Classic economics as discipline was constructed on the base of empiricist rationalist tradition. Descartes, Hobbes, Locke and especially Hume have their influence on the philosophical foundations of classic economics. This concept of science in general conceives its subject as law governed and rational structure and this structure can be studied by empirical research. Especially the achievements of natural science beginnig with 17th century led to this understanding of science to gain great authority. In the 18th century, when the subject of scientific study become social sphere, it was thought that this same method, which gained success in natural sciences, could be used in social sciences too with same success. Just as in natural sciences, the laws governing society could be investigated using empirical data on the accepantance of atomic indivudualism. Using this empirical data laws of society could be found with induction. Causal explanation and empirical observation lies in the heart of this understanding. Weber on the other side thinks, in the social science in order to ascertain cause of an action you have to understand meaning attached to it by social agent. He separates aktuelles verstehen from erklarendes verstehen where scientists should search for the meaning of an action. Structure of society shapes action of the indivual. This is against atomistic indivualism of the classical economy. In our paper we will try to give a clear understanding of philosophical foundations of classic economics and then turn to Weberian critic of positivist science to evaluate its meaning for contemporary economics as a social science.

Klasik iktisat bir disiplin olarak empirist rasyonalist felsefe geleneği üzerine kuruldu. Descartes, Hobbes, Locke ve özellikle Hume klasik iktisatın felsefi temellerini belirleyen filozoflar oldular. Bu felsefe bilim anlayışı, konusunun akılla kavranabilir bir yapısı olduğunu bu yapıyı yönlendiren yasalar olduğunu ve empirik araştırmayla bu yapının ortaya çıkarılabileceği temel düşüncesi üzerine kuruludur. Özellikle 17.yüzyılla birlikte gelişen doğa biliminin elde ettiği başarılar bu bilim anlayışının büyük bir otorite kazanmasına yol açmıştır. 18. Yüzyıldan itibaren toplumsal alan bilimsel incelemenin konusu yapılmaya başlandığında doğa bilimlerinde başarı kazanmış bu aynı yöntemin toplum bilimlerinde de kullanılabileceği düşünülmüştür. Tıpkı doğabilimlerinde olduğu gibi empirik veriler kullanılarak toplumu yöneten kanunlar tümevarım ve tümdengelim yöntemiyle bulunabilir kabulü hakim olmuştur. Nedensel anlama ve empirik gözlem bu anlayışın temelini oluşturur. Weber ise toplumsal eylemi anlayabilmek için onu gerçekleştiren sosyal bireyin ona atfettiği anlamı bilmek gerekir. Aktuelles verstehen ve erklarendes verstehen kavramlarını birbirinden ayırarak bilim adamının anlamı araması gerektiğini söyler. Toplumsal yapı bireyin eylemini biçimlendirir. Bu anlayış klasik iktisat anlayışının atomik bireyciliğinin karşıtıdır. Dolayısıyla doğada olduğu gibi en küçük parçanın özelliklerini ve hareketinin yasasını inceleyerek buradan yaptığımız çıkarımla bütünü anlayamayacağımızı bütünün parçanın hareketini yönlendirdiğini, anlamın toplumsal alanının incelenmesinde taşıdığı önemi ortaya koyar. Çalışmamızda klasik iktisatın felsefi temellerini açık bir şekilde ortaya koyduktan sonra Weber’in pozitivist bilim anlayışı eleştirisine bakarak bunun günümüzde sosyal bilimler için anlamı üzerinde duracağız.