Türkiye’de Sivil Toplum (1923-2000 Dönemi)

Sivil toplum kavramı, farklı dönemlerde meydana gelen değişimler çerçevesinde önemli dönüşümler yaşamıştır. Kavram özellikle demokrasi kültürü ve bilincinin yerleşmesi bakımından önemli bir araç olarak değerlendirilmektedir. Demokratikleşme süreçlerinin sağlıklı ve hızlı yerleştiği toplumlarda yurttaşların başta siyasal hayat olmak üzere toplumun her alanında aktif olarak yer alması ideal olandır. Sivil toplum da bu anlamda aktif yurttaşlık bilincinin yerleşmesi, devlet-toplum arasındaki taleplerin karşılıklı olarak dile getirilmesinin en önemli aracı haline gelmiştir. Sivil toplum kavramın üzerinde oydaşılmış bir tanımı bulunmamaktadır. Bu durum çoğu zaman kavramın yanlışkullanılmasına ve yanlış anlaşılmasına neden olmaktadır. Sivil topluma yönelik geliştirilen tanımlamaların ortak noktası; sivil toplumun devletten otonom, demokratikleşme sürecine katkı sağlayan, toplumsal taleplerin dile getirilmesine aracı olan ve sivil niteliği ön planda olan bir alan olduğudur.Modernleşme ve demokratikleşme sürecinin kesintiye uğradığı dönemlerde sivil toplumun rolleri de değişime uğramaktadır. Bu çalışmanın amacı, Bu çalışmanın amacı, Türkiye’de 1923-2000 yılları arasında sivil toplumun gelişimine yönelik analizi ortaya koymaktır. Çalışma kapsamında sivil toplumun ortaya çıkışına, düşünsel temellerinin neler olduğuna, hangi dönüşümlerden geçtiğine, ekonomik, sosyal ve siyasal gelişmelerden nasıl etkilendiğine yönelik literatür taraması yapılmıştır.Sivil toplumun Doğu ve Batı toplumlarında oluşmasını sağlayan unsurların irdelendiği çalışmada, sivil toplumunun gelişiminde devlet ve yönetici kesimin tutumu ile mevcut ekonomik ve siyasal ortamın bu gelişimi ne yönde etkilediği ortaya konulmaya çalışılmıştır. Türkiye’de sivil toplumun siyasal ve ekonomik konjonktüre bağlı olarak süreksiz bir yapı seyrettiği, buna rağmen son dönemlerde sivil toplumun hem nitelik hem nicelik olarak etkinliğinin arttığı çalışmada varılan sonuçlardandır.

Civil Society in Turkey (1923-2000)

Theconcept of civil society has undergone significant transformations within the context of changes represented by different periods. The concept is regarded as an important tool specifically for the internalisation of the culture and consciousness of democracy. For societies that have internalised democratisation processes in a healthy and expeditious manner, the ideal case is for citizens to be engaged actively in all areas of the society and notably in political life. In this respect, civil society has become the most important tool for the internalisation of the consciousness of active citizenship and the mutual expression of demands between the state and the society. Currently, the concept of civil society is not addressed with a universally accepted definition. This fact often leads to the misuse and misunderstanding of the concept. The commonality among the definitions developed for civil society indicates that civil society represents an area that acts in autonomy from the state, contributes to the democratisation process, serves as an intermediary for the expression of social demands, and focuses on its civil nature. Any interruptions in the processes of modernisation and democratisation bring along changes to the roles of the civil society. The aim of the present study is to establish an analysis on the development of civil society in Turkey between 1923 and 2000. The study performed a literature review on the emergence of civil society, the identification of its intellectual foundations, the processionof its transformations, and the extent and nature of the effects of economic, social, and political developments on civil society. While assessing the elements that have paved the way for the creation of civil society in Eastern and Western societies, thestudy endeavoured to establish the role of the attitudes of states and administrations towards the development of civil society and the direction in which such development has been affected by the current economic and political environment. The study concludes that civil society has followed an interrupted course depending on the political and economic conjecture in Turkey, while the recent periods have witnessed both quantitative and qualitative improvements in civil society.

