Atasözleri ve deyimlerin değişik kültür ve dilleri anlamadaki rolü

Toplumun edebiyatı, felsefesi, sanatı, kültürü, düşünceleri, âdet ve gelenekleri dil ile bir bağlılık içinde olduğundan dil toplumdan ve kültürden ayrı tutulamaz. Bu değerlerin başka kültürler tarafından öğrenilmesi ya da gelecek nesillere aktarılması bir bildirmeyle gerçekleşir ki bunu da ancak dil başarır. Kültürler arası bilinçlenmenin de oluşmasına yardımcı olan dil, yabancı dil olarak öğrenildiği zaman da büyük önem taşır çünkü dil toplumu oluşturan değerlerin taşıyıcısıdır. Farklı dilleri konuşan yabancı Erasmus öğrencileri eğitim almak üzere eğitimlerinin bir bölümünü Türk üniversitelerinde tamamlamaktadırlar. Bu öğrenciler bir taraftan eğitimlerine devam ederken diğer taraftan da yabancı dil olarak Türkçe dersi almaktadırlar. Türkçe ders alırken gerek söylemlerinde gerekse yazdıkları metinlerde belirgin şekilde tümceleri yanlış yazdıkları gözlemlenmektedir. Bunun nedenleri kendi ana dillerinin farklı aileden olması, alfabedeki seslerin farklılık göstermesi ve tümce dizilişlerinin farklı olması mı yoksa dilin kültürel öğelerine müfredatta yeterince yer verilmemesi midir? Bu çalışmada, atasözlerinin eğitim ve öğretim sürecinde özellikle iletişim kurma aşamasında önemli olduğu gerçeğinden yola çıkılarak atasözlerinin önemi, kültürü anlamadaki rolü, kültürlere göre değişimi a) öğrenci ve b) öğretici açısından vurgulanmak istenmiştir. Bir anlamda Türk atasözlerinin dil açısından zenginliğine ve diğer dillerle olan benzerliğine ya da farklılığına dikkat çekilirken bunların ders kitaplarında daha çok yer alması gerekliliği amaçlanmıştır.

The role of proverbs and idioms on understanding different cultures and languages

Literature, philosophy, art, culture, thoughts, traditions, and values are important components taking part in any language and are hardly separated from the language. Besides, language is one of the important devices to transfer all these values from generation to generation and from culture to culture. Especially, when any language is learnt as a foreign language, it plays an important role to strengthen or to establish cultural awareness. Erasmus students, speaking different languages continue their education for one term or academic year in Turkiye. During their education, they also take Turkish lessons to learn culture and language. While learning Turkish, they have difficulties to produce Turkish structure as it has linguistic differences. Thus, the main question of this study is that if their difficulty with learning Turkish comes from the differences in the language families or the lack of cultural components in curriculum for language courses.

PDF

___

AKSAN, Doğan, Sözcük Türleri, TDK Yayınları, Ankara 1983.
AKSAN, Doğan, Her Yönüyle Dil, Ana Çizgileriyle Dilbilim, TDK Yayınları, Ankara 1995.
ALTUN, Mustafa, (2004). “Türk Atasözleri Üzerine Sentaktik Bir İnceleme: A Syntactic Study On Turkish proverbs” Akademik Araştırmalar Dergisi, Yıl 6, Sayı 21, 2004, s.79-91.
CONKLIN, Kathy ve SHMITT Norbert, Aspects of a Theory of Syntax. MIT Pres, Cambridge, MA 2008.
DOUGALL, Dixon.M. (2004). Why Learn Proverbs? http://en.lingo24.com/articles/Why_Learn_Proverbs-- 7.html (ET: 12.09.2009)
ELKILIÇ, Gencer, “Turkish Students‟ Understanding of Transparent and Opaque Idioms in English in Reading as Well as in Speaking.” Journal of Language and Linguistic Studies.Vol.4, No.2, 2008 s. 27-38
GÖKDAYI, Hürriyet, Türkçede Kalıp Sözler. Bilig, Sayı 44: 2008 s. 89-110.
JOHNSON-LAIRD, Philip. N, “Foreword”, In Cristiana C. & Patrizia T.(Eds.), Idioms: Processing, Structure, and Interpretation Lwarence Erlbaum Associates, New Jersey, 1993 s. Vii-X, VI-IX, www.questia.com (ET 11.10.2009)
MARTI, Leyla, “Türkçe Öğrenenler Açısından Kalıp Sözler ve İşlevleri”, (Ed DeryaYaylı ve Yasemin Bayburt, Yabancılara Türkçe Öğretimi: Politika, Yöntem ve Beceriler Anı Yayıncılık, Ankara 2009 s. 105-114.
MCDEVITT, Ellen, What Does That Mean? An Introduction To American Idioms. Department of Education, Washington, DC. 1993.
SECORD, Wayne A. ve WIIG, Elisabeth H., Interpreting Figurative Language Expressions. Folia. Phoniatr, 45, 1993, s.1-9.
Webstre‟s New World Dictionary of the Amerian Language 1972. (Ed.Guralnik, D.B.) Newyork and Cleveland: The world Publishing Company, 1993.
TOWNSEND, Hall Brenda, Proverbs in ELT http://www.esl- school.com/ archives/ 2006/05/proverbs_in_elt.php (ET 22.07.2009)
TUĞLACI, Pars, Dictionary of Idioms in English and Turkish. Inkılap Publications, İstanbul 1987.
TÜM, Gülden, “Kültürel Ögelerin Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretiminde Kullanılan Ders Kitaplarındaki Yeri” III. Uluslar arası Türkçenin Eğitimi-Öğretimi Kurultayı, DokuzEylül Üniversitesi, 01-03 Temmuz 2010, İzmir.
WRAY, Alison, & PERKINS, Michael R., The Functions of Formulaic Language: An Integrated Model. Language & Communication, 20, 2000, s.1-28
YAYLI, Derya ve BAYBURT Yasemin, Yabancılara Türkçe Öğretimi: Politika, Yöntem ve Beceriler. Anı Yayıncılık, Ankara, 2009.