ATİLLÂ IN EAST WEST'S PERCEPTION

İki yaşam tarzı, iki farklı kültür, iki ayrı dünya ve iki zıt anlayış:yerleşik hayat ve göçebe yaşam tarzı, insanlık tarihi ile eş zamanlı kabul edilebilir bu durum insanlık tarihinin başlamasıyla ortaya çıkar. Aynıdurum lokal da olsa hala çok az yerde devam ediyor. Lokal olmayanaynı hal modern çağımızda da devam etmektedir. Eylemsel olarakgünümüz dünyası bir yerleşik bir de göçebe toplum unsurubarındırmamaktadır. Sakin dünyanın yerleşik insanları bu iki zıtanlayışın temsilciliğini ve savunuculuğunu, miras olarak gördüklerigeçmişlerini uygarlıkları adına sahiplenmektedirler.İnsanlığın geçirdiği süreç, evrimle, beşeri ve tabii felaketler; bu ikizıt kutbu biraz daha yakınlaştırmış görünmektedir. Daha doğrusubüyük uçuruma köprüler atılmıştır. Hatta insanlık zaman tüneline kuşbakışı baktığımız zaman aydınlanma çağından günümüze doğru gittikçerafinize edilmiş anlayış ve düşünceler bir sentez olma yolundalar. Buanlayışın yansıması olarak hem Doğu'nun hem de Batı'nın değerleriniönemseyen düalist düşünceler tezahür etmeye başlamıştır.Bu makalemizde her ne kadar temel parametre olarak aldığımızAttilâ'nın Doğu-Batı edebiyat ve sanatlarına olan yansıması ise de tarihilminin vesikalarından da istifade etmeye çalıştık.Hun Hükümdarı Attilâ: Barbar mı, Kahraman mı?Attilâ, Avrupa Hunlarının yenilmez hakanı, yaptığı fetihlerleülkesinin sınırlarını muazzam büyüklükte genişletmekle kalmayan buşanlı hükümdar, Avrupalılar tarafından henüz yaşarken bir efsaneolarak kabule edilmiştir. Tarih ışığında; gerçekler, efsaneler ve iddialarile Doğu ve Batı'nın Attilâ'yı algılama anlayışlarını inceleyelim.

ATİLLÂ IN EAST WEST'S PERCEPTION

Two different life, two different culture, two different World and two opposite perceptiveness: Settled life and nomadic life style, which are accepted as the same period with human history. This situation continues as local in some places, the same situation goes in on our modern era. The current orld haven't had both settled society and nomadic society. Settled people of slient World have done these two opposite perceptivenes as defender and representative. The process the human have had approches more these two opposite sides with evolution, humanity and natural disasters. Meanwhile, the the bridges are built fort he loig gap. Even when we look at the human period, the understanding and thoughts are on the way from illumination era till the current. With this perceptiveness dualism thoughts start to appair in both east and West. İn this article, however much I mentiond about as the reflection of Attilâ's the east and the West literacy and art, I also tried to benefit from history books. The king of Hun, Attilâ: Was he a barbarian or hero? Attilâ who was the hero of the Europa Hun, expanded not only his country's borders but also was accepted a legend by Europeans. We need to investigate Attilâ the West's and the East's perceptiveness the claims in the history light.

