Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu (s. 405-412). Ankara Üniversitesi Basımevi.
  • Erdal, K. (2008). Çocuk edebiyatı ve çocuk kitapları. Milli Eğitim Dergisi, (178), 156-165.
  • Erkul, R., Başöncül, N. ve Sezer, H: (2007). Çocuk edebiyatının sorunları ve çözüm önerileri. Sever,
  • S. (Ed.), II. Ulusal Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu (s. 233-236). Ankara Üniversitesi Basımevi.
  • Gamble, N. ve Yates, S. (2002). Exploring Children’s Literature. A Sage Publications Company.
  • Gönen, M. (1998). Bir çocuk kitabı nasıl değerlendirilir?. Şirin, M. R. (Ed.), Çocuk edebiyatı (2. baskı). İstanbul: Çocuk Vakfı Yayınları.
  • Gönen, M. (2000). Resimli çocuk kitaplarının içerik, resimleme, fiziksel özellikleri ve Türkiye’de son on yılda çocuk kitapları alanında yapılmış tezler. Sever, S. (Ed.), I. Ulusal Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu (s. 379-386). Ankara Üniversitesi Basımevi.
  • Gönen, M., Kantarcı, M., Uygun, M. ve Uçuş, Ş. (2011). İlköğretim birinci kademe öğrencilerine yönelik çocuk kitaplarının, içerik, biçimleme ve fiziksel özellikleri açısından incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 36(160), 250-265.
  • Güleryüz, H. (2006). Yaratıcı çocuk edebiyatı (3. baskı). Ankara: PegemA Yayıncılık.
  • Güneş, F. (2000). Çocuk kitaplarının okunabilirlik ölçütleri açısından incelenmesi. Sever, S. (Ed.), I. Ulusal Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu (s. 334-349). Ankara Üniversitesi Basımevi.
  • Gürel, Z., Temizyürek, F., Şahbaz, N. K. (2007). Çocuk edebiyatı. Ankara: Öncü Basımevi.
  • İnce, A. Ö. (2008). “100 temel eser”in çocuk edebiyatının temel ilkeleri bağlamında incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Kantemir, E. (1979). Çocuk kitapları sorunu. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 12(1-4), 191-202.
  • Kaplan, M. (2000). Çocuk kitaplarında içerik, resimleme, dil ve anlatım özellikleri, Sever, S. (Ed.), I. Ulusal Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu (s. 551-565). Ankara Üniversitesi Basımevi.
  • Karakuş, İ. (2005). Türkçe Türk dili ve edebiyatı öğretimi (3. baskı). Ankara: Can Rek. Bas. Yay.
  • Karakuş, I. Ş. (2006). Çocuk edebiyatı ürünlerinin okuma gelişimine etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Karasar, N. (2008). Bilimsel araştırma yöntemi (18. baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
  • Kavcar, C., Oğuzkan, F. ve Sever, S. (1995). Türkçe öğretimi. Ankara: Engin Yayınevi.
  • Kıbrıs, İ. (2006). Çocuk edebiyatı (3. baskı). Ankara: Tekağaç Eylül Kitap Yayın Dağıtım.
  • Kılıç, A., İ. (2009). Yüz temel eserde dini ve ahlaki değerler. Yüksek Lisans Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Samsun.
  • Lüle, E. (2007). Yedi farklı çocuk kitabının çocuk yazını ilkelerine uygunluğunun değerlendirilmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(14), 17-30.
  • Mardi, H. Ö. (2006). Çocuk kitapları resimlemede karakter yaratma. Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
  • MEB (2005). Türkçe dersi öğretim programı ve kılavuzu (1-5. sınıflar), Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü Basımevi.
  • Nas, R. (2003). Çocuk edebiyatı. Bursa: Ezgi Kitabevi Yayınları.
  • Oğuzkan, F. (1987). Çocuk edebiyatı (4. baskı). Ankara: Emel Matbaacılık.
  • Oğuzkan, F. (1998). İyi bir çocuk kitabı dil, anlatım, konu bakımından nasıl olmalıdır?. Şirin, M. R.
  • (Ed.), Çocuk edebiyatı (2. baskı). İstanbul: Çocuk Vakfı Yayınları.
  • Oy, A. (1958). Çocuk edebiyatı kitapları. Türk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi, 7(78) 309-310.
  • Öz, M. F. (2003). Uygulamalı Türkçe öğretimi. Ankara: Anı Yayıncılık.
  • Özdemir, F. (2000). Kitapların dünyasında çocuk çocuğun dünyasında kitaplar. Türk Kütüphaneciliği, 14(2), 226-232.
