MİMARİDE ÖLÇEK KAVRAMI İLE ANLAM ÜRETME ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Ölçek, mimaride tasarımları anlaşılır bir biçimde ifade etmek için kullanılan temel aktarım araçlarından biridir. Tasarımlar belli bir ölçek ya da oran ifadesine sahip olduğunda anlaşılır olmaktadır. Bununla birlikte ölçek, mekân algısının oluşmasında da etkin rol oynayan bir araç olarak değerlendirilebilir. Bu çalışmanın amacı, ölçeğin birincil işlevinin yanı sıra, mekânsal algıda bir anlam üretme aracı olarak farklı kullanım biçimlerini saptamaya çalışmaktır. Bu kapsamda, küçük ölçek, büyük ölçek ve insan ölçeği olmak üzere üç temel kullanım biçimi üzerinden ne çeşit anlamlar üretilebileceği örnekler üzerinden araştırılmıştır. Araştırma sonucunda, ölçeğin; mobilyaları sembolleştirmenin bir yöntemi olarak, mimari mekânların olduğundan daha farklı algılanmasını sağlamak, mekân ve kullanıcı ilişkilerinde mekânı bir iletişim nesnesi olarak ifade etmek gibi anlamlar üretmede kullanılabilecek güçlü bir kavram olduğu sonucuna ulaşmak mümkündür.

Anahtar Kelimeler:

Ölçek, Küçük Ölçek, Büyük Ölçek, İnsan Ölçeği, Mimaride Anlam, Modulor, Scale, Small Scale, Big Scale, Human Scale, Meaning in Architecture

A RESEARCH ON GENERATING MEANING WITH THE CONCEPT OF SCALE IN ARCHITECTURE

The concept of scale is one of the basic transfer tools used to express designs in an understandable way in architecture. The designs are understandable when they have a certain scale or ratio expression. However, scale can be considered as a tool that plays an active role in the formation of the perception of space. The aim of this study, besides the primary function of the scale, is to try to identify different usage patterns as a means of producing meaning in spatial perception. In this context, what kinds of meanings can be produced through three basic usage patterns, small scale, large scale and human scale, were investigated through examples. As a result of the research, the scale; as a method of symbolizing furniture, it is possible to reach the conclusion that it is a powerful tool that can be used to create meanings such as making architectural spaces perceived differently than they are, expressing space as a communication object in space and user relations.

Keywords:

Scale, Small Scale, Big Scale, Human Scale, Meaning in Architecture,

PDF

___

Bektaş, C. (2013). Türk evi. YEM Yayınları.
Bell, S. (1993). Elements of visual design in landscape. Spon Press.
Berkin, G. (2021). Modulor ve Le Cabanon’un doğuşu, Yapı Dergisi, 465.
Emmons, P. (2007). Drawn to scale: The imaginative inhabitation of architectural drawings. In J. Hale, B. Bradley Starkey & M. Frascari (Eds.), From models to drawings: Imagination and representation in architecture. Routledge.
Erten Bilgiç, D. (2020). Kavram Biçim Strüktür İlişkisi Üzerinden Daireden Kubbeye Geçişin Öyküsü. D. Erten Bilgiç, A.R. Parsa, Ö. Özturan (Ed.), Kavramdan Biçime Yolculuk (s.115-130). Efe Akademi Yayınevi.
Hasol, D. (2005). Ansiklopedik Mimarlık Sözlüğü, 9. Baskı. Yapı Endüstri Merkezi Yayınları
Hedges, S. (2010). Scale as the representation of an idea, the dream of architecturemand the unravelling of a surface. Interstices: Journal of Architecture and Related Arts, 11(11), 72-81. 10.24135/ijara.v0i0.382
Kandemir, Ö. & Levent Kasap, T. (2017). Mekân Tasarımında Değişen Ölçek Anlayışı ve Yok-Yerler İle İlişkisi. Sanat ve Tasarım Dergisi, 7 (2), s. 50-67. 10.20488/www-std-anadolu-edu-tr.393517
Küçükerman, Ö. (1988). Kendi mekânının arayışı içinde Türk evi. Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu Yayınları.
Lang, J. (1987). Creating architectural theory, the role of the behavioral sciences in environmental design. Van Nostrand Reinhold.
Le Corbusier (1961). The Modulor. Faber and Faber Limited.
Licklider, H. (1965). Architectural scale. The Architectural Press.
Orr, F. (1985). Scale in architecture. Von Nostrand Reinhold Company.
Ölçer-Kanbur, E. (2022). Mimarlik Ve Sinema Etkileşimi Bağlaminda Ölçek Kavraminin “The Bfg” Filminin Mekân Kurgusu Üzerinden Incelenmesi. The Turkish Online Journal of Design Art and Communication, 12 (1), 49- 70.
Özçam, I. (2013). Biçim dili ile iletişim ekseninde mobilyanin sembolleşmesi ve günümüz mobilyasinin sembolleşmesinde rol oynayan sosyolojik ve teknolojik etkenler. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi.
Sözen, M. ve Tanyeli, U. (2011). Sanat kavram ve terimleri sözlüğü. Remzi Kitabevi.
The Dockrays (2022, Ekim). Toy Story - Andy’s bedroom in real life [Video]. YouTube.https://www.youtube.com/watch?v=Ctf8fOYIRQo
Turgay, O. (2017). Ölçek Kavramının Tasarım Eylemindeki Çok Boyutluluğunun Algısal Olarak İrdelenmesi. A. R. Karabetça, S. Sav, E. G. Demir (Ed.), İç mimarlık eğitimi 4. ulusal kongresi bildiri kitabı (s. 15-27). İstanbul: İstanbul Kültür Üniversitesi.
Unwin, S. (1997). Analysing Architecture. Routledge, New York.
Yürekli, H. (1982). Mimarlıkta ölçek, Mimarlık Fakültesi Ders Notları. İstanbul Teknik Üniversitesi
Zöllner, F. (2011). Anthropomorphism. Towards a social history of proportion in architecture, proportions. Science, musique, peinture & architecture. Brepols Publishers.