Önder TUZCU, Mustafa KAPLANKIRAN, Murat ŞEKER

Bazı turunçgil anaçlarının Çukurova koşullarında önemli portakal,altıntop,limon ve mandarin çeşitlerinde meyve verimi üzerine etkileri

Çalışma, 1986-1996 yılları arasında yürütülen, Çukurova koşullarında Yerli turunç, Yuzu, Troyer ve Carrizo sitranjları, Brezilya turuncu, Beneke üç yapraklı, Klsopatra mandarini, Volkameriana, Taiwanica, Kaba Limon ve Sitrumelo 1452 turunçgil anaçlarının Washington Navel, Valencia, Moro ve Yafa portakalları, Marsh Seedless ve Redblush altıntopları, Kütdiken ve İtalyan Memeli limonları ile Satsuma mandarinin meyve verimleri üzerine etkilerinin belirgin bir şekilde yansıdığı, 1993-1995 yılları . arasındaki sonuçlarını kapsamaktadır. Portakal çeşitlerinde Yerli turunç verimlilik yönünden orta derecede bir performans göstermiştir. Washington Navel portakalı için Carrizo sitranjı ve Sitrumelo 1452-, Valencia çeşidinde Sitrumelo 1452, Carizzo ve Troyer sitranjları; Moro portakalında Troyer, Yafa çeşidinde ise Carizzo sitranjı en uygun anaçlar olarak belirlenmiştir. Marsh Seedless ve Redblush altıntoplarının her ikisinde de Carizzo sitranjı meyve verimine en olumlu etkilerde bulunan anaç olmuştur. Ancak, altıntop çeşitlerinde Yerli turunç, iyi sayılabilecek bir performans göstermiştir. Beneke üç yapraklı ve Volkemeriana'nın altıntop çeşitlerinde olumsuz etkileri görülmüş ve anaç olarak kullanımlarının özel durumlar dışında önerilmemeleri gerektiği belirlenmiştir. Kütdiken limonunda Kleopatra mandarini; İtalyan Memeli de ise Taiwanica, üzerinde önemle durulması gereken anaçlardır. Yuzu ve Yerli turunç anaçlarının da olumlu etkileri belirlenmiştir. Limon çeşitlerinde sitranjların diğer anaçlara oranla zayıf performans gösterdikleri saptanmıştır. Satsuma mandarininde Carizzo sitranjı, Sitrumelo 1452 ve Yuzu meyve verimine en olumlu etkilerin belirlendiği anaçlar olmuşlardır. Çukurova bölgesinde, Satsuma mandarini yetiştiricilğinde Yerli turunç anacı yerine başta Carizzo sitranjı olmak üzere adı geçen bu anaçların kullanılması gerektiği önerilebilir. Çalışma sonucunda, çeşit farkı dikkate alınmayacak olursa, Çukurova bölgesinde turunçgiller yetiştiriciliğinde, limonlar hariç, tüm çeşitler için Carizzo sitranjının en olumlu sonuçları verdiği; bu anacın yetiştiricilere önemle önerilmesi gerektiği belirtilebilir.

The effects of some citrus rootstocks on fruit productivity of some important orange,grapefurit,lemon and mandarin cultivars in Çukurova Region

