AFACAN ÇOCUK GÖZÜ DERGİSİ VE ÇOCUĞUN VATANDAŞ OLARAK EĞİTİMİ

Her toplumda dönemsel olarak farklı önem düzeyine sahip olsa da toplumsal hayatta istenilen özelliklere sahip olmaları arzulanan faydalı vatandaşların küçük yaşlardan itibaren bilgi, beceri ve değerler ile yetiştirilmesine çaba harcanmıştır. Bu çaba, ailede ve okulda yetişkinlerin doğrudan eğitme-öğretme faaliyetleri yanında farklı türden basılı, işitsel, görsel kaynaklar aracılığı ile bireyleri çepeçevre kuşatmaktadır. Bu basılı kaynaklardan birisi de farklı boyutları ile bireyin gelişimini amaçlayan ve güncellik ile bağlantılar kuran çocuk dergileridir. Bu araştırmada ülkemizde 21 Haziran 1945 yılında yayın hayatına başlamış olan "Afacan Çocuk Gözü" adlı çocuk dergisinin tanıtımı yapılmış ve çocuk eğitimine ilişkin görüşleri incelenmiştir. Tarihsel araştırma niteliğindeki bu araştırma tarama modelinin genel tarama çeşidinde yürütülmüştür. Derginin Ankara Milli Kütüphane'de bulunan bütün koleksiyonu ve özel sayıları nitel yaklaşımla incelenmiştir. Verilerin analizinde ise doküman analizi yöntemi kullanılmıştır. Araştırmada elde edilen sonuçlara göre "Afacan Çocuk Gözü" dergisinde erdemli davranış oluşturma ve iyi vatandaş yetiştirme konularına ağırlık verilmiştir. Yazılar görsellerle okuyucuya sunulmuş, kendilerinden beklenilen davranışların neler olduğunun bildirilmesi, Türklük bilinci ve içinde yaşanılan ülkeyi sevip koruma noktasında yoğunlaşan vatandaş yetiştirme düşüncesi ile hareket edilmiştir

“AFACAN ÇOCUK GÖZÜ” MAGAZINE AND THE EDUCATION OF THE CHILD AS A CITIZEN

In each community, though having periodically different severity levels, efforts were made to train useful citizens with the necessary information, skills and values starting from an early age so that they can get the desired properties in the social life. This effort encompasses individuals through different types of printed, auditory and visual sources besides the direct education and teaching activities hold by the adults in the family and in schools. Among these printed sources are the Children’s magazines that aim to improve individuals and to establish links with actuality through different perspectives. The current research aimed to introduce a children’s magazine named “Afacan Çocuk Gözü,” which published first on 21 June 1945, and to examine its opinions on child education. Being a historical research in nature, this study has been conducted as general survey study among the survey study models. All the collections and special issues of the magazine, located in the National Library in Ankara, were analyzed with a qualitative approach. Document analysis method was used during the data analysis process. According to the results obtained in the study, topics like creating virtuous behavior and raising good citizens has been manly focused on the “Afacan Çocuk Gözü” magazine. The articles were presented to the readers with the help of visual materials, and stressed out the expected behaviors from the readers and the idea of raising citizens with the Turkish consciousness who carry the responsibility of loving and protecting the country in which they live

