Mahmut ÇETİN, Kazım TÜLÜCÜ, Fatih TOPALOĞLU

Doğu Akdeniz Bölgesinde aylık alansal yağışların jeoistatistiksel yöntemle saptanması ve stokasit olarak modellenmesi

Bu çalışmada, Doğu Akdeniz bölgesi ve geçit kuşağında yer alan yağış gözlem istasyonlarının uzun yıllık aylık noktasal yağış gözlemlerinin uzaysal değişkenlik yapıları jeoistatistiksel yöntemle belirlenmiştir. Belirlenen aylık, yarıvariogram modelleri kullanılarak, Çukurova bölgesinde yer alan Tarsus Ovası için uzun yıllık aylık ortalama alansal yağış değerleri blok kriging tekniği ile türetilmiştir. Türetilen alansal yağış değerleri zaman serisi, analizine-tabi tutularak ortalama ve standart sapma etrafındaki periyodik bileşen giderilmiş, artık terimlerin birbirinden bağımsız ve lognormal dağılıma uyduğu x2 testi ile belirlenmiştir. Lognormal dağılım fonksiyonu kullanılarak, Tarsus Ovası alansal yağış serisinin standart yinelenme yılları için aylara göre yinelenme yıh-yağış eğrileri geliştirilmiştir.

Determination of monthly areal rainfall depths using geotatistical techniques in the Eastren Mediterranean Region stochastic modeling

The purpose of this study was to generate monthly areal rainfall depths in the Tarsus Plain using geostatistical techniques, and to determine the stochastic structure of areal rainfall series generated geostatistically. Data were obtained from rainfall Observation stations located in the eastern Mediterranean region and the surrounding areas. Monthly spatial dependence structures of rainfall depths at the observed points were depicted using a spherical semivariogram model. The areal rainfall series was estimated using block kriging procedure. The trend, periodic and stochastic components of that series were tested statistically and modeled stochastically. Monthly areal rainfall depth-recurrence interval curves were developed for the Tarsus plain.

PDF

___

1.Tülücü, K., Hidroloji, Ç.Ü. Ziraat Fakültesi Genel yay›n No: 139,Ders Kitaplar› Yay›n No: 44, Ç.Ü. Bas›mevi, Adana, 1996, 352 s.
2.Tabios III, G. Q., Salas, J. D., “A Comparative Analysis ofTechniques for Spatial Interpolation of Precipitation”, WaterResources Bulletin, Vol. 21, No. 3, 1985, pp. 365-380.
3.Vieira, S. R., Hatfield, J. I., Nielsen, D. R., and Biggar, J. W,“Geostatistical Theory and Application to Variability of SomeAgronomical Properties”, HILGARDIA, Volume 51, Number 3,Davis-California, 1983, 75 p.
4.Chua, S. H. and Bras, R. L., “Optimal Estimators of Mean ArealPrecipitation in Regions of Orographic Influence”, J. Hydrol.,57:23-48, 1982.
5.Creutin, J. D. and Obled, C., “Objective Analyses and MappingTechniques for Rainfall Fields: An Objective Comparison”, WaterResources Research, Vol. 18, No. 2, 1982, pp. 413-431.
6.Singh, V. P. and Chowdhury, P. K.,”Comparing Some Methods ofEstimating Mean Areal Rainfall”, Water Resources Bulletin,Vol. 22,No.2, 1986, pp. 275-282.
7.Salas, J. D. and Yevjevich, V., Stochastic Structure of Water UseTime Series, Hydrology Papers, No. 52, Colorado State University,Fort Collins-Colorado, 1972, 71 p.
8.Salas, J. D., Delleur, J. W., Yevjevich, V. and Lane, W. L., AppliedModeling of Hydrologic Time Series, Water ResourcesPublications, Littleton, Colorado, U.S.A., 1980, 484 p.
9.Lebel, T., Bastin, G., Obled, C., and Creutin, J. D., “On theAccuracy of Areal Rainfall Estimation: A Case Study”, WaterResources Research, Vol. 23, No. 11, 1987, pp. 2123-2134.
10. Olea, R. A., Optimum Mapping Techniques Using RegionalizedVariable Theory, Kansas Geological Survey, Series on SpatialAnalysis, No. 2, Lawrence, Kansas 1975, 137 p.
11. Delhomme, J. P., “Kriging in the Hydrosciences”, Advances inWater Resources, Vol. 1, No. 5, 1978, pp. 251-266.
12. Çetin, M., Jeoistatistiksel Yöntem ‹le Nokta ve Alansal Ya¤›fllar›nSaptanmas› ve Stokastik Olarak Modellenmesi Örnek Havza Uygu-lamalar›, Ç.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü Tar›msal Yap›lar ve SulamaAnabilim Dal›, Doktora Tezi, Adana, Temmuz 1996, 127 s.
13. Kottegoda, N. T., Stochastic Water Resources Technology,Department of Civil Engineering, University of Birmingham, TheMcMillan Press Ltd., London 1980, 384 p.
14. Yevjevich, V., Structural Analysis of Hydrologic Time Series,Hydrology Papers, No. 56, Colorado State University, Fort Collins,Colorado 1972, 59 p.
15. Srikanthan, R. and McMahon, T. A., “Stochastic Generation ofAnnual Stream Flow”, Journal of Hydraulics Division, 106, HY12,1980, pp. 2011-2018.