ERICH KÄSTNER’İN “PÜNKTCHEN UND ANTON” ADLI ROMANINDA YER ALAN DEYİMLERİN TÜRKÇE ÇEVİRİSİNİN İNCELENMESİ

Bu çalışmada Alman çocuk edebiyatı yazarlarından Erich Kästner'in "Pünktchen und Anton" adlı çocuk romanının Vedat Çorlu tarafından "Noktacık ve Anton" adıyla Türkçeye çevirisi karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. İnceleme esnasında yazınsal metinlerin vazgeçilmez bir parçası olan deyimler üzerinde durulmuş ve adı geçen kitapta yer alan Almanca deyimlerin Türkçeye nasıl tercüme edildiği örneklerle incelenmiştir. Çalışmanın kuramsal bölümünde çeviri ve yazın çevirisinin tanımları üzerinde durulmuş, çeşitli bilim insanlarının tanımlamalarına yer verilmiştir. Sonrasında yazın çevirisi ele alınmış, bu süreçte meydana gelen zorluklar üzerinde durulmuştur. Yazınsal metinlerde çeviri eleştirisinin nasıl yapılması gerektiğine değinildikten sonra uygulama bölümüne geçilmiştir. İlgili bölümde romandan seçilen deyimlerin Türkçeye nasıl aktarıldığı gösterilmiş ve söz konusu aktarımlar değerlendirilmiştir. Her iki kitabı da karşılaştırmalı bir biçimde incelerken içerisinden 28 örnek seçilmiş ve bu örneklerin hangi yönteme göre hedef dile aktarıldığı ortaya konmaya çalışılmıştır. Örneklerden 25 tanesinin çevirisinin çeviribilimin öngördüğü şekilde olumlu çevrildiği, sadece 3 tanesinin çevirisinde sorun olduğu tespit edilmiştir. Sonuç olarak Vedat Çorlu'nun birkaç ayrıntı dışında hedef dil odaklı bir çeviri anlayışına sahip olduğu kanısına varılmıştır ve deyimsel ifadelerin çevirileri başarılı bulunmuştur. Kitap genel anlamda hedef dil ve kültürüne ait öğelerle eşleştirilerek çevrildiği için, hedef kitle okuyucusunun da kaynak metin okuyucusuyla eşdeğer bir şekilde kitabı anlayabileceği yargısına varılmıştır

THE TURKISH TRANSLATION ANALYSIS OF IDIOMS IN ERICH KÄSTNER'S NOVEL "PÜNKTCHEN UND ANTON"

In this study, Erich Kästner’s, writer of German children's literature, "Pünktchen und Anton", the children's novel is examined comparatively with the same novel "Noktacık and Anton" translated into Turkish by Vedat Corlu. During the examination, idioms, an indispensable part of literary texts, are emphasized and the examples of how the German phrases in this book are translated into Turkish are examined. The theoretical part of the study focuses on the definitions of translating and translating texts and includes descriptions of various scientists. Later, the literature translation has been discussed and the difficulties that have taken place in this process have been emphasized. After discussing how translation criticism should be done in literary texts, the application section has been passed. In the related section, it is shown how the selected idioms from the novel are transferred to Turkish and the related translations are evaluated. In comparing these two books, 28 samples were selected and it has been attempted to show which method these samples were transferred to the target language. It has been determined that 25 of the samples have been positively translated, only 3 of them have problems. As a result, Vedat Çorlu is convinced that he has a translation-oriented understanding of the target language with few exceptions, so the translation of the idiomatic expressions is found to be successful. Since the book is translated in general terms to match the target language and cultural items, it has been concluded that the target language readers can understand the book in the same way as the source language readers

PDF

___

Adalı, O. (2004). Anlamak ve Anlatmak. İstanbul: Pan Yayıncılık.
Aksoy, N. B. (2002). Geçmişten Günümüze Yazın Çevirisi. Ankara: İmge Yayınları.
Aktaş, T. (1996). Çeviri İşlemine Genel Bir Bakış. Ankara: Orsen Matbaacılık.
Arda, Z. C. (2002). Çevirmen Merkezli Çeviri Sorunları. Ege Alman Dili ve Edebiyatı Araştırmaları Dergisi, 3, s. 37-40.
Eruz, S. (2003). Çeviriden Çeviribilime. İstanbul: Multilingual Yayınları.
İli, M. (2016). Çeviride Dil ve Kültür: Paydaş mı Yoksa Rakip mi? Karatekin Edebiyat Fakültesi Dergisi, 4 (1), s. 91‐ 102.
İnce, A. T. (2011). Yazınsal Çeviride Biçem Aktarımı Sorunu. Folklor/Edebiyat, 17, 66, s. 105-120.
Kästner, E. (1938). Pünktchen und Anton. Illustriert von Walter Trier. Zürich: Atrium Verlag.
Kästner, E. (1998). Noktacık ve Anton. Çeviren Vedat Çorlu. İstanbul: Can Yayınları.
Kuran, N. P. (1993). Kültürlerarası İletişim Aracı Olarak Çeviri. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınları.
Önen, Y. ve Şanbey, C.Z. (1993). Almanca-Türkçe Sözlük. Hazırlayan: Vural Ülkü. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
Özdemir, E. (1995). Eleştirel Okuma. Ankara: Ümit Yayıncılık.
Popovic, A. (1987). Yazın Terimleri Sözlüğü. Hazırlayan: Suat Karantay-Yurdanur Salman. İstanbul: Metis Yayınları.
Sadriye, G. (2008). Deyim Öğretiminin İtalyanca Çeviri Dersinde Metinleri Anlamaya Etkisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Seymen, A. (2014). Verstehen und Deuten in der intralingualen Übersetzung am Beispiel des medizinischen Fachjargons und der Werbesprache. International Journal of Languages’ Education and Teaching, 2, 3, s. 1-8.
Tanrıkulu L. (2010). Ahmet Hamdi Tanpınar’ın ‘Huzur’ Romanın Almanca Çevirisi (‘Seelenfrieden’) Örneğinde Edebi Çeviri Eleştirisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Yalçın, P. ve Pazarlıoğlu S. (2013). “Madame Bovary” Adlı Eserin Türkçeye Çevirileri Üzerine Bir İnceleme. Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 8, 12, s. 1359-1385.
Yeşil, Y. (2014). Bir Gelenek, Bir Deyim: Mürekkep Yalamak. Türkbilig, 28, s. 127-132.