ANTALYA ÖZEL EĞİTİM OKULLARINDA GÖREV YAPAN ÖĞRETMENLERİN MESLEKİ DOYUM VE TÜKENMİŞLİK DÜZEYLERİNİN İNCELENMESİ

Bu çalışmanın amacı, özel eğitim kurumlarında çalışan özel eğitim öğretmenlerinin, mesleki tükenmişlik ve öznel iyi oluş düzeylerinin bazı demografik değişkenler açısından incelenerek, farklılaşıp farklılaşmadığının tespit etmektir. Araştırma, taramaya dayalı betimsel modeldir. Araştırma grubunu, 2017-2018 eğitim öğretim yılında Antalya il merkezi özel eğitim kurumlarında görev yapmakta olan 76 özel eğitim öğretmeni oluşturmaktadır. Araştırma verileri araştırmacı tarafından hazırlanan “Kişisel Bilgi Formu”, “Maslach Tükenmişlik Envanteri” ve “Mesleki Doyum Ölçeği” aracılığı ile elde edilmiştir. Araştırma sonucunda “Mesleki Doyum Ölçeği” puanlarının hiçbir demografik değişkene göre farklılaşmadığı, “Maslach Tükenmişlik Envanteri Ölçeği’nin alt boyutlarından “Duygusal Tükenmişlik” ve “Kişisel Başarı Hissi” alt boyut puanlarının cinsiyet, yaş, medeni durum, mesleki kıdem, düzenli spor yapma, öğrenci velisinin çocuklarla ilgili olma gibi demografik değişkenlere göre farklılaşmadığı tespit edilirken, “Duyarsızlaşma” alt boyutunun güvenirlik ve geçerlik puanları çok düşük olduğu için çalışma sonuçlarında duyarsızlaşma alt boyutuna ilişkin sonuçlara yer verilmemiştir. Çalışmaya katılan bireylerin mesleki doyum, duygusal tükenme ve kişisel başarı hissi düzeylerinin ise cinsiyet değişkenine göre istatistiksel olarak anlamlı düzeyde farklılaşmadığı görülmektedir. Bu durum özel eğitim öğretmenlerinin cinsiyet durumları tükenmişlik düzeylerini ve mesleki doyumlarını etkilememektedir. Katılımcıların mesleki doyum, duygusal tükenme ve kişisel başarı hissi düzeylerinin yaş gruplarına göre istatistiksel olarak anlamlı düzeyde farklılaşmadığı görülmüştür. Çalışma sonucunda elde edilen bulgular literatür

ANALYSIS OF JOB SATISFACTION AND BURNOUT LEVELS OF TEACHERS WORKING IN SPECIAL EDUCATION SCHOOLS IN ANTALYA

The aim of this study is to determine whether the job burnout and subjective well-being levels of special education teachers working in special education institutions differ by analyzing them in terms of some demographic variables. The research is a descriptive model based on surveying. The research group consists of 76 special education teachers working in the special education institutions in the city center of Antalya in the 2017-2018 academic year. The research data has been obtained using the ‘Personal Information Form’ prepared by the researcher, ‘Maslach Burnout Inventory’ and ‘Job Satisfaction Scale’. As a result of the research, it is found out that the scores of ‘Job Satisfaction Scale' do not differ according to any demographic variables and that the subscale scores of ‘Emotional Exhaustion’ and ‘Personal Accomplishment’ subscales of Maslach Burnout Inventory do not differ according to demographic variables such as gender, age, marital status, occupational seniority, regular exercising, and parental attentiveness, while the results of the depersonalization subscale are not included in the study results due to the reliability and validity scores of the ‘Depersonalization’ subscale being very low. The meaning of the levels of professional satisfaction, emotional exhaustion and personal accomplishment of the individuals towards the study did not differ significantly according to the gender variable. This situation does not affect the level of burnout and professional satisfaction of special education teachers. It was observed that the levels of professional satisfaction, emotional exhaustion and personal accomplishment of the experts did not differ significantly in the ranking according to age groups.The findings are discussed in the light of the literature and recommendations are made in line with the revealed results.