This study was carried out under Çukurova (East Mediterranean region) conditions in order to determine the most def¬inite effects of Common sour orange, Brasilian sour.orange, Yuzu, Troyer and Carizzo citranges, Beneke trifoliate orange, Cleopatra mandarin, Volkameriana, Taiwanica, Rough lemon, Citrumelo 1452 rootstocks on the fruit yield of the Washington Navel, Valencia Late, Moro Blood and Shamouti oranges; Marsh Seedless and Redblush grapefruits; Kütdiken and İtalyan Memeli lemons and Sat¬suma mandarin cultivars during 1993-1995. Sour orange showed medium performance on the productivities of orange cultivars. Carrizo citrange and Citrumelo 1452 for Wash¬ington Navel; Citrumelo 1452, Carrizo and Troyer citranges for Valencia; Troyer citrange for Moro Blood and Carizzo citrange for Shamouti were observed to be the most promising rootstocks. Carrizo citrange affected positively on the yield of Marsh Seedless arid Redblush grapefruit cultivars. In addition, the effects of Common sour orange showed quite well performances on both of the grapefruit cultivars. Since the negative effects of Beneke trifoliate orange and Volkameriana had been seen on the grapefruits, these rootstocks should not be recommended in Çukurova region. Kütdiken lemon on Cleopatra mandarin and İtalyan Memeli on Taiwan¬ica were found to be most performant trees. Also, it could be considered that, both Yuzu and Common sour orange were found as promising rootstocks. For lemon cutivars, poor performances were obtained from the citranges when compared with the other rootstocks. Carrizo citrange, Citrumelo 1452 and Yuzu were found to be most important rootstocks as far as the yield of Satsuma mandarin is considered. It could be suggested that, these rootstocks should be used for Satsuma in Çukurova region instead of Common sour orange. As a general result, Carrizo citrange could be recommended to the growers of Çukurova region due to its positive effectsb on all va¬rieties except lemons, if the cultivar differences are not taken into consideration.

