Ortaöğretim Okul Müdürlerinin İletişim Yeterliklerine İlişkin Öğretmen Görüşleri: Karma Bir Araştırma

Bu araştırmanın amacı, ortaöğretim okul müdürlerinin iletişim yeterliklerini öğretmenlerin görüşlerine göre belirlemektir. Karma araştırma yönteminin benimsendiği araştırmada açıklayıcı sıralı desen kullanılmıştır. Araştırmanın nicel boyutunda betimsel tarama modeli kullanılmış ve veriler random örnekleme yöntemi ile toplanmıştır. Veriler Karabük ilinde 206 öğretmenden, “İletişim Yeterlikleri Ölçeği” aracılığıyla toplanmıştır. Araştırmanın nitel basamağında ise durum çalışması deseni benimsenmiştir. Nitel veriler görüşme türlerinden yarı yapılandırılmış görüşme türüne uygun hazırlanan görüşme formu yardımıyla 15 öğretmen ile yüz yüze görüşülerek elde edilmiştir. Sonuç olarak nicel aşamada öğretmenler, okul müdürlerinin iletişim yeterliklerini empati-anlama, sosyal rahatlık ve destekleme boyutlarında ve ölçek toplamında yeterli düzeyde olduğu görülmüştür. Okul müdürlerinin yaşına göre müdürlerin iletişim yeterliklerinde anlamlı bir farklılık ortaya çıkmıştır. Genç okul müdürlerinin iletişim yeterlikleri, yaşlı okul müdürlerine göre daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Ölçek toplamında ve ölçek boyutlarında cinsiyet, eğitim durumu, branş ve mesleki kıdem açısından müdürleri iletişim yeterlikleri arasında manidar bir farklılaşma saptanamamıştır. Araştırmanın nitel aşamasının sonucunda ise öğretmenlere göre okul müdürlerinin yönetim süreçlerinde iletişimi etkili kullandıkları yönündedir. Empati ve anlama boyutunda okul müdürleri arasında farklı eğilimlerin olduğu görülmektedir. Sosyal rahatlık boyutunda ise genel olarak okul müdürlerinin öğretmen ve okul çevresi ile güçlü ilişkiler kullandıkları yönündedir. Bununla birlikte destekleme boyutunda müdürlerin genel olarak öğretmenleri gelişimi için destekleyici davranışlar sergilediği söylenebilir

Teachers' Opinions on Communication Competencies of Secondary School Principals: A Mixed Research

The aim of this study is to evaluate the communication competencies of school principals according to the opinions of teachers working in secondary schools. In the study, an explanatory sequential design in which quantitative and qualitative methods, which are mixed research, are handled together was used. The quantitative dimension of the research is designed in descriptive scanning model. Quantitative data were collected using the random sampling method from 206 teachers in Karabük with the help of "Communication Competencies Scale". In the qualitative stage of the study, it was conducted according to the case study design within the framework of the results obtained from the quantitative data. Qualitative data were obtained through face-to-face interviews with 15 teachers working in the province of Karabük with the help of the interview form prepared in accordance with the semi-structured interview type. As a result, in the quantitative step, it was seen that the communication competencies of teachers and school principals were at a sufficient level in the dimensions of empathy-understanding, social comfort and support, and in the total scale. There was a significant difference in the communication competencies of the principals according to the age of the principals. It has been determined that the communication competencies of young principals are higher than older principals. No significant difference was found between the communication competencies of school principals in terms of teachers' gender, education level, branch and seniority in all dimensions and scale total. In the qualitative stage, communication competencies of school principals are generally effective according to teachers. The general tendency in empathy and understanding dimension is that it is both strong and weak. In terms of social comfort, it was observed that principals' relations with their subordinates and their environment were generally strong. It has been observed that principals display supportive behaviors in the support dimension.

