Lise Öğrencilerinin Mükemmeliyetçilik Özelliklerinin Mesleki Kararsızlık Düzeylerini Yordayıcı Gücünün İncelenmesi

Kariyer kararsızlığı bireyin kariyer seçim sürecinde yaşadığı yoğun belirsizlik duygusuyla kendini gösteren bir problem olarak tanımlanabilir. Mükemmeliyetçilik ise kariyer karar verme kavramı ile ilişkilendirilebilecek bir kişilik özelliği olarak değerlendirilebilir. Bu araştırmada, lise öğrencilerinin mükemmeliyetçilik özelliklerinin onların mesleki kararsızlık düzeylerini yordayıp yordamadığı incelenmiştir. Araştırmanın örneklem grubunu 132'si kız, 118'i erkek olmak üzere 250 lise öğrencisi oluşturmaktadır. Veri toplama araçları olarak, Mesleki Karar Verme Envanteri ile Çok Boyutlu Mükemmeliyetçilik Ölçeği (ÇBMÖ) kullanılmıştır. Verilerin analizinde Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon tekniği ile Çoklu Doğrusal Regresyon analizi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda mesleki kararsızlık ile ÇBMÖ alt boyutlarından ailesel eleştiri, davranışlarından şüphe ve hatalara aşırı ilgi arasında düşük ve orta düzeyde istatiksel olarak anlamlı pozitif ilişkiler; düzen ve kişisel standartlar arasında düşük düzeyde istatiksel olarak anlamlı negatif ilişkiler olduğu görülmüştür. Çoklu doğrusal regresyon analizi sonucuna göre ise mükemmeliyetçilik altboyutları, mesleki kararsızlıktaki toplam varyansın yaklaşık %19'unu açıklamaktadır. Yordayıcı değişkenlerin mesleki kararsızlık üzerindeki göreli önem sırası ailesel eleştiri, davranışlardan şüphe, kişisel standartlar, düzen şeklindedir. Ancak hatalara aşırı ilgi ve ailesel beklenti değişkenleri önemli bir etkiye sahip değildir. Bulgulara göre mükemmeliyetçiliğin olumsuz yönü olarak tanımlanan ailesel eleştiri ve davranışlardan şüphe duyma mükemmeliyetçilik alt boyut puanları artıkça lise öğrencilerinin mesleki kararsızlığı da artmaktadır. Bunun yanında mükemmeliyetçiliğin olumlu yönü olarak tanımlanan kişisel standartlar ve düzen mükemmeliyetçilik altboyut puanları arttıkça lise öğrencilerinin mesleki kararsızlığı azalmaktadır. Bulgular, ilgili alanyazınla birlikte tartışılmış ve öneriler sunulmuştur.

An Investigation of Predictive Role of High School Students' Perfectionism Traits on Career Indesicion

Career indecision can be defined as a problem that reveals itself with an intensive feeling of uncertainty in the career choice process. Perfectionism is considered a personality trait that could be associated with the concept of career decision. In this study, it was examined whether the perfectionism personality traits of high school students predicted their level of career indecision. The sample group of the research consists of 250 high school students, 132 girls and 118 boys. Career Decision Inventory and Multidimensional Perfectionism Scale (FMPS) were used as data collection tools. Multiple Linear Regression analysis was used with the Pearson Moments Correlation technique in the analysis of the data. As a result of the research, low and medium statistically significant positive relationships between career indecision and family criticism, concern over mistakes and doubts about actions from the sub-dimensions of FMPS; There were low statistically significant negative relationships between order and personal standards. According to the results of multiple linear regression analysis, together with their perfectionism personality traits, they explain about 19% of the total variance in career indecision. The relative importance order of predictive variables on career indecision is familial criticism, doubts about actions, personal standards, and order. However, the variables of excessive interest and familial expectations do not have a significant effect. According to the findings, high school students' career indecision increases as the sub-dimensions of perfectionism, which are defined as the negative aspect of perfectionism, as well as family criticism, and doubts about actions. In addition, high school students' career indecision decreases as the sub-dimensions of perfectionism, which are defined as the positive aspect of perfectionism, as well as personal standards order. The findings were discussed together with the related literature and suggestions were presented.