PDF

___

Tuzcu, Ö., Erkan, O., Özsan, M., Turunçgil Fidanı Üreten İş-letmelerimizin Teknik ve Ekonomik Faaliyetleri Üzerinde Bir Araş-tırma. Ç.Ü. Ziraat Fakültesi Yayınları: 128, Ankara Üniversitesi Ba-sımevi, Adana. 72 s. 1976.
Webber, H.J., History and Developlent of the Citrus Industry. In:W. Reuther, H.J. Webber and L.D. Batchelor (Eds.) The Citrus In-dustry, 1:1-39. Univ. Calif., Div. Agr. Sci., Berkeley-California,1967.
Crescimanno, F.G., Deidda, P., Frau, A.M., Citrus Rootstocks Tri-als in Sardinia: Preliminary Results on the Performans of Ten Ro-otstocks for Navel and Valencia Oranges. Proc. Int. Soc. Cit-riculture, 1:119-123, 1981.
Düzenoğlu, S., Değişik Turunçgil Anaçlarının Washington Navel,Valensiya, Moro ve Yafa Portakal Çeşitlerinin Meyve Verim ve Ka-litesi Üzerine Etkileri. Ç.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü. (Yüksek LisansTezi), (Yayınlanmamış), Adana, 1991.
Tuzcu, Ö., M. Kaplankıran, S. Düzenoğlu, İ. Bahçeci and T. Ye-şiloğlu. Effect of Some Citrus Rootstocks on the Yield and Qualityof the “Washington Navel” Orange in Adana (Turkey) Conditions.Proc. Int. Soc. Citriculture, 1:270-274, 1992.
Özbey, H. Değişik Turunçgil Anaçlarının Marsh Seedless ve Redblush Altıntop Çeşitlerinin Meyve Verim ve Kalitesi Üzerine EtkileriÇ.Ü. Bilimleri Enstitüsü (Yüksek Lisans Tezi) (Yayınlanmamış).160 s. Adana, 1991.
Yalçın, Ö., Hızal, A.Y., Bazı Turunçgil Anaçlarının Çeşitli Özel-likleri Üzerinde Araştırmalar. II. Bu Anaçlarının Önemli Ticari Çe-şitlerin, Verim ve Meyve Kalitelerine Etkisi. T.C. T.O.K.B. Na-renciye Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü Araştırma Proje Raporları.Antalya, 1994.
Alev, A., Değişik Turunçgil Anaçlarının Interdonato, Kütdiken veİtalyan Memeli Limon Çeşitlerinin Meyve Verim ve Kalitesi ÜzerineEtkileri. Ç.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, (Yüksek Lisans Tezi) (Ya-yınlanmamış), 130 s. Adana, 1990.
Tuzcu, Ö., Kaplankıran, M., Yeşiloğlu, T., Alev, A., Doğan, Ş., Ef-fects of Some Citrus Rootstocks on the Yield and Quality of the“Kütdiken” Lemon Variety in Adana Conditions. Abstr. Book VIIthInt. CongressInt. Soc. Citriculture p: 22, Acierale, Italy, 1992.
Doğan, Ş., Değişik Turunçgil Anaçlarının Kütdiken ve İtalyan Me-meli Limon Çeşitlerinin Meyve Verim ve Kalitesi Üzerine Etkileri.Ç.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, (Yüksek Lisans Tezi), (Ya-yınlanmamış), Adana, 109 s.. 1992.
Constantin, R.J., Brown, R. T., Thibodeaux, S., Performance of“Owari” Satsuma Mandarin and “Washington Navel” Orange onTrifoliate Orange and Citrange in Louisiana. J. Amer. Soc. Hort.Sci., 104(1):120-123, 1979.
Reforgiate-Recupero, G., Russo, F., A Trial of Rootstocks for Cle-mentine “Comune” in Italy. Proc. Sixth Int. Citrus Congress, 1:61,1988.
Protopapadakis, E., Papanicolaou, X., The Effects of Rootstockson Degreening of Rhodes. Abstracts. Mediterranean Symposiumon Mandarines. 5-11 March, San Giuliano-Corse, 1995.
Simon, A., Santos, M.A., Blanco, M., Evaluation of the InfluenceSix Rootstocks on the Growth and Yields of rost Eureka Lemon.Centro Agricola, 13(2):12-17, [(Hort. Abstr. 57(12):1049,1987)], 1986.
Monteverde, E.E., Evaluation of Valencia Orange on Ten Ro-otstocks in High Altitude Valley in Carabobo-Yaracuy. I. Yields,Growth and Efficiancy. II. Fruit Quality and Recommendations.FONAIAP Divulga 7(31-32), 6-(9-11) [Hort. Abstr., 62(1-3):703-2543 (1992)], 1989
Bahçeci, İ., Değişik Turunçgil Anaçlarının Washington Navel, Va-lensiya, Moro ve Yafa Portakal Çeşitlerinin Meyve Verim ve Ka-litesi Üzerine Etkileri Ç.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü (Yüksek LisansTezi). (Yayınlanmamış), 224 s. Adana, 1993.
Gardner, F.E., Horanic, G.E., Growth, Yield and Fruit Quality onVarious Rootstocks on the Florida East Coast. A Preliminary Re-port. Proc. Fla. State Hort. Soc., 79:109-114, 1966.
Rouse, R.E., Maxwell, N.P., Performance of Nucellar “Redblush”Grapefruit on 22 Rootstocks in Texas. J. Amer. Soc. Hort. Sci.104(4): 449-451, 1979.
Şeker, M., Değişik Turunçgil Anaçlarının Star Ruby AltıntopununMeyve Verim ve Kalitesi Üzerine Etkileri. Ç.Ü. Fen Bilimleri Ens-titüsü, (Yüksek Lisans Tezi), (Yayınlanmamış), Adana. 112 s.,1995.
Russo, F., Rootstocks Experiments for Lemon and Oranges. Proc.Int. Soc. Citriculture 2:153-158, 1973.
Roose, M.L., Bitters, W.P., Cole, D.A., Traugh, S.A., Progress Re-port on Rootstocks Studies. Citrograph, 70(6):127-129, 1985.
Cassin, J., Blondel, L., Martin-Prevel, P., Marchal, J., Influence deTrois Porte-Greffe et de la Fertilisation sur la Croissance, le Ren-dement et la Composition Minerale des Feuilles de Clementinier enCorse. Fruits, 30(12): 757-771, 1975.
Porto, O. De, E.L. De Souze, S., Performance of Valencia SweetOrange on 36 Rootstocks in Rio Grande de Sul. Empresa Ca-tariense de Pesquise Agropecuaria, 2:592-599 [(Hort. Abstr. 55(9):7239, (1985)], 1984.