PDF

___

Açıkel, G. (2010). Ortaöğretim kurumlarında yönetici öğretmen iletişimi [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Maltepe Üniversitesi.
Açıkalın, A. & Turan, S. (2018). Okullarda etkili iletişim. Pegem Akademi.
Ada, Ş., Çelik, Z., Küçükali, R., & Manafzadehtabriz, S. (2015). Okul yöneticilerinin iletişim becerilerine ilişkin yönetici ve öğretmenlerin algılama düzeyleri (Erzurum ili örneği). Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(1),101-114.
Ağaoğlu, E., Altınkurt, Y., Yılmaz, K., & Karaköse, T. (2012). Okul yöneticilerinin yeterliklerine ilişkin okul yöneticilerinin ve öğretmenlerin görüşleri (Kütahya ili). Eğitim ve Bilim, 37(164). 160-175.
Akan, D. & Mehrdad, A. (2019). Okul müdürlerinin iletişim becerilerinin öğretmen algılarına göre incelenmesi. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 9(1), 287-300.
Alipour, F. H. (2011). The relationship between organizational climate and communication skills of managers of the Iranian physical education organization. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 30, 421-428. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2011.10.083
Argon, T., & Zafer, D. (2009). İlköğretim okulu yöneticilerinin iletişim sürecinde yaşadıkları problemler (nitel bir çalışma). Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 99-123.
Arlestig, H. (2007) Principals' communication inside schools: A contribution to school improvement? The Educational Forum, 71(3), 262-273. https://doi.org/10.1080/00131720709335010
Atak, M. (2005). Örgütlerde resmi olmayan iletişimin yeri ve önemi. Havacılık ve Uzay Teknolojileri Dergisi, 2(2), 59-67.
Batmaz, C. (2004). İlköğretim okullarında yönetici-öğretmen iletişiminin karşılaştırılması [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Fırat Üniversitesi.
Berkovich, I., & Eyal, O. (2018). Principals’ emotional support and teachers’ emotional reframing: The mediating role of principals’ supportive communication strategies. Psychology in the Schools, 55(7), 867-879. https://doi.org/10.1002/pits.22130
Blackburn, L. A. (1997). Principals’ interpersonal communication influence in collaborative decision-making [Unpublished doctoral dissertation]. The University of Texas at Austin.
Creswell, J. W., & Plano Clark, V. L. (2014). Karma yöntem araştırmaları tasarımı ve yürütülmesi (Çev. Ed. Y. Dede & S.B. Demir). Anı Yayıncılık.
Celep, C. (1992). İlkokullarda yönetici-öğretmen iletişimi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(8), 301-316.
Cesur, H. (2009). Ortaöğretim müdürlerinin liderlik stilleri ve iletişim becerileri arasındaki ilişkinin öğretmen algılarına göre değerlendirilmesi (Şişli ilçesi örneği) [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Yeditepe Üniversitesi.
Çetinkaya, H. (2012). İlköğretim okul yöneticilerinin iletişim becerilerinin okul başarısına etkisi [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Anadolu Üniversitesi.
Çiftli, S. (2013). İlköğretim okulu yöneticilerinin iletişim yeterlilikleri (Samsun ili örneği) [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Ondokuz Mayıs Üniversitesi.
Değer, M. (1998). İlköğretim okul müdürlerinin öğretmenlerle kurdukları iletişim yeterlikleri ve iletişime engel teşkil eden davranışları [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi.
Doğan, S., Çetin, Ş., & Koçak, O. (2016). Teachers' perception and opinions regarding the communication skills of school administrators. Journal of Theoretical Educational Science, 9(1), 57-84.https://doi.org/10.5578/keg.9594
Durukan, H. (2003). Yönetimde insan ilişkileri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 11(2), 277-284. Ersoy, S. (2006). İlköğretim okullarında yönetici ve öğretmenler arasındaki iletişim sorunları [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Yüzüncü Yıl Üniversitesi.
Gareis, C. R., Tschannen-Moran, M. (2005). Cultivating principals’ sense of efficacy: Supports that matter. University Council for Educational Administration, Nashville, TN.
George, D., & Mallery, P. (2016). IBM SPSS statistics 23 step by step: A simple guide and reference. Routledge. https://doi.org/10.4324/9781315545899
Glassman, E. L. (1999). The study of school climate, principals' communication style, principals' sex and school level [Unpublished doctoral dissertations]. Portland State University.
Güçlü, M. (2017). Organizational communication: an assessment in terms of place and priority in educational ınstitutions. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi-International Journal of Society Researches, 7(13), 854-870. https://doi.org/10.26466/opus.350484
Güneş, K. (2007). İlköğretim okulu öğretmenlerinin okul müdürlerinin iletişim ve motivasyon becerileri ile ilgili algı ve beklentileri (İstanbul ili Avrupa yakası Örneği) [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Yeditepe Üniversitesi.
Gürses, Y. (2006). Eğitim örgütlerinde yöneticilerin etkili iletişim kurma becerilerinin belirlenmesine yönelik bir araştırma (Kütahya merkez ilçe örneği) [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Dumlupınar Üniversitesi.
