Anadili öğretiminde göstergebiliminin yeri: anadili ders kitaplarındaki sözel metinlerle görsel metinlerin bütünselliğinin analizi

Ana dili öğretimi, çok yönlü bir kültürlenme sürecidir. Bu süreçte Türkçe dersi, ana dili öğretiminin önemli saç ayaklarından birini oluşturmaktadır. Bu ders sayesinde çocuklar bir yandan dillerini, bir yandan da kültürel ve sosyal yapıya ait normları öğrenmektedirler. Bu nedenle dersin sıradanlıktan çıkarılıp seviyeye ve konuya uygun görsellerle daha eğlenceli bir hale getirilmesi sağlanmalıdır. Bu çalışma betimsel olup doküman incelemesi yöntemiyle yapılmıştır. Çalışmada ana dili öğretiminin etkinlik alanları, gösterge biliminin ana dili öğretiminde kullanımının yararları ve çocuğa göreliği kuramsal olarak tartışılmıştır. Çalışmanın uygulama kısmında ise ana dili/Türkçe, ders kitaplarında yer alan sözel ve görsel metinlerin incelemesi yapılmış ve bunların bütünselliği, gösterge bilim bağlamında ele alınmıştır.

Place of semiotics in teaching of the mother tongue:analysis of the entirities of verbal and visual texts in the lesson books of the mother tongue

Mother tongue teaching is multiple acculturation period. During the period, Turkish lesson is one of the important factors of mother tongue teaching. For this reason, it is thought that lesson should be out of simplicity, it should be taught in detail. The study is descriptive and it was carried out by document review method. In the study domains of mother tongue, benefits of using semiotics in teaching of mother tongue and its level according to child were discussed theoretically, as to application of the study, verbal and visual texts in lesson boks of the mother tongue/Turkish were viewed and their entireties were discussed in the context of semiotics.