PDF

___

Akbayrak, K. (2014). Erken Cumhuriyet Döneminde Sosyalleşme Aracı Olarak Çocuk Dergileri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Ankara Üniversitesi EBE. Ankara.
Akpınar, M. ve Kaymakcı, S. (2012). Ülkemizde Sosyal Bilgiler Öğretiminin Genel Amaçlarına Karşılaştırmalı Bir Bakış, Kastamonu Eğitim Dergisi, Cilt:20, No:2, ss.605-626.
Alabaş, R. (2014). Cumhuriyet Dönemi Çocuk Dergilerinin Eğitim ve Tarih Anlayışı Açısından İncelenmesi (1928-1950). Yayımlanmamış Doktora Tezi. Ankara Üniversitesi EBE. Ankara.
Alpay, M. (1980). Türk Çocuk Edebiyatı. Güney-Doğu Avrupa Araştırmaları Dergisi. Sayı: 8-9. ss. 167-184. İstanbul: Edebiyat Fakültesi Basımevi. İstanbul Üniversitesi.
Caymaz, B. (2008). Türkiye’de Vatandaşlık Resmi İdeoloji ve Yansımaları, İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi yayınları.
Cunningham, H. (1998). Histories of Cildhood. American Historical Review. October 1998, 1195- 1208.
Elkind, D. (1999). Çocuk ve Toplum Gelişim ve Eğitim Üzerine Denemeler, (Çev.Demet Öngen), Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
Franklin, B. (1993). Çocuk Hakları, İstanbul: Ayrıntı.
Gelişli, Y. (2008). Türkiye’de Yayımlanan Çocuk Dergilerinin Eğitim Görüşlerinin İncelenmesi, Türk Halkları Edebiyatı II: Uluslar arası Çocuk edebiyatı Kongresi 1. Kitap, ss.567-573.
Gurbetoğlu, A. (2006). II. Meşrutiyet Döneminde Yayımlanan Çocuk Dergilerinin Eğitim Açısından İncelenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Ankara.
Güçlü, M., (2015). Türkiye’de 1950 ve 1980 Yılları Arasında Süreli Yayınlara Yansıyan Mesleki ve Teknik Öğretimle İlgili Konuların Değerlendirilmesi: Mesleki ve Teknik Öğretim Dergisi Örneği, Turkısh Studıes -International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic (Prof. Dr. H. Ömer Karpuz Armağanı), Volume 10/14 Fall 2015, p. 363-386, DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.9017, ISSN: 1308-2140, ANKARA/TURKEY.
Güçlü, M., ve Şanal, M., (2015). 1950 Ve 1960 Yılları Arasında Türkiye’de Süreli Yayınlara Yansıyan Eğitim Sorunları: Eğitim Dergisi Örneği, Turkısh Studıes -International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic (Prof. Dr. H. Ömer Karpuz Armağanı), http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.8996, ISSN: 1308-2140, ANKARA/TURKEY. 10/15 Fall 2015, p. 451-470, DOI Number:
Gürdal, A. (2004). Türkiye’de Çocukluğun Değişimi: Çocuk İmgesinin Doğan Kardeş Dergisi Üzerinden Okunması, Yayımlanmamış doktora tezi. Ankara Üniversitesi SBE. Ankara.
Kridel, C. (Tarihsiz). General Comments: One Introduction to Documentary Research. Museum of Education Website. http://www.ed.sc.edu/museum/biography-doc_thoughts.html erişim: 05.12.2015.
May, M.A. (2010). The Republic and its children: French children’s literature:1855-1900. PhD Thesis. Urbana-Champaign: University of Illinois.
McCulloch, G. (2004). Documentary research in education, history and the social sciences. London: RoutledgeFalmer.
Oğuzkan, A.F. (1997). Yerli ve Yabancı Yazarlardan Örneklerle Çocuk edebiyatı, Ankara: Emel Matbaacılık.
Okay, C. (1999). Eski Harfli Çocuk Dergileri. İstanbul: Kitapevi.
Oldfield, A. (2008). Vatandaşlık: Doğal Olmayan Bir Pratik mi?, Vatandaşlığın Dönüşümü Üyelikten Haklara, Ayşe Kadıoğlu (Hazırlayan), İstanbul: Metis, ss.93-106.
Pamuk, A. (2014). Kimlik ve Tarih Kimliğin İnşasında Tarihin Kullanımı, İstanbul. Yeni İnsan.
Payne, G. and Payne, J. (2004) Key Concepts in Social Research. London: Sage Publications.
Şimşek, H. (2001). XIX. Yüzyıl Çocuk Dergiciliği ve Eğitsel İşlevleri Üzerine, 151, Web: http://dhgm.meb.gov.tr/yayimlar/dergiler/Milli_Egitim_Dergisi/151/simsek.htm, 25.01.2016. Erişim:
Şimşek, H. (2002). Tanzimat ve Mutlakıyet Dönemi Çocuk Dergilerinin Eğitim Açısından İncelenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Terkan, N. (2008). Türkiye’de Popüler Çocuk Dergilerinde Egemen Söylemlerin Kuruluşu. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Ankara Üniversitesi SBE. Ankara.