İLKOKULDA GÖREV YAPAN OKUL YÖNETİCİSİ VE ÖĞRETMENLERİNİN MOBBİNGE MARUZ KALMA DÜZEYLERİ

Mobbing, toplumun her kesiminde sıklıkla görülen ve kişi sağlığı ile psikolojisini olumsuz etkileyen bir olgudur. Eğitim alanında görev yapan kişilere karşı mobbing uygulamasının özellikle öğrenciler ve eğitim ortamı üzerinde kalıcı etkileri olmaktadır. Bu araştırmada, ilkokullarda görev yapan öğretmen ve yöneticilerin, çalışma ortamında maruz kaldıkları yıldırma eylemlerinin düzeyi, özellikleri ve kimler tarafından uygulandığı incelenmiştir. Araştırma örneklemi, İstanbul ilinin üç ilçesinde bulunan, 10 ilkokulda görev yapan 155 öğretmen ve yöneticiden oluşmuştur. İlkokullarda görev yapan öğretmen ve yöneticilerin maruz kaldıkları yıldırma eylemleri ile ilgili veriler, beşli Likert sistemiyle hazırlanmış bir ölçek ile toplanmıştır. Veriler SPSS veri analiz programında işlenerek, aritmetik ortalama, Mann Whitney ve Kruskal Wallis testi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda, İlkokullarda görev yapan öğretmen ve okul yöneticilerinin maruz kaldıkları yıldırma eylemlerinde, gruplar arasında en çok farkın ortaya çıktığı değişkenler, yaş, kıdem, medeni hal ve görevdir. Bu değişkenlere göre ortaya çıkan sonuçlar; 29-34 yaş arasında çalışanların diğer yaş gruplarına oranla, 6-10 yıl arasında görev yapan çalışanların diğer kıdem aralıklarına göre, bekârların evli çalışana göre, yöneticilerin öğretmenlere oranla daha fazla yıldırma eylemlerine maruz kaldığı tespit edilmiştir. Çoğu ilkokulda yaşanan yıldırma eylemleri genellikle erkekler tarafından gerçekleştirilmektedir. Yıldırma uygulayan kişilerin yaş aralıklarının ise 36-48 yaş aralığında olduğu tespit edilmiştir. Ankete cevap veren katılımcıların %38,1’i farklı çekincelerden dolayı bu konuda bilgi vermemiştir.

MOBBING LEARNING LEVELS OF SCHOOL ADMINISTRATORS AND TEACHERS WORKING IN PRIMARY SCHOOL

Mobbing is a phenomenon that is commonly seen in every segment of the community and adversely affect the individual’s health and psychology. Mobbing against those working in the educational sector particularly makes a lasting impact on the students and educational workplace. In this study, the level, characteristics and who practices of the Teachers and managers working in Primary schools in which they are exposed to intimidation in the Working environment were investigated. The research sample consists of 155 teachers and managers working in 10 primary schools located in three districts of Istanbul province. The data on the intimidation actions of Teachers and managers working in Primary schools were collected in a questionnaire prepared with a five-likert system. The data were analyzed using the SPSS data analysis program and the arithmetic mean, Mann Whitney and Kruskal Wallis test were used. As a result of the research, the variables, age, seniority, marital status and task in the intimidation action sex posed by Teachers and school Administrators working in Primary schools are the most significant Differences among the groups. The results of these variables were found to be that employees between 29-34 years of age were subjected to more intimidation actions than teachers, compared to the other seniority ranges of employees between 6-10 years of age. The majority of the intimidation acts that occur in Primary schools are practiced by men. It was determined that the age range of the people who Applied intimidation was within the age range of 36-48 years.38.1% of respondents who responded to the Survey did not inform about it because of different reservations.