PDF

___

Abacı, Z.K. (2004). Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu’na Bağlı Saray ve Ayaş Rehabilitasyon Merkezlerinde Bakıma İhtiyaç Duyan Bireylerin Bakımından Sorumlu Personelin İş Doyumu, Tükenmişlik, Stres ve Depresyon Düzeyleri Açısından Karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Antoniou, A.-S.ve Polychroni, F. ve Vlachakis, A.-N. (2006). “Yunanistan'da İlköğretim ve Lise Öğretmenleri Arasındaki mMesleki Stres ve Mesleki Tükenmişlik Cinsiyet ve Yaş Farklılıkları”. Yönetim Psikolojisi Dergisi, 21(7):682-690.
Aslan, E., Erbay, E. (2017). “Ankara Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüğüne Bağlı Çocuk Evlerinde Çalışan Bakım Elemanları ve Çocuk Evi Sorumlularının İş Doyumu ve Tükenmişlik Düzeyleri”, Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2:535-556.
Avcı, Ü. ve Seferoğlu, S.S. (2011) “Bilgi Toplumunda Öğretmenin Tükenmişliği: Teknoloji Kullanımı ve Tükenmişliği Önlemeye Yönelik Alınabilecek Önlemler”, Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 9: 13-26.
Babaoğlan, E. (2007) “İlköğretim Okulu Yöneticilerinde Tükenmişliğin Bazı Değişkenlere Göre Araştırılması”. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14: 55–67.
Baltaş, A., ve Baltaş, Z., (1993), “Stres ve Başa Çıkma Yolları”, İstanbul: Remzi Kitabevi
Butler, B. (1987).” Factors Associated With Job Satisfaction Among Social Workers”, Social Work Research and Abstract, 35(2):12-25.
Cemaloğlu, N. ve Şahin-Erdemoğlu, D. (2007). “Öğretmenlerin Mesleki Tükenmişlik Düzeylerinin Farklı Değişkenlere Göre İncelenmesi”. Kastamonu Eğitim Dergisi, 15(2): 465-484.
Cüceloğlu, D., (1994), “İnsan ve Davranışı Psikolojinin Temel Kavramları”, İstanbul: Remzi Kitabevi
Çokluk, Ö. (1999). Zihinsel ve İşitme Engelliler Okulunda Görev Yapan Yönetici ve Öğretmenlerde Tükenmişliğin Kestirilmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Ellett AJ, Ellis JI, Westbrook TM, Dews D. A (2007).”Qualitative Study of 369 Child Welfare Professionals’ Perspectives About Factors Contributing To Employee Retention and Turnover, Children and Youth Services Review, 29(2):264- 281.
Ergin C.(1988). “Doktor ve Hemşirelerde Tükenmişlik ve Maslach Tükenmişlik Ölçeğinin Uyarlanması. İçinde: Bayraktar R, Dağ İ (editör). VII. Ulusal Psikoloji Kongresi Bilimsel Çalışmaları, 1. Baskı. Türk Psikologlar Derneği Yayını, (43)-154.
Girgin G, Baysal A. (2005). Tükenmişlik Sendromuna Bir Örnek: Zihinsel Engelli Öğrencilere Eğitim Veren Öğretmenlerin Mesleki Tükenmişlik Düzeyi, TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 4(4):172-187.
Gökçakan, Z., ve Özer, R. (1999). Doğu Karadeniz Bölgesindeki İllerde Görev Yapan Rehber Öğretmenlerde Tükenmişlik Düzeyleri, Nedenleri ve Çeşitli Değişkenlere Göre İncelenmesi. VI. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi Bilimsel Çalışmalarında Sunulan Bildiri, 10-12 Eylül, Eskişehir.
Işıkhan, V.(2000). Sosyal hizmet uzmanlarının iş doyumu, Toplum ve Sosyal Hizmet, 1:38-52.
Izgar, H(2000). Okul Yöneticilerinin Tükenmişlik Düzeyi, Nedenleri ve Bazı Etken Faktörlere Göre İncelenmesi, Doktora Tezi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
Karasar, N.(2005). Bilimsel Araştırma Yöntemi, 14. Baskı. Ankara, Nobel Yayınevi,1-292.