PDF

___

Akkoç, F. (2012). Lise öğrencilerinin mesleki kararsızlıkları ile kariyer inançları arasındaki ilişki. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 32, 49-70. https://doi.org/10.17860/mersinefd.290711
Andrews, L. M., Bullock-Yowell, E., Dahlen, E. R., & Nicholson, B. C. (2014). Can perfectionism affect career development? exploring career thoughts and self-efficacy. Journal of Counseling and Development, 92 (3), 270-279. https://doi.org/10.1002/j.1556- 6676.2014.00155.x
Ashby, J. S., & Rice, K. G. (2002). Perfectionism, dysfunctional attitudes, and self-esteem: A structural equations analysis. Journal of Counseling & Development, 80(2), 197-203. https://doi.org/10.1002/j.1556-6678.2002.tb00183.x
Aydemir, M., & Arlı, N. B. (2019) Öğrencilerde çok boyutlu mükemmeliyetçilik algısının benlik saygısı ve stres ile incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1-19. https://doi.org/10.9779/pauefd.537739
Aydın, Ç. (2014). Üniversite öğrencilerinde kariyer kararsızlığının özsaygı, denetim odağı ve mükemmeliyetçilik bakımından incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. https://doi.org/10.1501/egifak_0000001033
Bacanlı, F. (2012). Kariyer karar verme güçlükleri ve meslek seçimine ilişkin akılcı olmayan inançların ilişkisi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(37), 86-95. https://doi.org/10.14527/9786053180128.05
Bieling, P. J., Israeli, A. L., & Antony, M. M. (2004). Is perfectionism good, bad, or both? Examining models of the perfectionism construct. Personality and individual differences, 36(6), 1373-1385. https://doi.org/10.1016/s0191-8869(03)00235-6
Braunstein-Bercovitz, H., Benjamin, B. A., Asor, S., & Lev, M. (2012). Insecure attachment and career indecision: Mediating effects of anxiety and pessimism. Journal of Vocational Behavior, 81(2), 236-244. https://doi.org/10.1016/j.jvb.2012.07.009
Chan, D. W. (2012). Life satisfaction, happiness, and the growth mind set of healthy and unhealthy perfectionists among Hong Kong Chinese gifted students. Roeper Review, 34(4), 224-233. https://doi.org/10.1080/02783193.2012.715333
Cox, B. J., Enns, M. W., & Clara, I. P. (2002). The multidimensional structure of perfectionism in clinically distressed col- lege student samples. Psychological Assessment, 14, 365–373. https://doi.org/10.1037/1040-3590.14.3.365
Çakır, M. A. (2004). Mesleki karar envanterinin geliştirilmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 37(2), 1-14. https://doi.org/10.1501/egifak_0000000098
Çınar, Ç. (2011). Lise son sınıf öğrencilerinin meslek seçimi kararlarında benlik algısının önemi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Davis, C. (1997). Normal and neurotic perfectionism in eating disorders: An interactive model. International Journal of Eating Disorders, 22(4), 421-426. https://doi.org/10.1002/(sici)1098-108x(199712)22:4<421::aid-eat7>3.0.co;2-o
de Jonge, L. V. H., & Waller, G. (2003). Perfectionism levels in African-American and Caucasian adolescents. Personality and Individual Differences, 34(8), 1447-1451. https://doi.org/10.1016/s0191-8869(02)00126-5
DiBartolo, P. M., Li, C. Y., & Frost, R. O. (2008). How do the dimensions of perfectionism relate to mental health?. Cognitive Therapy and Research, 32(3), 401-417. https://doi.org/10.1007/s10608-007-9157-7
Dipeolu, A. O. (2011). College students with ADHD: Prescriptive concepts for best practices in career development. Journal of Career Development, 38(5), 408-427. https://doi.org/10.1177/0894845310378749
Doğan, H. (2010). Kariyer karar verme grup rehberliği programının 9. Sınıf öğrencilerinin kariyer karar verme güçlük düzeylerine etkisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. https://doi.org/10.17679/inuefd.325966