PDF

___

ALTHE?M , Franz : Attila und die Hunnen , Baden-Baden , 1991 Aries, Phillipe ve Duby, Georges : Geschichte des privaten Lebens, Cilt I., Vom Römischen Imperium zu Byzantinischen Reich , Frankfurt 1989
ALTHE?M, F., Geshichte der Hunnen, Berlin, I, 1959, II, 1960, III, 1961, IV-V, 1962.
BANARLI, Nihat Sami, Resimli Türk Resimli Türk Edebiyatı, ?stanbul, 2002,
BA?TAV, ?., Attila"nın Hayatı ve Ölümü, Türk Kültürü, sayı 1, 1952. Attila ve Hunları, bk. Tarihte Türk Devletleri, I, Ankara, 1987.
BONA, Istvan: Das Hunnenreich, Stuttgart 1991
BOOR, Helmut de: Das Attila-Bild in Geschichte, Legende und heroischer Dichtung, Bern 1932 (ND Darmstadt 1963)
BR?ON, Marcel, Asya ve Avrupa"da Hunlar (Hunların Hayatı), Çev. Dr. Re?at Uzman, Çatı Kitapları, ?stanbul, 2005,
BR?ON, Marcel, Attila, ?leri Yayınları, ?stanbul, 2006
BR?ON, Marcel, Attila Han"ın Liderlik Sırları, Kum Saati Yayınları, ?stanbul,2012
CH?STLE?N, Reiner: Die Alamannen, Stuttgart/Aalen 1991
CORD, Ernst: Attila - Flagellum dei, Etzel, Atli. Zur Darstellung des Hunnenkönigs in Sage und Chronistik. Quaderni del Ist. Di Filologia Germanica, Triest 1984
CUNL?FFE, Barry: Rom und sein Weltreich, Bergisch Gladbach 1979
CURT?S, Michael, Attila, Goa Basım Yayın, 2006
Die Bajuwaren von Severin bis Tassilo 488-788, Begleitbuch zur Ausstellung, Rossenheim / Mattsee 1988
"Die Skythen und ihr Gold", in: Zwei Gesichter der Eremitage, Ausstellungskatalog, Bonn
DAHN, Felix: Attila (Roman), Berlin/Leipzig o. J.
D?NÇ, ?hsan, Attila Hayatı, Sava?ları ve Uygarlığı, 2002 Kasta? Yayınevi, ?stanbul (Biyografi)
D?NDORF, L., Historici Graeci Minores, I, Lipsiae, 1870.
DONUK, A., Eski Türk Devletlerinde ?dari-Askeri Unvan ve Terimler, ?stanbul, 1988.
DROYSEN, H. (Hrsg.): Paulus Diocanus, Historia Romana, Berlin 1879
DELOR, Jean-Paul: Voies Romaines, Auxerre 1993
ELBE, Joachim von: Die Römer in Deutschland, München 1984
ECKHARDT, S.,/ Türk terc./, Efsanede Attila ve Hunları, Ankara, 1982.
SAMUK, Fevzi, Attila Sendromu/Batı Hıristiyanlığının ?uur Ötesi, Kubbealtı Ne?riyat, ?stanbul, 2007
FREYTAG, G, Gesammalta Werke, Bd. 17, Leipzig, 1988.
FABBR?, Paolo: "II bassopiano Ravennate" , in: Roma, Ravenna e le residenze imperiali tardoantiche, Milano, 1992
FREYTAG, Gustav: Attila (Roman), Berlin/Leipzig 1927
GORDON, C.D. The Age of Attila, Michigan 1960
GORDONY?, Geza, Kölelikten Kahramanlığa, Hunların arasında, Yurtbay Yayınları. 2005 Ankara
Grek Seyyahı Priskos (V. Asır)"a göre Avrupa Hunları, Ali AhmetBeyoğlu Türk Dünyası Ara?tırmaları Vakfı ?stanbul, 1995.
GRANT, Michael: Die Geschichte Roms, von den Etruskem bis zum Untergang des Römischen Reiches, Bergisch Gladbach 1986
GROUSSET, Rene: Die Steppenvölker, Attila - Dschindgis Khan - Tamerlan, in: Kindlers Kulturgeschichte Bd. 28, München 1970
GU?LHAUME, Philip: Attila Le Fleau de Dieu, Paris 1994
HE?NE, Alexander (Hrsg.): Jordanis Gotengeschichte nebst Auszügen aus seiner Römischen Geschichte, Essen 1985