  • Özkan, N. ve Yılmaz, B. (2007). Çocuk kitaplarında dil sorunları. Sever, S. (Ed.), II. Ulusal Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu (s. 767-778). Ankara Üniversitesi Basımevi.
  • Özünel, Ş. Ç. (2000). Çocuk kitaplarındaki görsel anlatımın eğitimdeki önemi, Sever, S. (Ed.), I.
  • Ulusal Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu (s. 169-177). Ankara Üniversitesi Basımevi.
  • Seuling, B. (2005). How to write a children’s book and get it published (3. baskı). New Jersey: John Wiley & Sons, Inc., Hoboken.
  • Seven, S. (2010). Çocuk kitapları. Demirel, Ş. (Ed.), (s.105-114). Edebi metinlerle çocuk edebiyatı. Ankara: Pegem Akademi Yay.
  • Sever, S. (1995) Çocuk kitaplarında bulunması gereken yapısal ve eğitsel özellikler. Abece Dergisi, (107), 14-15.
  • Sever, S. (2006). Türkçe öğretiminin çözülemeyen sorunları. Varlık Dergisi, 74(1189), 8-16.
  • Sever, S. (2010). Çocuk ve edebiyat (5. baskı). İzmir: Erdem Matbaa.
  • Sezgin, N. S. (2007). Çocuk ve gençlik edebiyatında yayınevlerinden kaynaklanan sorunlar ve çözüm önerileri. Sever, S. (Ed.), II. Ulusal Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu (s. 373-378). Ankara Üniversitesi Basımevi.
  • Sınar-Çılgın, A. (2007). Çocuk edebiyatı. İstanbul: Morpa Kültür Yayınları.
  • Sürmeli, K. (2007). Masal kitaplarında grafik tasarım sorunları ve çözüm önerileri, Sever, S. (Ed.), II. Ulusal Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu (s. 553-558). Ankara Üniversitesi Basımevi.
  • Tekin, H. (2000). Çocuk kitaplarında bütünsellik, Sever, S. (Ed.), I. Ulusal Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu (s. 448-458). Ankara Üniversitesi Basımevi.
  • Temizyürek, F. (2003). Türkçe öğretiminde çocuk edebiyatının önemi. TÜBAR 13, 161-167.
  • Tosunoğlu, M. ve Kayadibi, N. (2007). Türkiye’de 2000-2005 yıllarında devlet tarafından yayımlanmış çocuk kitaplarının biçim ve içerik analizi. Sever, S. (Ed.), II. Ulusal Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu (s. 339-348). Ankara Üniversitesi Basımevi.
  • Tozoğlu, S. (2009). T.C. Milli Eğitim Bakanlığınca ilköğretim için tavsiye edilen 100 temel eser içerisindeki Türk edebiyatına ait romanların atasözleri ve deyimler bakımından incelenmesi.
  • Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
  • Tuncer, N. (1998). Çocukların değişik yaşlarda ilgi duydukları konular ve bunları karşılayabilecek kitap türleri nelerdir?. Şirin, M. R. (Ed.), Çocuk edebiyatı (2. baskı). İstanbul: Çocuk Vakfı Yayınları.
  • Üzel, Ö. (2007). Serpil Ural’ın çocuk kitaplarının incelenmesi. Çanakkale On Sekiz Mart Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çanakkale.
  • Uludağ, M. E. (2010). Çocuk edebiyatında tema ve sevgi teması bağlamında anne ve baba sevgisi. Demirel, Ş. (Ed.), Edebi metinlerle çocuk edebiyatı. Ankara: Pegem Akademi Yay.
  • Yalçın, A. Aytaş, G. (2008). Çocuk edebiyatı (4. baskı). Ankara: Akçağ Yayınları.
  • Yılar, Ö. ve Celepoğlu, A. (Ed.). (2007). Eğitim fakülteleri için çocuk edebiyatı. Ankara: PegemA Yayıncılık.
  • Yıldız, Ç. (2009). İlköğretim öğrencilerinin çocuk kitaplarına ilişkin görüşleri. Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
  • Yörükoğlu, A. (1976). Çocuk kitapları. Türk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi, 33(292), 18-21.
  • Zengin, A. Y. ve Zengin, N. (2009). Eğitim fakülteleri için çocuk edebiyatı (5. baskı). İstanbul: Truva Yayınları.
  • Zivtci, F. (2007). Çocuk kitaplarında kahramanın yeri ve önemi. Sever, S. (Ed.), II. Ulusal Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu (s. 245-248). Ankara Üniversitesi Basımevi.
