20591

E 2 - Uyuk-Arjan (Tuva) yazıtı

Yenisey nehri kıyıları boyunca bulunan Yenisey yazıtlarının metinleri, genel olarak Eski Türk filolojisi, özel olarak da Eski Türk diyalektolojisi bakımından önemlidir. Bu yazıya konu olan mezar yazıtı Uyuk-Arjan (E 2), J. R. Aspelin tarafından 1888‟de Uyuk nehri yatağı yakınlarında bulunmuş ve daha önce Radloff, Orkun, Malov, Batmanov, Amonjolov ve Kormuşin tarafından yayımlanmıştır. Bu makale, yazıt metninin yeniden okuma ve anlamlandırma denemesidir. Daha önceki okuma ve anlamlandırmalar da değerlendirilerek, alan araştırmacılarının dikkatlerine sunulmuştur.

Inscription of Uyuk-Arjan (E 2)

Texts of the tombstone texts, known as Yenisei (Enisei) inscriptions, which were found near the Yenisei river banks, are important in terms of Turkic philology and dialectology. The inscription Uyuk-Arjan (E-2), which was found in 1888 by J. R. Aspelin near the Uyuk riverbed, was published by Radloff, Orkun, Malov, Batmanov, Amonjolov and Kormushin previously. This paper is an attempt for the re-reading and re-interpretation of this tombstone text. To this paper resourches in the field are given a resource.

PDF

___

1889 Inscriptions de l’Iénissei. Récueiles et publiées par la Société Finlandaise d‟Archeologie, Helsingfors, 1889, Tablo III tablo 329 (a,b).
1895 Wilhelm RADLOFF, Die Alttürkischen Inschriften der Mongolei, Dritte Lieferung, St.- Petersburg, 1895, s. 305.
1892 - V. V. RADLOV, Atlas Drevnostey Mongolii, Trudı Orhonskoy Ekspeditsii, SPb., 1892- 1899. 1899 LXXV, figür 3.
1940 Hüseyin Namık ORKUN, “Uyug-Arhan”, Eski Türk Yazıtları, III, 1940, s. 35-36.
1945 A. N. BERNŞTAM, "İstoki kirgizskoy literaturı", Trudı Instituta Yazıka, Literaturı i İstorii Kirgizskoy Filiala AN SSSR, Cilt I, s. 83-84.
1952 Sergey Efimoviç MALOV, “Pamyatnik S p. Uyuk-Arhan”, Yeniseyskaya Pismennost Tyurkov, M.-L. 1952, s. 13-16.
1956 Jean Paul ROUX, “Tegri. Essai sur le ciel = dieu des peuples altaiques, III”, Revue de l’histoire des Religions, 150, s. 52.
1957 Aleksandr D. GRAÇ, Petroglifiya Tuvı, I, -SMAE, 1957, cilt 17, s. 407.
1959 İgor Alekseyeviç BATMANOV, Yazık Yeniseyskih Pamyatnikov Drevnetyurkskoy Pismennosti, Frunze, 1959, s. 138-139.
1962 İgor Alekseyeviç BATMANOV - Z. B. Aragaçi - G. F. Babuşkin, Sovremennaya i Drevnyaya Yeniseyka, Frunze, 1962, s. 31.
1963 İgor Alekseyeviç BATMANOV-A. Ç. KUNAA, Pamyatniki Drevnetyurkskoy Pismennosti Tuvı, II, Kızıl, 1963, s. 11-12.
1974 Altay Sarsenulı AMANCOLOV, “Utoçnenniye Yeniseyskiye nadpisi”, Kazak Tili men Edebiyeti, V, 1974, s. 100-104.
1981 Altay Sarsenulı AMANCOLOV, Tyurkskaya Runiçeskaya Grafika, II, Alma-ata, 1981, s. 15-16.
1983 Dmitri Dmitriyeviç VASİLYEV, Korpus tyurkskih runiçeskih pamyatnikov basseyna Yeniseya, Leningrad, 1983, s. 14, 59, 83.
1997 İgor Valentinoviç KORMUŞİN, Tyurkskiye Yeniseyskiye Epitafii: Tekste, Moskova, 1997, s. 256-260.
2003 Altay Sarsenulı AMANCOLOV, “Utoçnenniye Yeniseyskiye runiçeskiye nadpisi”, İstoriya i Teoriya Drevnetyurkskogo Pis’ma, Almatı, 2003, s. 112.
2004 İgor Valentinoviç KORMUŞİN, Drevniye Tyurkskiye Yazıki, Abakan, 2004, s. 252-256.