CELİLÎ'NİN HUSREV Ü ŞİRİN'İNİN YENİ BİR NÜSHASI VE KADIN MÜSTENSİHİ

Edebiyatımızda hamse şairi olarak bilinen Celilî'nin ilk mesnevisi Husrev ü Şirin'dir. Bu mesnevi, İran ve Türk edebiyatında sevilen bir mesnevidir. Sasani hükümdarlarından Husrev-i Perviz ile kaynaklarda hakkında farklı rivayetler bulunan Şirin'in aşk hikâyesinin anlatıldığı bu mesnevide üçüncü bir kahraman olarak Ferhad da vardır. Celilî, bu konuyu ele alırken hikâyesini daha çok Husrev ve Şirin'in aşkı üzerinden anlatmayı seçmiştir. Celilî'nin bu eserin bilinen üç nüshasına ek olarak "Millet Yazma Eser Kütüphanesi Türkçe ve Farsça Yazma Eserlerin Yeniden Kataloglanması Projesi" sırasında karşılaşılan müellifi bilinmeyen bir Husrev ü Şirin incelendiğinde bunun Celilî'nin eserinin yeni bir nüshası olduğu ortaya çıkmıştır. Bu nüsha, hem Husrev ü Şirin'in yeni bir nüshası olması hem de istinsah tarzı bakımından dikkat çekicidir. Ayrıca diğer önemli bir özelliği de Şerife Kâmile binti Mehmed Ataullah adlı bir kadın müstensih tarafından istinsah edilmiş olmasıdır. Bu çalışmada öncelikle Celilî ve Husrev ü Şirin hakkında bilgi verilip Husrev ü Şirin üzerine yapılmış mevcut çalışma ile yeni nüsha karşılaştırılarak nüshanın hususiyetleri ortaya konulacak, bu yazmanın "müstensihe"si Şerife Kâmile binti Şeyhülislam-ı esbak Mehmed Ataullah hakkında ulaşılabilinen bilgiler aktarılacaktır.

Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic

In classical Turkish literature, masnavi poetry has a significant place. Husrev ü Şirin is a popular masnavi in both Turkish and Persian literatures. Husrev ü Şirin is the first masnavi written by Celilî who has

PDF

___

AKÜN Ömer Faruk, "Fıtnat Hanım", TDV ?slâm Ansiklopedisi, C. 13, 1996: s. 39-46.

ALTUNSU Abdülkadir, Osmanlı ?eyhülislamları, Ayyıldız Matbaası, Ankara 1972.

?lmiye Salnamesi: Birinci Defa, Matbaa-i Âmire, Darü"l-hilafeti"l-aliyye 1334/1916.

Â?ık Çelebi, Me?â"irü"?-?u"arâ: ?nceleme-Metin, Hazırlayan Filiz Kılıç, ?stanbul Ara?tırmaları Enstitüsü, ?stanbul 2010.

AT?K Arzu, Celil?'s Leyl? vü Mecn?n and Its Comparison with Nizam?'s Leyl? vü Mecn?n, The Department of Near Eastern Languages and Civilizations, Harvard University, Cambridge, Mass., 2010.

AYDIN M. ?evki, "Osmanlı"da Kız Çocuklarının Eğitimi", Osmanlı C. 5, 1999: s. 218- 228.

Bursalı Mehmed Tahir, Osmanlı Müellifleri, Bizim Büro Basımevi, Ankara 2000.

Celilî, Husrev ü ?irin, Millet Kütüphanesi, AEMNZ 1177.

ÇET?NDAĞ Yusuf, Ataullâh Divanı, Fatih Üniversitesi Yayınları, ?stanbul 2006.

DEĞ?RMENC? Tülün, "Bir Kitabı Kaç Ki?i Okur? Osmanlı"da Okurlar ve Okuma BiçimiÜzerine Bazı Gözlemler", Tarih ve Toplum Yeni Yakla?ımlar S. 13, Güz 2011: s. 7-43.

ERGUN Sadettin Nuzhet, Türk ?airleri, Y.y., ?stanbul 1936.

ERTAYLAN ?smail Hikmet, Külliyat-ı Divan-ı Mevlana Hamidî, ?Ü. Edebiyat Fakültesi, ?stanbul 1948.

HIZLI Mefail, "Osmanlı Eğitim-Öğretim Tarihi Konusunda Önemli Bir Kaynak: ,,Müderrisîn Vezâifi"", Uludağ Üniversitesi ?lâhiyat Fakültesi Dergisi, C. 8/8, 1999: s. 97-133.

KAZAN Hilal, Dünden Bugüne Kadın Hattatlar, ?BB Yayınları, ?stanbul 2010.

KAZAN ?evkiye, Celîlî"nin Husrev ü ?îrîn Mesnevisi: ?nceleme-Metin, Fakülte Kitabevi, Isparta 2012.

Mehmed Süreyya, Sicill-i Osmanî, Gregg International Publishers, Westmead 1971.

OK?Ç M. Tayyip, ?slamiyette Kadın Öğretimi, Diyanet ??leri Ba?kanlığı, Ankara 1981.

OKUYUCU Cihan, Cinânî: Hayâtı, Eserleri, Dîvânın Tenkidli Metni, TDK, Ankara 1994.

ÖZTÜRK Zehra, "Muhammediye"nin ?ki Nüshası ve ?ki Kadın Müstensih". Türk Kültürü ?ncelemeleri S. 1 1999 (2000): s. 333-38.

et-TIRAZÎ N.M, Fihrisü'l-Mahtutati't-Türkiyye el-Osmaniyye: 1870-1980. C. 2. el-Hey'etü'lMısriyyetü'l-Amme li"l-Kitab, Kahire 1989.

ÜNVER ?smail, "Hâmidî"nin Türkçe ?iirleri", Türkoloji Dergisi VI, 1974: s. 214-233.