  • Adalı, B: (2005). Şermin’in Elifbesi….Radikal Gazetesi 2. http://www.radikal.com.tr/ek_haber.php?ek=r2&haberno=4917 adresinden 10.01.2011 tarihinde alınmıştır.
  • Aktaş-Salman, U: (2006, Ağustos 19). Hayırlı Sabahlar Hans….Radikal Gazetesi 3.http://www.radikal.com.tr/haber.php?haberno=196195 adresinden 10.01.2011 tarihinde alınmıştır.
  • Artun, E: (2011). Ortak Türk Kültürü Ürünlerinin Çocuk Edebiyatına Katkıları. http://turkoloji.cu.edu.tr/HALKBILIM/erman_artun_ortak_turk_kulturu_cocuk_edebiyatin a_katkilari.pdf adresinden 05.03.2011 tarihinde alınmıştır.
  • Berkan, İ: (2006, Ağustos 24). Her Olumlu Çaba Sonuç Verse Keşke….Radikal Gazetesi 4. http://www.radikal.com.tr/haber.php?haberno=196690 adresinden 10.01.2011 tarihinde alınmıştır. Çocuk Vakfı. (2009). 100 Temel Eser Raporu. http://www.cocukvakfi.org.tr/Rapor/100temeleser.pdf adresinden 11.01.2011 tarihinde alınmıştır.
  • Hızlan, D: (2006a, Ağustos 22). Tek Sahtekârlık Çeviri Değil….Hürriyet Gazetesi2. http://hurarsiv.hurriyet.com.tr/goster/haber.aspx?id=4957911&yazarid=4 adresinden 11.01.2011 tarihinde alınmıştır.
  • Hızlan, D: (2006b, Ağustos 29). Proje İyi Niyetliydi Ama….Hürriyet Gazetesi1. http://www.hurriyet.com.tr/yazarlar/4995464.asp?yazarid=4&gid=61 adresinden 11.01.2011 tarihinde alınmıştır.
  • Kaya, E: (2012, Haziran 8). ‘Barbaros’ müstehcen bulundu…Hürriyet Gazetesi http://www.hurriyet.com.tr/barbaros-mustehcen-bulundu-20724637 adresinden 04.04.2017 tarihinde alınmıştır.
  • Kotan, B: (2006, Mayıs 23). Çocuklara Kırmızı Noktalı Bilmeceler….Hürriyet Gazetesi3.http://hurarsiv.hurriyet.com.tr/goster/haber.aspx?id=4965585&tarih=2006-08-23 adresinden 11.01.2011 tarihinde alınmıştır.
  • Neydim, N: (2006, Ağustos 30). Masumiyetini Kaybeden Seçki….Radikal Gazetesi 5. http://www.radikal.com.tr/haber.php?haberno=197202 adresinden 11.01.2011 tarihinde alınmıştır.
  • Şirin, M. R: (2006, Ağustos 24). Öğretmenim Kral Hala Çıplak….Radikal Gazetesi http://www.radikal.com.tr/haber.php?haberno=196638 adresinden 11.01.2011 tarihinde alınmıştır.
  • Ural, Y: (2005, Temmuz 23). Ölünce Biz De İyi Adam Oluruz….Milliyet Gazetesi. http://www.milliyet.com.tr/-olunce-biz-de-iyi-adam-oluruz-- /cumartesi/haberdetayarsiv/23.07.2005/124958/default.htm adresinden 11.01.2011 tarihinde alınmıştır.
  • Türk Dil Kurumu, Çevrimiçi Güncel Türkçe Sözlük. http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&arama=gts&guid=TDK.GTS.58f765d2 1af276.06573446 adresinden 01.03.2011 tarihinde alınmıştır.
  • Vardar, N: (2014, Şubat 28). Roman karşıtı kitap MEB listesinden çıktı: öğrenciler "çingeneler çocuk kaçırır" yalanını artık okumayacak…Bianet http://bianet.org/bianet/toplum/153814- ogrenciler-cingeneler-cocuk-kacirir-yalanini-artik-okumayacak adresinden 04.04.2017 tarihinde alınmıştır.
  • Yılmaz, N: (2006, Eylül 3). Bir Varmış Bir Yokmuş Masal Anlatan Çokmuş….Radikal Gazetesi 6. http://www.radikal.com.tr/Radikal.aspx?aType=RadikalEklerDetayV3&ArticleID=874135 &Date=21.05.2011&CategoryID=42 adresinden 11.01.2011 tarihinde alınmıştır.