5-6 YAŞ ÇOCUKLARIN SOSYAL PROBLEM ÇÖZME BECERİLERİNE İLİŞKİN ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİNİN İNCELENMESİ (SİVAS ÖRNEĞİ)

Birey, doğumdan itibaren mensup olduğu topluma uyumlu olmak, topluma ve kendine yararlı bir biçimde yaşayabilmek, iyi bir yaşam sürmek için ait olduğu toplumun benimsediği rolleri, değer ve yargıları kabullenmek durumundadır. Böylece sosyalleşme sürecinden geçmiş olmaktadır. Bu araştırmanın amacı, 5-6 yaş çocukların sosyal problem çözme becerilerine ilişkin öğretmen görüşlerinin incelenmesidir. Araştırmanın evrenini 2016-2017 eğitim öğretim yılı bahar döneminde Sivas il merkezinde görev yapan okul öncesi öğretmenleri oluşturmakta; örneklemini ise evren içerisinden tesadüfi örnekleme yöntemi ile seçilen 80 okul öncesi öğretmeni oluşturmaktadır. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden görüşme tekniği kullanılmıştır. Veri toplama aracı olarak araştırmacılar tarafından geliştirilen kişisel bilgi formu ve yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Verilerin analizinde içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın sonucunda, öğretmenlerin tamamına yakınının çocuklara sosyal problem çözme becerisi eğitimi vermenin gerekli olduğunu, yarıdan fazlasının sosyal problem nedenlerinin daha çok anne-baba tutumları ve teknolojiden kaynaklandığını belirttikleri görülmüştür. Öğretmenlerin büyük bir kısmı sınıflarında daha çok saldırganlık, etkileşim ve uyum sorunları ile karşılaştıklarını belirtmişlerdir. Katılımcıların birçoğu aile katılımı etkinliklerine önem verdiklerini ve aile katılımını farklı yöntemlerle sağladıklarını vurgulamışlardır. Öğretmenlerin, çocukların sosyal problem çözme becerilerinin geliştiği yönünde gözlemlerini; olumlu sosyal davranışlarda, etkinliklere aktif katılımda ve sosyal problemlere ilişkin duyarlılıkta artış şeklinde değerlendirdikleri saptanmıştır

INVESTIGATION OF TEACHER OPINIONS ON SOCIAL PROBLEM SOLVING SKILLS OF 5-6 YEAR OLD CHILDREN (SIVAS CASE)

Following birth, a child becomes a member of his/her family and the community. The individual is a socio-cultural entity and is constantly in a cultural interaction with society throughout his/her life. Individuals have to adopt the cultural patterns of behavior and their respective roles in order to adapt to the society as well as living in a manner beneficial for both the community and themselves. In this way, individuals undergo the process of socialization. Objective of this study is to investigate teacher opinions about social problem solving skills of 5-6 year old children. The study population consists of preschool teachers working in schools in the province of Sivas, Turkey, during the spring semester of 2016-2017 academic year; and, the sample of the study consists of 80 preschool teachers selected from the study population using the random sampling procedure. Among the qualitative research methods, interview technique was used in the study. Semi-structured interview form and personal information form developed by researchers were used as data collection tool. In the analysis of the data, content analysis method was used. As a result of the study, it was observed that almost all the teachers state that it's necessary to provide children an education on social problem-solving skills, and that more than half states that most of the social problems are caused by parental attitudes and technology. The majority of teachers has indicated that they were confronted with more aggression, interaction and adjustment problems in their classrooms. Many of the participants emphasized that they attach importance to family participation activities and that they provide family participation in different ways. It was seen that teachers' observations about the improvement in social problem-solving skills of children are based on an increase in awareness of social problems, positive social behaviors, and active participation in activities.

