Sergüzeşt-nâmeler, yazıldıkları dönemin birer hafızası olup şairlerin kendi başlarından geçen veya tanık oldukları olayların anlatıldığı eserlerdir. Kimi eserlerde şairler kurmaca olaylara da yer verebilmektedirler. Bununla beraber gerçek olaylar da şairler tarafından kurmacalarla zenginleştirilerek de sunulmaktadır. Toplumun değer yargıları ve kültürel unsurlarının da yer aldığı bu eserler yazıldıkları dönemdeki gündelik olaylardan kesitler sunması sebebiyle son derece önemlidirler. Üzerinde çalışılan Hoca Neş'et'in sergüzeşt-nâmesi de bu eserlerden biridir. Eserde dul bir kadının toplum içinde yaşadığı zor bir durum ve bu durumun çözümünün ikinci bir evlilikle sağlanması olayı anlatılmaktadır. Toplumun dul kalma meselesine bakış açısı sunulmaktadır. Bu husus da sergüzeşt-nâmelerin toplumun aynası olma özelliğini yansıtmaktadır. Ayrıca bu eserde şairin bir savaşa katılmak için konakladığı bir şehirde yaşadığı olaylar yer almaktadır. İnsanların birbirleriyle yaşadıkları ilişkiler ve günlük hayatta kadınerkek ilişkilerinin kapalı bir toplum yapısında dahi son derece sıkı bir hal aldığı da görülmektedir. Evlilik kurumunun oluşturulmasında insanların dikkate aldıkları hususlar, beklentileri ve çıkarlarının doğrultusunda neler yapabileceğini gösteren bir eserle karşı karşıyayız. Nitekim şairin bunu oldukça esprili bir dille kaleme aldığı da görülmektedir. Öncelikli olarak sergüzeşt-nâmelerin tanımıyla makaleye giriş yapılmıştır. Daha sonra Hoca Neş'et'in hayatı ve eserin kendisine ait olmasıyla alakalı değerlendirme yapılmıştır. Eserin şekil ve içerik konuları işlenmiş, nüsha tavsifi yapılmış ve son bir değerlendirme yapılarak sergüzeşt-nâmenin transkripsiyonlu metnine yer verilmiştir

Sargozasht-namahes, a memory of the period is written, they are poets or witnessed the events described in his early works. Who can give a place on the events in the fictional works of poets. However, the actual events are enriched by poets kurmacalarla. Including societal values and cultural elements of the works were written in this period is extremely important due to submit sections of everyday events. Hoja Nesh'et's worked on one of these works in the sargozashtnamahes. The work of a widow living in the community, the solution of a difficult situation and the situation described in the second event of the provision of a marriage. Point of view of the society are meselsine widowhood. This also reflects the distinction of being the adventurename is a mirror of society. Also in this work, to participate in a war poet's stay in a city where live events are located. Relationships between people and their daily life in the form of a closed society of male-female relationships become extremely tight, even that is also seen. They consider people in the creation of the institution of marriage matters, in line with expectations and interests of showing what they can do are faced with a book. In fact, it's quite humorous poet penned in a language is also seen. Firstly, the definition of sargozasht-namah article-entries. Then Hoja Nesh'ets evaluation has been made about the life and work of its own being. Issues of form and content of the work finished, copies made and an assessment is made transaction is characterized transcription sargozasht-namah given in the text