PDF

___

Aktop, G. N. (2006). Anadolu Üniversitesi öğretim elemanlarının duygusal tacize ilişkin görüşleri ve deneyimleri [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
Arpacıoğlu, G.(2005). Türkiye’de Zorbalık Bir Çalışma Biçimi. Erişim tarihi: 07 Ocak 2016, http://www.insankaynaklari.com.
Baykal, A.N.(2005).Yutucu Rekabet Kanuni Devrindeki Mobbingden Günümüze, İstanbul: Sistem Yayıncılık.
Bulut, U.H. (2007). Ortaöğretim öğretmelerinde psikolojik şiddet düzeyi (mobbing). [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi] Niğde Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Niğde.
Çobanoğlu, Ş.(2005). Mobbing, İşyerinde Duygusal Saldırı ve Mücadele Yöntemleri, İstanbul: Timaş Yayınları.
Davenport, N., Schwartz, R. D., & Pursell, E. G. (2003). Mobbing. İş Yerinde Duygusal Taciz, çev: Osman Cem Önertoy, İstanbul: Sistem Yayıncılık 1. Baskı.
Ehi, D. (2011). Ortaöğretim Okullarında Görev Yapan Öğretmenlerin Psikolojik Şiddete (Mobbing) İlişkin Görüşleri (Şanlıurfa İli Örneği) [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Harran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Şanlıurfa.
Einarsen, S. (1996). Bullying at work: epidemiological Findings in Public and Private organizations. European Journal of Work and Organizational Psychology, 5, 185-202.
Einarsen, S.(1999). The Nature and Causes of Bullying at Work. International Journal of Manpower, 20(1/2), 16-27.
Ertürk A. (2005). Öğretmen ve Okul Yöneticilerinin Okul Ortamında Maruz Kaldıkları Yıldırma Eylemleri [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Fox S., Stallworth L. E. (2005). Racial/Ethnic Bullying: Exploring Links Between Bullying and Racism in the US Workplace. J Vocat Behav, 66(3), 438-56.
Gökçe, A. (2006). İşyerinde Yıldırma: Özel ve Resmi İlköğretim Okulu Öğretmen ve Yöneticileri Üzerinde Yapılan Bir Araştırma [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Gücenmez, S. (2007). Psikolojik Şiddet ve Psikolojik Şiddetle Mücadele Aracı Olarak Çalışan İlişkileri Yönetimi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
Karakaş, Y. (2010). Çalışma Hayatında Mobbing (Sivas Milli Eğitim Örneği) [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Cumhuriyet Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sivas.
Leymann, H. (1996). The Content and Development of Mobbing at Work. European Journal of Work and Organizational Psychology, 5(2), 165-184.
Leymann, H. (1996). The contend and development of mobbing at work. European Journal of Work and Organizational Psychology, 5(2), 175.
Mammadov, E. (2010). Türkiye ve Azerbaycan’daki İlköğretim Okullarında Görev Yapan Öğretmenlerin Yaşadıkları Yıldırma(Mobbing) Davranışlarının Karşılaştırılması. [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Hubert, A., & Veldhoven M. (2001). Risk sectors for undesirable behaviour and mobbing. European Journal of Work and Organizational Psychology, 10-4, 415-424.
Karacaoğlu K., & Reyhanoğlu M. (2006). Kıbrıs Türkü ve Türkiyeli Ayrımı Bağlamında İşyerinde Yıldırma. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 61(4), 269-307.
Kök, S. (2006). İş Yaşamında Psiko-Şiddet Sarmalı Olarak Yıldırma, 14. Yönetim Organizasyon Kongresi Bildiriler Kitabı. Erzurum: Atatürk Üniversitesi.
Kutlu, F. E. (2006). İşyerinde duygusal tacizin (mobbing) çalışanın tükenmişliği üzerine etkisi. [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
Leymann, H. & Gustafsson A. (1996). Mobbing at Work and The Development of Post-Traumatic Stress Disorders. European Journal of Work and Organizational Psychology, 5(2),156- 175.
Onbaş, N. (2007). İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin Eğitim Örgütlerinde Duygusal Şiddete İlişkin Görüşleri Üzerine Bir Araştırma [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]Y. Harran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Şanlıurfa.
Özkul, B., & Çarıkçı, H. (2010). Mobbing ve Türk Hukuku Açısından Değerlendirilmesi. SDÜ İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15, 481-499.
Pehlivan, İ. (1998). Örgütsel ve Yönetsel Etik. Ankara: Pegem Yayınları.
Sağlam Çiçek, A. (2008). İlköğretim okullarında mobbinge (psikolojik şiddete) ilişkin öğretmen görüşleri. Eurasian Journal of Educational Research, 32, 133-142.
Schat, C., H., A., Frone, R., M. & Kelloway, K., E. (2005). Prevalence of Workplace Aggression in the U.S Workforce Findings From a National Study, Kelloway, E.K; Barling, J. ve Hurrell, J.J.,Handbook of Workplace Violence, Thousand Oaks, 48-89.
Tınaz, P. (2006 ). İşyerinde Psikolojik Taciz (Mobbing).İstanbul: Beta Basım Yayım.
Tınaz, P. (2008). İşyerinde Psikolojik Taciz (Yıldırma), İstanbul: Beta Yayınları.
Tutar, H. (2004). İş Yerinde Yıldırma, İstanbul: Platin Yayınları.

Turkish Studies - Educational Sciences-Cover

ISSN: 2667-5609
Yayın Aralığı: Yılda 6 Sayı
Başlangıç: 2006
Yayıncı: ASOS Eğitim Bilişim Danışmanlık Otomasyon Yayıncılık Reklam Sanayi ve Ticaret LTD ŞTİ