PDF

___

Adams, S. K., & Wittmer, D. S. (2001). “I had it first” Teaching young children to solve problems peacefully. Chilhood Education, 78(1), 10-20.
Ahmetoğlu, E. & Acar, İ.H. (2017). Parents’ satisfaction with their children’s educational experiences in early childhood period. Turkish Studies- International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 12/6, p. 1-14 DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.11550 ISSN: 1308-2140, ANKARA-TURKEY.
Akbaş, Ş. (2005). Okul öncesi eğitime devam eden altı yaş grubu çocukların sosyal problem çözme becerilerinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Akkaya, S. (2006). Okulöncesi eğitim kurumlarında uygulanan fen ve doğa etkinliklerinin çocukların problem çözme becerilerine etkisi konusunda öğretmen görüşleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
Arı, R. (2006). Gelişim ve Öğrenme. Ankara: Nobel.
Arı, R., Çağdaş, A. ve Seçer Şahin, Z. (2002). Çocuk ve ergende sosyal ve ahlak gelişimi Ankara: Nobel.
Arslan, Y. (2009). Lise öğrencilerinin algıladıkları sosyal destek ile sosyal problem çözme arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
Aşkın, M. (2006). Kişilik ve kişilerarası ilişkiler. İnsan İlişkileri ve iletişim.(Edt.Adem Solak). Ankara: Mikro.
Aydın, A.(2000). Gelişim ve Öğrenme Psikolojisi. İstanbul: Alfa
Bingham, A. (1998). Çocuklarda problem çözme yeteneklerinin geliştirilmesi. (Çev.: A.Ferhan Oğuzkan). İstanbul: MEB.
Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2011). Bilimsel Araştırma Yöntemleri (10. baskı). Ankara: PegemA.
Cüceloğlu, D. (1998). İnsan ve davranışı: Psikolojinin temel kavramları. İstanbul: Remzi.
Çağdaş, A. ve Seçer, Z. (2005), Sosyal Gelişim, (Ed.: Ramazan Arı), Çocuk ve Ergende Sosyal ve Ahlaki Gelişim. Konya: Selçuk Üniversitesi Mesleki Eğitim Fakültesini Yaşatma ve Geliştirme Vakfı.
Dağlıoğlu, E., Genç, H. ve Yüksek Usta, S. (2017). Okul Öncesi Öğretmen Adaylarının Akademik Motivasyonları ile Matematik Öğretimine İlişkin Özyeterlik İnançları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Türkish Studies - International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 12/6, p. 235-260 DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.11423 ISSN: 1308-2140, ANKARA-TURKEY.
Demiriz, S., Karadağ, A. ve Ulutaş, İ. (2003). Okulöncesi eğitim kurumlarında eğitim ortamı ve donanım. Ankara: Anı.
Dereli, E. (2008). Çocuklar için sosyal beceri eğitim programının 6 yaş çocukların sosyal problem çözme becerilerine etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
Dinç, B. (2002). Okul öncesi eğitimin 4–5 yaş çocuğunun sosyal gelişimine etkili konusunda öğretmen görüşleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
Dinçer, Ç. A. (1995). Anaokuluna devam eden 5 yaş grubu çocuklarına kişiler arası problem çözme becerilerinin kazandırılmasında eğitimin etkisinin incelenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Dinçer, Ç. ve Güneysu, S. (2001). Examining the permanence of problem solving training given for the acquisition of interpersonal problem solving skills. International Journal of Early Years Education, 9(3), 207-219.
Dora, S. (2003). Sosyal problem çözme envanteri (revize edilmiş formu)’nin Türkçe’ye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışmaları. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
D’Zurilla, T. J. & Nezu, A. M. (1990). Development and preliminary evaluation of the social problem-solving inventory. Psychological Assessment, 2(2), 156-163.
D’Zurilla, T. J., Nezu, A. M., & Maydeu-Olivares, A. (2004). Social problem solving: Theory and assessment. In E. C. Chang, T. J. D’Zurilla, & L. J. Sanna (Eds.), Social problem solving: Theory, research, and training (pp. 11-27). Washington, DC.: American Psychological Association.
Ercan, İ. ve Kan, İ. (2004). Ölçeklerde güvenirlik ve geçerlik. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 30(3), 211-216.
Gander, M.J. & Gandiner., H.W. (2001). Çocuk ve ergen gelişimi. (Dördüncü Baskı). (Çev: Ali Dönmez, Nermin Çelen, Bekir Onur). Ankara: İmge.