Enns, M. W., Cox, B. J., & Clara, I. (2002). Adaptive and maladaptive perfectionism: Developmental origins and association with depression proneness. Personality and Individual Differences, 33(6), 921-935. https://doi.org/10.1016/s0191-8869(01)00202-1
Eroğlu, K., & Odacı, H. (2019). Ortaokul yedinci ve sekizinci sınıf öğrencilerinin sosyal anksiyete düzeyleri ile benlik saygıları, anne-baba tutumları, mükemmeliyetçilik özellikleri arasındaki ilişki. Turk J Child Adolesc Ment Health, 26(3), 108-15. https://doi.org/10.17755/esosder.527121
Erozkan, A. (2016). Understanding the role of dimensions of perfectionism on anxiety sensitivity. Universal Journal of Educational Research, 4(7), 1652-1659. https://doi.org/10.13189/ujer.2016.040717
Eryılmaz, A., & Kara, A. (2017). Kariyer uyumluluğunun bireysel yönü: kişilik özellikleri ve duygulanım açısından incelenmesi. Journal of Mood Disorders, 7 (4), 212-218. https://doi.org/10.5455/jmood.20170525041443
Evenson, L. L. (2016). Personality, career indecision, and indecisiveness: A meta-analysis measuring how personality factors can informpractice. University of South Dakota.
Feldt, R. C., Ferry, A., Bullock, M., Camarotti-Carvalho, A., Collingwood, M., Eilers, S., & Nurre, E. (2011). Personality, career indecision, and college adjustment in the first semester. Individual Differences Research, 9(2), 107-114
Frederikson, P. B. (2009). Perfectionism and career indecision among undecided college students. (Doctoral dissertation). Retrieved from ProQuest Dissertations and Theses database. (UMI No. 3379334)
Frost R. O., Marten P., Lahart C., & Robin, R. (1990). The dimensions of perfectionism. Cognitive Therapy Research, 14 (5), 449-468. https://doi.org/10.1007/bf01172967
Frost, R. O., Heimberg, R. G., Holt, C. S., Mattia, J. I., & Neubauer, A. L. (1993). A comparison of two measures of perfectionism. Personality and İndividual Differences, 14(1), 119-126. https://doi.org/10.1016/0191-8869(93)90181-2
Ganske, K. M., & Ashby, J. S. (2007). Perfectionism and career decision-making self-efficacy. Journal of Employment Counseling, 44(1), 17-28. https://doi.org/10.1002/j.2161- 1920.2007.tb00021.x
Glynn Owens, R., & Slade, P. D. (2008). So perfect it's positively harmful? Reflections on the adaptiveness and maladaptiveness of positive and negative perfectionism. Behavior Modification, 32(6), 928-937. https://doi.org/10.1177/0145445508319667
Gnilka, P. B., & Novakovic, A. (2017). GenderDifferences in STEM students' perfectionism, career search self-efficacy, and perception of career barriers. Journal of Counseling and Development, 95 (1), 56-66. https://doi.org/10.1002/jcad.12117
Hamachek, D. E. (1978). Psychodynamics of normal and neurotic perfectionism. Psychology: A Journal of Human Behavior, 15 (1), 27-33.
Hartung, P. J., Porfeli, E. J., & Vondracek, F. W. (2005). Child vocational development: A review and reconsideration. Journal of Vocational Behavior, 66, 385–419. https://doi.org/10.1016/j.jvb.2004.05.006
Hewitt, P. L., & Flett, G. L. (1991). Perfectionism in the self and social contexts: conceptualization, assessment, and association with psychopathology. Journal of Personality and Social Psychology, 60(3), 456. https://doi.org/10.1037/0022-3514.60.3.456
Kang, M., Lee, J., & Lee, A. R. (2019). The effects of college students’ perfectionism on career stress and indecision: self-esteem and coping styles as moderating variables. Asia Pacific Education Review, 21,. 227-243. https://doi.org/10.1007/s12564-019-09609-w
Kang, S. J.,Yoo, S., & Choi, H. K. (2014). The Relationship between Psychological Basic Needs and Career Indecision. Journal of Fisheries and Marine Sciences Education, 26(5), 1058- 1074. https://doi.org/10.13000/jfmse.2014.26.5.1058
Karasar, N. (2012). Bilimsel araştırma yöntemi. (24. Basım). Nobel Yayın Dağıtım.