HARHO?U, Radu: Die frühe Völkerwanderungszeit in Rumanien, Bukarest 1997
HOFFMANN, D.: Das spatrömische Bewegungsheer und die Notita Dignitatum, Düsseldorf 1969
HOMEYER, Helene: Attila, Der Hunnenkönig von seinen Zeitgenossen dargestelit, ein Beitrag zur Wertung geschichtlicher Grösse, Berlin 1951
IVANKA, Endre v. (Hrsg.): Byzantinische Gescichtsschreiber, Bd. IV: Byzantinische Diplomaten und östliche Barbaren, Graz-Wien-Köln, 1955
JONES, A.H.M: The Later Roman Empire 284-602 (Karten), Cambridge o.J.
KAFESOĞLU, ?brahim, Türk Milli Kültürü, ?stanbul, 1984.
XII. Asra Kadar ?stanbul"un Türkler Tarafından Muhasaraları, ?stanbul Enstitüsü Dergisi, III, 1957.
Bulgarların Kökeni, Ankara, 1985.
KARNAS, Mustafa, Attila/Mitoloji ve Tarih Dizisi, Anonim Yay. ?stanbul, 2010
KELLY, Cristopher, Attila, Hunlar ve Roma ?mparatorluğunun Çökü?ü, Turkuvaz Kitap, ?stanbul,2011
KNAPP, Frtitz Peter (Hrsg.): Nibelungenlied und Klage, Passauer Nibelungengesprache 1985, Heidelberg 1987
KURAT A. N. ,IV-XIII Yüzyıllarda Karadeniz Kuzeyindeki Türk Kavimleri ve Devletleri, Ankara, 1972.
LA?DLAW, Ross/ Türkçe Tercüme/, Tanrı"nın Kılıcı ATT?LA, Truva Yayınları, ?stanbul, 2005
L?GET?, L.? /Türk. Terc./, Attila ve Hunların Men?ei, bk. Attila ve Hunları, Ankara, 1982.
MCGOVERN, W. M., The Early Empires of Central Asia, Chapel Hill-North Carolina, 1939.
MENCHEN-HELFEN, Otto: Die Welt der Hunnen, Wien, Köln 1987
MENGH?N, Wilfried: Die Langobarden, Stuttgart 1985
M?ELKE, R.P. Thomas, Attila Tanrı"nın Kırbacı, Yurt kitap-yayın, Ankara, 2004
M?QUEL, Pierre/Le Gall, Yvonne: Au Temps de Romains, Paris 1978
MORAVCSIK, Gy., Byzantınoturcıca, I-II, Berlin, 1958.
MÜLLER, C., Fragmenta Historicorum Graecorum, Paris, IV, 1851, V, 1870.
N?COLE, David, Attila ve Göçer Kavimler, Türkiye ?? Bnk. Yay, ?stanbul, 2011
NACK, Emil: Germanien, Wien/Heidelberg 1958/1977
NAP?ER, Willam, Attila, Remzi Kitabevi, ?stanbul, 2006
NEMETH, Gy., /Türk. Tercüme/, Hunların Dili, bk. Attila ve Hunları, Ankara, 1982.
ORKUN, H.N., Attila ve Oğulları, ?stanbul, 1933.
Türk Tarihi, II, Ankara, 1946.
Out of Rome - Augusta Raurica/Aquincum - Das Leben in zwei Römischen Provinztadten, Begleitbuch zur Ausstellun, Budapest 1997
OSTROGORSKY, G., Bizans Devleti Tarihi, Ankara, 1986.
RASONY?, L., Tarihte Türklük, Ankara, 1971.
ROBERTS, Wess, Hun Attila"nın Zafer Sırları, Say Yayınları, ?stanbul (?)
SAFA, Peyam, Attilâ, Ötüken Yayınları, ?stanbul, 2010
SAMOL?N, W., A Note on Kidara and The Kidarites, Central Asiatic Journal, II, 4, 1956.
SZABO, K., Priszkosz Szonak es Bölcsesz eleterol S Törtenetirata Töredekeiröl, O, Pe?te, 1878.
TOMSK?, Grigori, Attila ?lk Avrupalı, Papirüs yayınevi, 2005
TURAN, O., Türk Cihan Hakimiyeti Mefkûresi Tarihi, I-II, ?stanbul, 1980.
VACZY, P. / Türk. Tercüme/, Hunlar Avrupa"da, bk. Attila ve Hunları, Ankara, 1982.
VAS?L?EV, A.A. / Türk Tercüme/, Bizans ?mparatorluğu Tarihi, I, Ankara, 1943.