İman-Dereli E. (2013). Çocuklar için sosyal problem çözme ölçeği’nin 6 yaş grubu için Türkiye uyarlaması ve okul öncesi davranış problemleri ile sosyal problem çözme becerileri arasındaki ilişkiler. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 13(1): 479-498. Kandır, A. (2007). Gelişimde 3-6 yaş. İstanbul: Morpa.
Karataş, İ. (2008). Problem çözmeye dayalı öğrenme ortamının bilişsel ve duyuşsal öğrenmeye etkisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Karadeniz Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
Kesicioğlu, O. (2015). Okul öncesi dönem çocukların kişilerarası problem çözme becerilerinin incelenmesi. Eğitim ve Bilim.40(177), 327-342.
Kuşin, İ. (1999). Ruh sağlığı ve ahlak gelişimi. Marmara Üniversitesi Anaokulu/Anasınıfı Öğretmeni El Kitabı.( Ed: Rengin Zembat). 1. Basım. İstanbul: Ya-pa.
Malik, S., Balda, S. & Punia, S. (2006). Socio-emotional behaviour and social problem solving skills of 6 - 8 years old children. Journal of Social Sciences, 12(1), 55-58.
Maydeu-Olivares, A. & D’Zurilla, T. J. (1996). A factor analytic study of the social problem solving inventory: An integration of theory and data. Cognitive Therapy and Research, 20, 115-133.
Meggitt, C. (2012). Çocuk gelişimini anlamak. (E. Kantemir, Çev.), İstanbul: Optimistik. Oğuzkan, Ş. ve Oral, G. (1997). Okulöncesi eğitimi. İstanbul: Milli Eğitim.
Özbek, S. (2009). Okul öncesi öğretmenlerinin fen eğitimine ilişkin görüşleri ve uygulamalarının incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
Özkan, H. K. (2015). Annelerin duygu sosyalleştirme davranışları ile çocukların benlik algısı ve sosyal problem çözme becerilerinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Özmen, D. (2013). 5-6 yaş grubu çocukların akran ilişkilerinin sosyal problem çözme becerisi açısından incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
Saarni, C. (2001). Cognition, context, and goals: Significant components in social‐emotional effectiveness. Social Development, 10(1), 125-129.
Şahin, Z. (2000). Çocukların psiko-sosyal temelli problem çözme becerilerinin çeşitli değişkenler açısından karşılaştırılmalı olarak incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (6): 451-470.
Terzi, Ş. I. (2000). İlköğretim okulu altıncı sınıf öğrencilerinin kişiler arası problem çözme becerileri algılarının bazı değişkenler açısından incelenmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Tuncel, Z. ve Demirel, M. (2010). İlköğretim öğrencilerinin sosyal sorun çözme becerilerinin geliştirilmesine ilişkin bir çalışma. Toplum ve Sosyal Hizmet Dergisi. 21(1): 25-45.
Türnüklü, A.(2000). Eğitimbilim araştırmalarında etkin olarak kullanılabilecek nitel bir araştırma tekniği: Görüşme. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi. 24, 24-38.
Ulutaş, İ. & Macun, B. (2016). Okul öncesi çocuklarının duygusal zekâsını desteklemede öğretmenin rolü. Türkish Studies - International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 11/14 Summer 2016, p. 951-964 DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.9947 ISSN: 1308-2140, ANKARA-TURKEY.
Ülgen, G. ve Fidan, E. ( 2003). Çocuk gelişimi. İstanbul: Milli Eğitim.
Ünver, T. (2002). Bir popüler kültür ürünü: Çizgi film pokemon. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Webster-Stratton, C. (2006) Teaching students to problem-solve. How to promoto children’s social and emotional competence. London: Paul Chapman Publishing Ltd., (pp.222-255).
Yaban, H. ve Yükselen, A. (2007). Korunmaya muhtaç yedi–on bir yaş grubundaki çocukların sosyal problem çözme becerilerinin incelenmesi. Toplumsal ve Sosyal Hizmet. 18(1): 49-67.
Yazıcı, H. (2006). Sosyal öğrenme kuramı, (Eds: Kurtman Ersanlı ve Ersin Uzman), Gelişim ve Öğrenme. İstanbul: Lisans.
Yıldırım, A. (2007). Okulöncesi eğitimde Türkçe etkinliklerinde uygulanan öykü tamamlama tekniğinin çocukların problem çözme becerisine etkisi konusunda öğretmen görüşleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
Yıldırım, A. ve Şimşek H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin.
Yılmaz, E. (2012). 60-72 aylık çocukların duyguları anlama becerilerinin sosyal problem çözme becerilerine etkisinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
Zembat, R. ve Unutkan, P. Ö. (2005). Problem çözme becerilerinin gelişimi. Gelişim ve eğitimde yeni yaklaşımlar. İstanbul: Morpa.