Kayiş, A. R. (2013). Üniversite öğrencilerinin başarı yönelimlerinin incelenmesi. (Yayınlanmamış doktora tezi). Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
Kırdök, O. (2004). Olumlu ve olumsuz mükemmeliyetçilik ölçeği geliştirme çalışması. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
Kırdök, O. (2018). Secondary school students' positive and negative perfectionism as a predictor of career development. Educational Research and Reviews, 13(20), 696-703. https://doi.org/10.5897/err2018.3594
Kırdök, O., & Kayadibi, S. (2018). Lise öğrencilerinin mesleki kararsızlığının yordayıcısı olarak kişilik özellikleri. Journal of Strategic Research in Social Science, 4(1), 79-90. https://doi.org/10.7827/turkishstudies.13781
Kottman, T., & Ashby, J. (2000). Perfectionistic children and adolescents: Implications for school counselors. Professional School Counseling, 3(3), 182.
Kung, C. S., & Chan, C. K. (2014). Differential roles of positive and negative perfectionism in predicting occupational eustress and distress. Personality and Individual differences, 58, 76-81. https://doi.org/10.1016/j.paid.2013.10.011
Lee, H. J. (2011). The effect of self-handicapping strategy the relationship between perfectionism and career indecision. The Journal of Career Education Research, 24(3), 21-39. https://doi.org/10.1002/j.2161-1920.2011.tb00108.x
Lehmann, I.S., & Konstam, V. (2011). Growing up perfect: perfectionism, problematic ınternet use, and career ındecision in emerging adults. Journal of Counseling and Development, 89 (2), 155-162. https://doi.org/10.1002/j.1556-6678.2011.tb00073.x
Leong, F. T. L., & Chervinko, S. (1996). Construct validity of career indecision: Negative personality traits as predictors of career indecision. Journal of Career Assessment, 4, 315- 329. https://doi.org/10.1177/106907279600400306
Littauer, F., & Littauer, M. (2008). Kişilik bulmacası. (H.B. Çelik, Çev.). Sistem Yayıncılık.
Lo, A., & Abbott, M. J. (2013). Review of the theoretical, empirical, and clinical status of adaptive and maladaptive perfectionism. Behaviour Change, 30(2), 96-116. https://doi.org/10.1017/bec.2013.9
Lopez, F. G., & Ann-Yi, S. (2006). Predictors of career indecision in three racial/ ethnic groups of college women. Journal of Career Development, 33, 29-46. https://doi.org/10.1177/0894845306287341
Muliasari, M., Sugiyo, S., & Sunawan, S. (2019). Mediating Effect of Career Decision Self- Efficacy on the Relation of Perfectionism to Career Indecision. Journal Bimbingan Konseling, 8(3), 92-99.
Nota, L., Ferrari, L., Solberg, V. S. H., & Soresi, S. (2007). Careersearch self-efficacy, family support, and career indecision with Italian youth. Journal of Career Assessment, 15(2), 181-193. https://doi.org/10.1177/1069072706298019
Özgüngör, S. (2003). Mükemmeliyetçilik ve özerklik destekleyici davranışların amaç tarzları ile ilişkisi. Eğitim ve Bilim, 28(127), 25-30.