Gürsun, Y. (2007). İlköğretim okulu müdürlerinin öğretmenler tarafından algılanan öğretimsel liderlik rolleri ile iletişim tarzları arasındaki ilişkinin incelenmesi (Kartal ilçesi örneği) [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Yeditepe Üniversitesi.
Hoy, W. K., & Miskel, C. G. (2010). Eğitim Yönetimi: Teori, araştırma ve uygulama (Çev. Ed. S. Turan). Nobel Yayınları.
Karasar, N. (2017). Bilimsel araştırma yöntemi: Kavramlar ilkeler teknikler. Nobel Yayınları.
Karlı, C. (2007). İlköğretim okullarında yönetici öğretmen iletişimi: öğretmen algılarına göre İstanbul ili Tuzla ilçesi örneğinde bir araştırma [Yayınlamamış yüksek lisans tezi]. Yeditepe Üniversitesi.
Kelçe, M. (2009). İlköğretim okullarında yöneticiler ve öğretmenler arasındaki iletişim sorunları (İstanbul ili Gaziosmanpaşa ilçesi örneği) [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Beykent Üniversitesi.
Korumaz, M., & Kocabaş, İ. (2014). Farklı kariyer evresindeki öğretmenlerin görüşlerine göre okul yöneticisinin yeterlikleri. The Journal of Academic Social Science Studies, 28, 495-512. https://doi.org/10.9761/jasss2522
Kösterioğlu, M., & Argon, T. (2010). Okul yöneticilerinin iletişim sürecindeki etkililiğine ilişkin öğretmen algıları. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,11(1), 1-17.
Lal, İ. (2012). İlköğretim okulu müdürlerinin iletişim becerileri ile okul kültürü arasındaki ilişkiler [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Ahi Evran Üniversitesi.
Lunenburg, F. C. & Ornstein, A. C. (2013). Eğitim yönetimi. (Çev. Ed. G. Araştaman). Nobel Yayınları.
Özbudak, F. (2009). Yönetici - öğretmen iletişimi [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Beykent Üniversitesi.
Özdemir, S., Sezgin, F., & Özen Kılıç, D. (2015). Okul yöneticisi ve öğretmen görüşlerine göre okul yöneticilerinin liderlik yeterlikleri. Eğitim ve Bilim, 40(177), 365-383. https://doi.org/ 10.15390/EB.2015.3717
Payne, H. J. (2005). Reconceptualizing social skills in organizations: Exploring the relationship between communication competence, job performance, and supervisory roles. Journal of Leadership & Organizational Studies, 11(12), 63-77. https://doi.org/10.1177/107179190501100207
Peker, Ö. (1995). Yönetici eğitimi. Türkiye ve Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsü Yayınları.
Sevinç, Y. S. (2013). İlköğretim okulu yöneticilerinin iletişim yeterliliklerine ilişkin öğretmen görüşleri ile öğretmenlerin örgütsel güven düzeyleri arasındaki ilişki (Uşak ili örneği) [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Uşak Üniversitesi.
Şahin, A. E. (2000). İlköğretim okulu müdürlerinin yeterlikleri. Kuram ve Uygulama Eğitim Yönetimi Dergisi, 2, 243-260.
Sophie, J. H. (2004). A Correlation of self-assessed leadership skills and ınterpersonal communication competencies of public school principals in five Illinois counties. [Unpublished doctoral dissertations]. Northern Illinois University.
Sönmez, V., & Alacapınar, F. (2014). Örneklendirilmiş bilimsel araştırma yöntemleri. Anı Yayıncılık.
Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2007). Using multivariate statistics (5th ed.). Allyn and Bacon.
Tek, İ. (2008). Okul yöneticilerinin iletişim becerisi ile çatışmayı yönetme becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi (İstanbul Kadıköy ilçesi örneği) [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Yeditepe Üniversitesi.
Topluer, A. (2008). İlköğretim okulu yöneticilerinin iletişim yeterlikleri ile örgütsel çatışma düzeyi arasındaki ilişki [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. İnönü Üniversitesi.
Töremen, F., & Kolay, F. (2003). İlköğretim okulu yöneticilerinin sahip olması gereken yeterlikler. Milli Eğitim Dergisi, 160. Retrieved from https://dhgm.meb.gov.tr/yayimlar/dergiler/Milli_Egitim_Dergisi/160/toremen-kolay.htm.
Tulunay Ateş, Ö. (2005). İlköğretim okullarında görev yapan yöneticilerin öğretmenlerle iletişim tarzları [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Kırıkkale Üniversitesi.
Ural, A., & Kılıç, İ. (2006). Bilimsel araştırma süreci ve SPSS ile veri analizi. Detay Yayıncılık.
Uyğur, G. (2014). İlk ve ortaokul müdürlerinin iletişim yeterlikleri [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Okan Üniversitesi.
Uzun, T., & Ayık, A. (2016). Okul müdürlerinin iletişim becerileri ile öğretmenlerin genel ve örgütsel sinizm tutumları arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(2), 672-688. https://doi.org/10.17860/efd.87017
Üstüner, M. & Kış, A. (2014). The relationship between communication competence and organizational conflict: a study on head of educational supervisors. Eurasian Journal of Educational Research, 56, 1-24 https://doi.org/10.14689/ejer.2014.56.5
Wiemann, J. M. (1977). Explication and test of a model of communicative competence. Human Communication Research, 3(3), 195-213. https://doi.org/10.1111/j.1468- 2958.1977.tb00518.x
Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık

Turkish Studies - Educational Sciences-Cover

ISSN: 2667-5609
Yayın Aralığı: Yılda 6 Sayı
Başlangıç: 2006
Yayıncı: ASOS Eğitim Bilişim Danışmanlık Otomasyon Yayıncılık Reklam Sanayi ve Ticaret LTD ŞTİ