PDF

___

Acar Savran, G. (2003). Sivil toplum ve ötesi. Belge Yayınları.
Akçeşme, F. (2013). Sivil Toplum ve Türkiye Cumhuriyeti’ndeki Yeri. HAK-İŞ Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi © Cilt: 2, Yıl: 2, Sayı: 4 (2013/2), 203-225.
Akpınar Gönenç, A. (2001). Sivil toplum: düşünsel temelleri ve Türkiye perspektifi. Altkitap Yayınları.
Akşin, S. (2014). Siyasal Tarih (1995-2003). Türkiye Tarihi 5 (10. basım, ss. 165-186).Cem Yayınevi.
Arslan, O. (2001). Kuramsal ve tarihsel aşamalarıyla sivil toplum ve Türkiye gerçeği. Bayrak Yayıncılık.
Belge, M. (2003). Sivil Toplum Nedir?. Sivil Toplum ve Demokrasi Konferans Yazıları İstanbul Bilgi Üniversitesi Sivil Toplum Kuruluşları Eğitim ve Araştırma Birimi, No:1.
Bumin, K. (1981). Sivil toplum ve devlet: kuramlar, deneyler, arayışlar. YAZKO.
Çaha, Ö. (1994). Osmanlı'da Sivil Toplum. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 49(3): 79-99.
Çaha, Ö. (1995). Cumhuriyet Türkiye'sinin İlk Yıllarında Sivil Toplum. Journal of Islamic Research, 8(2): 99-113.
Çaha, Ö. (2007). Aşkın (transdantal) devletten sivil topluma. Plato Film Yayınları.
Çaha, Ö. (2008). Sivil toplum, aydınlar ve demokrasi. Plato Film Yayınları.
Çaha, Ö. (2017). Sivil kadın: Türkiye’de kadın ve sivil toplum. Savaş Yayınevi.
Çaha, Ö. (2017). 1938-1960 Yılları Arası Dönemde Türkiye’de Sivil Toplum. A.Çaylak&S.A.Avcu (Eds.), Osmanlı’dan Günümüze Türkiye’nin Siyasal Hayatı (1. baskı, ss.387-398).Savaş Yayınevi.
Çaha, Ö. (2017). Türkiye’de Sivil Toplum ve Demokrasi. A.Çaylak&S.A.Avcu (Eds.), Osmanlı’dan Günümüze Türkiye’nin Siyasal Hayatı (1. baskı, ss.571-593).Savaş Yayınevi.
Çaha, Ö. (2019). Siyasi düşüncelere giriş. Dem Yayınları.
Çelik, F. (2017). 28 Şubat Döneminde (1991-2002) Türkiye’de Siyaset: Ak Parti Dönemine Kadar. A. Çaylak & S.A. Avcu (Eds.), Osmanlı’dan Günümüze Türkiye’nin Siyasal Hayatı (1. baskı, ss.647-681). Savaş Yayınevi.
Duman, F. (2003). Sivil Toplum. M. Türköne (Ed.), Siyaset (ss.347-377). Lotus Yayınevi.
Erdem, T&Öztaş, N. (2015). İmge ve Gerçeklik Olarak Sivil Toplum ve STK’lar. Sosyoloji Konferansları, No: 52 (2015-2) / 559-586.
Erdoğan, M. (1998). Sivil Toplum: Bir Kavramın Anatomisi. Liberal Düşünce Dergisi, Bahar- Yaz, c. 3, sy. 10-11, ss. 5-22. Liberte Yayınları.
Erdoğan Tosun, G. (2001). Demokratikleşme perspektifinden devlet-sivil toplum ilişkisi (Türkiye örneği). Alfa Yayınevi.
Gümüş, AT. (2014). Demokrasilerde Sivil Toplum ve Devlet–Sivil Toplum İlişkisinde Karşılaşılabilecek Sorunlar. Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi C. XVIII, Sa. 3-4, 529-572.
Habermas, J. (2003). Kamusallığın yapısal dönüşümü. İletişim Yayınları.
İçduygu, A., Meydanoğlu, Z&Sert, D.Ş. (2011). Türkiye’de Sivil Toplum: Bir Dönüm Noktası. Uluslararası Sivil Toplum Endeksi Projesi Türkiye Ülke Raporu II, TÜSEV Yayınları, No: 51.
Karatepe, Ş. (2017). Türkiye Cumhuriyeti’nde Kemalist Tek-Parti Dönemi. A. Çaylak & S.A. Avcu (Eds.), Osmanlı’dan Günümüze Türkiye’nin Siyasal Hayatı (1. baskı, ss.297-319). Savaş Yayınevi.
Kasaba, R. (2017). Eski İle Yeni Arasında Kemalizm ve Modernizm. S.Bozdoğan&R.Kasaba(Eds.), Türkiye’de Modernleşme ve Ulusal Kimlik (4. baskı, ss.21-38). Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
Keane, J. (2004). Giriş. J. Keane (Der.). Sivil Toplum ve Devlet, Avrupa’da Yeni Yaklaşımlar. L. Köker, A. Çiğdem, M.Küçük, E.Akın, A.Bora& A. Nur (Çev.). Yedi Kıta Yayınları.
Keyman, F. (2004). Sivil Toplum, Sivil Toplum Kuruluşları ve Türkiye, Sivil Toplum ve Demokrasi Konferans Yazıları, İstanbul Bilgi Üniversitesi Sivil Toplum Kuruluşları Eğitim ve Araştırma Birimi, No:4.
Küçükömer, İ. (1994). Sivil toplum yazıları. Profil Yayınları.
Küçükömer, İ. (2007). “Batılaşma”, düzenin yabancılaşması. Bağlam Yayınları.
Mardin, Ş. (2013). Türkiye’de Toplum ve Siyaset, Makaleler 1. M.Türköne&T.Önder (Der.). İletişim Yayınları.
Onbaşı, F. (2005). Sivil toplum. L&M Yayınları.
Sarıbay, AY. (1994). Postmodernite, sivil toplum ve İslam. İletişim Yayınları.
Sarıbay, AY. (1997). Türkiye’de Demokrasi ve Sivil Toplum. Liberal Düşünce Dergisi, 2(6), 32-43.
Tuncel, G. (2011). Sivil toplum ve devlet. Bilsam Yayınları.
TÜSEV (2006). Türkiye’de Sivil Toplum: Bir Değişim Süreci, Uluslararası Sivil Toplum Endeksi Projesi Türkiye Ülke Raporu, TÜSEV Yayınları, No: 39.
Yılmaz, A. (2016). Çağdaş siyasal akımlar (Modern demokraside yeni arayışlar). Vadi Yayınları.

Turkish Studies - Economics, Finance, Politics-Cover

ISSN: 2667-5625
Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
Başlangıç: 2006
Yayıncı: ASOS Eğitim Bilişim Danışmanlık Otomasyon Yayıncılık Reklam Sanayi ve Ticaret LTD ŞTİ