Öztemel, K. (2012). Kariyer kararsızlığı ile mesleki karar verme öz yetkinlik ve kontrol odağı arasındaki ilişkiler. Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32(2), 459-477. https://doi.org/10.23891/efdyyu.2019.183
Page, J., Bruch, M. A., & Haase, R. F. (2008). Role of perfectionism and five-factor model traits in career indecision. Personality and Individual Differences, 45, 811–815. https://doi.org/10.1016/j.paid.2008.08.013
Park, H., Choi, B. Y., Nam, S. K., & Lee, S. M. (2011). The role of career stress in the relationship between maladaptive perfectionism and career attitude maturity in South Korean undergraduates. Journal of Employment Counseling, 48 (1), 27-36. https://doi.org/10.1002/j.2161-1920.2011.tb00108.x
Parker, W. D. (2000). Healthy perfectionism in the gifted. Journal of Secondary Gifted Education, 11(4), 173-182. https://doi.org/10.4219/jsge-2000-632
Pişkin, M. (2013). Kariyer gelişimi sürecini etkileyen faktörler. B. Yeşilyaprak (Ed.), Mesleki rehberlik ve kariyer danışmanlığı: kuramdan uygulamaya (s.44-75) içinde. Pegem Akademi. https://doi.org/10.14527/9786053641742.02
Puffer, K. A. (2011). Emotional intelligence as a salient predictor for collegians’ career decision making. Journal of Career Assessment, 19(2), 130-150. https://doi.org/10.1177/1069072710385545
Salihoğlu, G. H. (2018). Kişilik özellikleri, kariyer eğilimi ve mesleki başarı algısı arasındaki ilişkinin incelenmesine yönelik bir araştırma. The International New Issues in Social Sciences, 6 (1), 55-72 https://doi.org/10.36880/c11.02343
Sarı, S. V., & Şahin, M. (2014). Lise son sınıf öğrencilerinin mesleğe karar verme özyeterliliklerini yordama da mükemmeliyetçilik özelliklerinin rolü. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29 (1), 238-250. https://doi.org/10.17240/aibuefd.2020.20.52925- 596157
Satan, A. (2014). Endüstri meslek lisesi son sınıf öğrencilerinin mesleki olgunluk ile karar stratejileri arasındaki ilişkinin analizi. Eğitim Bilimleri Dergisi, 40, 133-145. https://doi.org/10.1501/egifak_0000000369
Stoeber, J., Mutinelli, S., & Corr, P. J. (2016). Perfectionism in students and positive career planning attitudes. Personality and Individual Differences, 97, 256-259. https://doi.org/10.1016/j.paid.2016.03.065
Şahin, M., Sarı, S. V., Duman, S., Kerimoğlu, U., & Kocaman, T. (2015). Mesleki kararsızlığın yordanmasında kontrol odağı ve mantık dışı inançların rolü. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 5(43). https://doi.org/10.14527/9786053180128.05
Tokar, D. M., Withrow, J. R., Hall, R. J., & Moradi, B. (2003). Psychological separation, attachment security, vocational self-concept crystallization, and career indecision: A structural equation analysis. Journal of CounselingPsychology, 50(1), 3. https://doi.org/10.1037/0022-0167.50.1.3
Toplu, E. Y. (2013). Üstün yetenekli ergenlerde görülen mükemmelliyetçi tutumlar ve problem çözme becerilerinin psikolojik iyilik hali ile ilişkisi. (Yayımlanmamış doktora tezi). Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Yavuzer Yıldırım, N. N. (2014). Üniversite öğrencilerinde erteleme davranışının mükemmeliyetçilik ve denetim odağı ile ilişkisinin incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Yiğit, S. (2018). Üniversite öğrencilerinde kariyer uyumu, toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin algılar ve kariyer kararsızlığı. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Zengin, M. (2019). Üniversite öğrencilerinde mükemmeliyetçilik, bilişsel duygu düzenleme stratejileri ve kaygı arasındaki ilişki. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Turkish Studies - Educational Sciences-Cover

ISSN: 2667-5609
Yayın Aralığı: Yılda 6 Sayı
Başlangıç: 2006
Yayıncı: ASOS Eğitim Bilişim Danışmanlık Otomasyon Yayıncılık Reklam Sanayi ve Ticaret LTD ŞTİ