PDF

___

ADALI, Oya (1980). Ana dili Olarak Türkçe Öğretimi Üstüne, Türk Dili Dil Öğretimi Özel Sayısı, s.24-36.
AKSAN, Doğan (1975). Ana dili. Türk Dili, Haziran, 285, s.423-434.
AKYOL, Hayati (2006). Yeni Programa Uygun Türkçe Öğretim Yöntemleri, Ankara: Kok Yayıncılık.
ANTONOPOULOU, Cristina (1986). Political İdeology and Educational Chance in Greece A Content Analysis of Scondary Text Boks, PH.D, New York University.
BARTHES, Roland (1999). Gösterge bilimsel Serüven, (Çev: Mehmet Rifat ve Sema Rifat), İstanbul: Kaf Yayınları.
BENVENİSTE, Emile (1995) Genel Dilbilim Sorunları (Çev. Erdim Öztokat) Birinci Basım, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
COŞKUN, Hasan (1996). Eğitim Teknolojisi ve Kültürlerarası Eğitim Bağlamında İlköğretim İkinci Sınıf Türkçe ve Almanca Ders Kitaplarının İçerik Sorunları, Türkiye’de ve Almanya’da İlköğretim Ders Kitapları, Ankara: Bizim Büro Basımevi.
CUNNİNGHAM, D. (1992). Beyond Educational Psychology: Steps Toward An Educational Semiotic. Educational Psychology Review. 4, 165-194.
CUNNİNGHAM, D. (2002). Semiotic inquiry İn Education, Teaching & Learning, 17(1), 19-24.
ÇİFÇİ, Musa (2000). Sesli Okuma, Bilge, Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayını, S. 24, Ankara, Haziran, s. 178-184.
ÇİFÇİ, Musa (2001). Dinleme Eğitimin Etkileyen Faktörler, AKU Sosyal Bilimler Dergisi, C.II, S.2, s.165-177.
DAĞTEKİN, Fuat (2004). 8. Sınıf Türkçe Ders Kitabındaki Metinlerin Öğrenci Beklentileri Açısından Değerlendirilmesi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
DEELY, J. (1990). Basics of Semiotics. Indianapolis: Indiana University Press.
DEMİREL, Özcan (2000). Türkçe Öğretimi. Ankara: Pegema Yayıncılık.
ECO, Umberto (1987).İşlev ve Göstergebilim Açısından Mimari (Çev. Fatma Erkman), İstanbul: Alan Yayıncılık.
ERKMEN, Nazan (1996). Çağdaş Bir Ders Kitabı Nasıl Olmalı? Ders Kitabını Mükemmel Yapan Nitelikler, Türkiye’de ve Almanya’da İlköğretim Ders Kitapları, Ankara: Bizim Büro Basımevi.
FISKE, John (1996). İletişim Çalışmalarına Giriş, (Çev: Süleyman İrvan), Ankara: Ark Yayınları.
GARDNER, M. ve Houston, M. (1986). The Effects of Verbal & Visual Components of Retail Communication, Journal of Retailing Vo.:62,No: 1: p. 65.
GUİRAUD, Pierre (1994). Göstergebilim, (Çev. Mehmet Yalçın) Ankara: İmge Yayınları.
GÜNAY, Doğan V. (2002). Göstergebilim Yazıları, İstanbul: Multilingual Yayınları.
GÜNAY, Doğan V. (2008).Görsel Okuryazarlık ve İmgenin Anlamlandırılması, Isparta: ART-E.
İŞCAN, Adem (2004). ilköğretim İkinci Kademe Sekizinci Sınıf Türkçe Ders Kitaplarındaki Metinlerin Öğrencilere Estetik Zevk Kazandırmadaki Rolü, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Erzurum.
KAPTAN, Serpil Güvendi ve KAPTAN Ata Yakup (2004). Ders Kitaplarındaki Tasarım Sorunları ve Öğrencilerin Öğrenme Düzeylerine Etkisi, XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, 6-9 Temmuz, Malatya.
KAPULU, Ahmet vd. (2005). İlköğretim 4. Sınıf Türkçe Ders Kitabı, Ankara: Koza Yayınları.
KARAKUŞ, İdris (1996). Türk Dili ve Edebiyatı Öğretiminde Müfredat Programları ve Ders Kitapları Ana Dili Öğretiminde Ölçme ve Değerlendirme, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara.
KAVCAR, Cahit (1999). Edebiyat ve Eğitim. Üçüncü Basım, Ankara: Engin Yayınevi.
KOULAİDİS, Vasilis and DİMOPOULOS Kostas (2005/2006). The Co-deployment of Visual Representations and Written Language as Resources for Meaning Making in Greek Primary School Science Textbooks, Internatıonal Journal Of Learnıng, Volume 12, Number 10 p.243-253.
MATEJA, John A. (1982). An İnvestigation İnto Middle School Students’ Knowledge of Textbook Metastructure, University of Arizona, PH.D., USE.
UÇAN, Hilmi (2002). Yazınsal Eleştiri ve Göstergebilim, İstanbul: Hece Yayınları.
ÖZBAY, Murat (2006). Türkçe Özel Öğretim Yöntemleri II. Ankara: Öncü Kitap.
POLAT, Tülin (1991). Ortaokullarda Türkçe: Türkçe Dersleri I, Türkiye’nin Ders Kitapları, Ortaöğretim Ders Kitaplarına Eleştirel Bir Yaklaşım, İstanbul: Cem Yayınevi.
RİFAT, Mehmet (1992). Gösterge bilimin ABC’si, İstanbul: Simavi Yayınları.
RİFAT, Mehmet (2005). XX. Yüzyılda Dilbilim ve Gösterge bilim Kuramları 2. Temel Metinler, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
SAĞLAM ,Gülay (1998). Sanat Eleştirisinde Post Yapısalcı Süreç, İzmir: Yayınlanmamış Sanatta Yeterlilik Tezi.
SAUSSURE, Ferdinand de (2001), Genel Dilbilim Dersleri, Çev. Berke Vardar, İstanbul: Multilingual Yayınları.
SEALE, Benajah E. (1981). An Evaluation of the Cultural Content of ESL Reading Textbooks, The Florida State University College of Education, PH.D., USA.
SEVER, Sedat (2000). Türkçe Öğretimi ve Tam Öğrenme. Ankara: Anı Yayıncılık.
ŞİRİN, Mustafa Ruhi (1998). Çocuk Edebiyatı, İstanbul: Çocuk Vakfı Yayınları.
TAŞER, Suat (1982). Örneklerle Konuşma Eğitimi. İstanbul: Papirüs Yayınları.
TOBİN, Y. (1990). Semiotics and Linguistics. New York: Longman.
TORTUP, Ramazan vd. (2006). İlköğretim 1. Sınıf Türkçe Ders Kitabı, Ankara: Top Yayınları.
TULASİEWİCZ, Witold and ADAMS Anthony (2005).Teaching the Mother Tongue in a Multilingual Europe, London.
VARDAR, Berke (2001). Dilbilimin Temel Kavram ve İlkeleri, İstanbul: Multilingual Yayınları.
YANGIN, Banu vd. (2007). İlköğretim 7. Sınıf Türkçe Ders Kitabı, Ankara: Pasifik Yayınları.
YENGİN, Hülya (1996). Medyanın Dili, İstanbul: Der Yayınları.
YILDIRIM, A. ve ŞİMŞEK, H. (2000). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Seçkin Yayıncılık.