Koçak, A.(2017). Bursa İli Özel Eğitim Merkezlerinde Görev Yapan Uzmanların İş Stresi ve İş Doyumlarının İncelenmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Koruklu, N., Feyzioğlu, B., Kiremit, H. Ö. ve Aladağ, E. (2012) “Öğretmenlerin Tükenmişlik Düzeylerinin Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi”. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(3): 1813-1831.
Lizano, L.E, Barak, M.M. (2015).” Job burnout and affective wellbeing: a longitudinal study of burnout and job satisfaction among public child welfare workers”, Children and Youth Services Review, 22:18-28.
Maslach, C. ve Jackson, S. E. (1981) “The Muasurement Of Experienced Burnout”, Journal Of Occupational Behavior, 2: 99-113.
Meral, S. (2010). Öğretim Elemanlarının Tükenmişlik Ölçeğinin Geçerlilik ve Güvenirlik Çalışması: Amasya Üniversitesi Örneği. Yüksek Lisans Tezi. On Dokuz Mayıs Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Samsun.
Nalbant, Ş. (2016). Korunmaya Muhtaç Çocuklarda Çocuk Evleri Bakım Modelinin Toplumsallaşmaya İlişkin Rolü: Kayseri Örneği, Yüksek Lisans Tezi. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kayseri.
Otacıoğlu, S.G., (2008) “Müzik Öğretmenlerinde Tükenmişlik Sendromu Ve Etkileyen Faktörler”. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15: 103–116.
Özgül, F. Ve Atan, T. (2016). “Öğretmenlerinin Tükenmişlik Düzeylerinin Demografik Özelliklerine Göre İncelenmesi (Ordu İli Örneği)”. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(2):1002-1016.
Padyab, M. Richter, J. Nygren, L. Ghazinour, M. (2013).” Burnout among social workers in İran: relations to individual characteristics and client violence”, Global Journal of Health Science, 5(4):142-150.
Salloum, A, Kondrat D.C, Johnco C, Olson K.R.(2015).” The role of self-care on compassion satisfaction, burnout and secondary trauma among child welfare workers”, Children and Youth Services, 49:54-61.
Sharma, J. McKelyey, Hardy, R,., Epstein, M.H, Lomax, R,. Hruby, P. (1997).”Job satisfaction of child welfare workers in an urban settings: status and predictors”, Journal of Child and Family Studies, 6(2):209-219.
Siefert K, Jayaratne S, Chess W. (1991).”Job satisfaction, burnout and turnover in health care social workers”, Health and Social Work, 16(3):193-202.
Talmor, R., Reiter, S. & Feigin, N. (2005). “Factors relating to regular education teacher burnout in inclusive education”. European Journal of Special Needs Education, 20 (2), 215-229.
Taştekil, S.(1992) .”Korunmaya muhtaç çocuklara yönelik bakım yöntemleri”, Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7(1):312-327.
Tuğrul, B ve Çelik, E. (2002). “Normal Çocuklarla Çalışan Anaokulu Öğretmenlerinde Tükenmişlik”. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt:2 Sayı:12.
Tümkaya, S.(1996).”Öğretmenlerde Tükenmişlik Görülen Psikolojik Belirtiler ve Başaçıkma Davranışları, Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
Walker, C.H. (1997). The Relationship Between Social Support and Professional Burnout Among Public Secondary School Teachers in Northeast Tennessee, Faculty of the Department of Educational Leadership and Policy Analysis, Doctoral dissertation, USA: East Tennessee State University,
Yılmaz, S.E. , Yazıcı, H. ve Yazıcı, N. (2014). “Öğretmen ve Yönetici Öğretmenlerin Tükenmişlik Düzeylerinin İncelenmesi” . Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 24: 135-157.

Turkish Studies - Educational Sciences-Cover

ISSN: 2667-5609
Yayın Aralığı: Yılda 6 Sayı
Başlangıç: 2006
Yayıncı: ASOS Eğitim Bilişim Danışmanlık Otomasyon Yayıncılık Reklam Sanayi ve Ticaret LTD ŞTİ