Turist Rehberlerinin Yorumlayıcı Rolünün Turist Destinasyon Sadakati Üzerine Etkisi: Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alan Başkanlığı Örneği*

Tur esnasında ziyaretçiler ve yerel halk arasında bir köprü görevi gören turist rehberlerinin, turistlere yönelik birçok rolü bulunmaktadır. Bu roller arasında önemli bir yere sahip olanlardan bir tanesi ise yorumlayıcı roldür. Bir bilgiyi direkt olarak vermekten ziyade, bilgiyi anlaşılır kıldıktan sonra tekrar turistlere göre sunmanın etkisi büyüktür. Bu noktada, turist rehberlerinin yorumlayıcı rolünden yola çıkarak, turistlerin destinasyon sadakati üzerinde bir etkisinin olup olmadığı merak konusudur. Bu çalışmanın amacı, turist rehberlerinin yorumlayıcı rolünün turistlerin destinasyon sadakati üzerindeki etkisinin ortaya çıkarılması ve tur sırasında hoş duygular hissinin bir sonucu olabilecek memnuniyet kavramının bu süreçteki aracılık rolünün belirlenmesidir. Bu doğrultuda veriler, araştırma alanını oluşturan Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alanı’nı rehber eşliğinde gezmiş olan 391 misafir üzerinden toplanmıştır. Elde edilen veriler ışığında, turist rehberlerinin yorumlayıcı rolünün turistlerin destinasyon sadakati üzerinde etkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Turist memnuniyetinin de bu etkide aracılık yaptığı belirlenmiştir.

Effect of Tour Guide Interpretation Role on Tourist Destination Loyalty: The Case of Directorate of Gallipoli Historic Site

During the tour, tourist guides, who act as a bridge between visitors and local people, have many roles for tourists. One of the important roles among these roles is the interpretive role. Rather than providing information directly, it has a great effect of presenting the information to the tourists after making it understandable. At this point, it is a question of whether tourists have an impact on destination loyalty, based on the interpretive role of tourist guides. The purpose of this study is to reveal the effect of the interpretative role of tourist guides on tourist destination loyalty and to determine the mediating role of the concept of satisfaction, which can be a result of the feeling of pleasant feelings during the tour. Accordingly, the data were collected from 391 guests who toured the Çanakkale Wars Gallipoli Historical Site, which constitutes the research area, with a guide. In the light of the data obtained from the survey participants, it was concluded that the interpretative role of tourist guides was effective on tourist destination loyalty. It has been determined that tourist satisfaction also plays a mediating role in this effect.

PDF

___

Ahipaşaoğlu, S. (2006). Turizmde Rehberlik. (11. Basım). Ankara: Gazi Kitapevi.
Anand, A. (1997). Advance Dictionary of Tourism. New Delhi: Sarap & Sons.
Anastassova, L. (2004). The Loyal Tourist as an Important Partner in The New Generation of Partnerships on Local Level for Destination Development and Marketing. Proceedings of the ATLAS Annual Conference, Networking & Partnerships in the Destination Development & Management, Italy: 415-424.
Ap, J. and Wong, K. F. (2001). Case Study on Tour Guiding: Professionalism, Issues and Problems. Tourism Management, 22(5): 551–563.
Aslan, Ş. (2008). Örgütsel Vatandaşlık Davranışı ile Örgütsel Bağlılık ve Mesleğe Bağlılık Arasındaki İlişkilerin Araştırılması. Celal Bayar Üniversitesi İ.İ.B.F. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 15(2): 163-179.
Avcıkurt, C. (2015). Turizm Sosyolojisi: Genel ve Yapısal Yaklaşım. Ankara: Detay Yayıncılık.
Baron, R. M. and Kenny, D. A. (1986). The Moderator–Mediator Variable Distinction in Social Psychological Research: Conceptual, Strategic and Statistical Considerations. Journal of Personality and Social Psychology, 51(6): 1173-1181.
Batman, O., Yıldırgan, R. ve Demirtaş, N. (2000). Turizm Rehberliği. Adapazarı: Değişim Yayınları. Bayram, N. (2004). Sosyal bilimlerde SPSS ile Veri Analizi. Bursa: Ezgi Kitabevi.
Benli, S. (2014). Yöresel Lezzet Deneyiminin Destinasyon İmajı ve Destinasyon Sadakati Üzerine Etkisi: Mersin’i Ziyaret Eden Yerli Turistler Üzerinde Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi. Mersin: Mersin Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Birkök, M. C. (2004). Sosyal Rol ve İş Bölümü. International Journal of Human Sciences, 1(1): 1-10.
Buhalis, D. (2000). Marketing the Competitive Destination of the Future. Tourism Management, 21(1): 97-116.
Büyüköztürk, Ş. (2017). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. Ankara: Pegem Yayıncılık.
Chen, C. F. and Chen, F. S. (2010). Experience Quality, Perceived Value, Satisfaction and Behavioral Intentions for Heritage Tourists. Tourism Management, 31(1): 29–35.
Croes, R., Shani, A. and Walls, A. (2010). The Value of Destination Loyalty: Myth or Reality?. Journal of Hospitality Marketing, 19(2): 115-136.
Çapar, G. ve Yenipınar, U. (2017). Kültürel ve Doğal Mirasın Sürdürülebilirliğinde Turist Rehberinin Rolüne İlişkin Turist Algısı. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20(38): 397-424.
Çimrin, H. (1995). Turizm ve Turist Rehberliğinin Abc’si. Antalya: Akdeniz Kitabevi.
Gürün, M. (2014). Termal Turizm İşletmelerine Gelen Ziyaretçilerin Tatmin Düzeylerinin Destinasyon Sadakati Üzerindeki Etkisi: Niğde Çiftehan Kaplıcalarında Bir Uygulama, Yüksek Lisans Tezi, Niğde: Niğde Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Güzel, F. (2007). Türkiye İmajının Geliştirilmesinde Profesyonel Turist Rehberlerinin Rolü, Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir: Balıkesir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Hair, J. F., Anderson, R. E., Tatham, R. L. and Black, W. C. (1998). Multivariate Data Analysis. (7. Edition). Boston: Pearson.
Hu, W. and Wall, G. (2012). Interpretative Guiding and Sustainable Development: A Framework. Tourism Management Perspective, 4: 80-85.
Hu, Y. and Ritchie, J. R. B. (1993). Measuring Destination Attractiveness: A Contextual Approach. Journal of Travel Research, 32(2): 25-34. https://catab.ktb.gov.tr/TR-196178/istatistikler.html [Erişim Tarihi: 10.03.2020].
İslamoğlu, A. H. ve Alnıaçık, Ü. (2014). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. İstanbul: Beta Yayıncılık. Karasar, N. (2016). Bilimsel Araştırma Yöntemleri, (31. Basım). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
Kastenholz, E.; Carneiro, M. J. and Eusebio, C. (2006). Studying Visitors’ Loyalty to Rural Tourist Destinations. Kozak, M. and Andreu, L. (Ed.) Progress in Tourism Marketing, içinde (ss. 239-253) Amsterdam: Elsevier.
Kılıç, B. (2011). Destinasyon ziyaretçilerinin Sosyo-Demografik Özelliklerinin Sadakat Eğilimleri Üzerine Etkisi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 26: 239-252.
Kozak, M. (2017). Bilimsel Araştırma: Tasarım, Yazım ve Yayım Teknikleri. (3. Basım). Ankara: Detay Yayıncılık.
Köroğlu, Ö. (2013). Turist Rehberlerinin İş Yaşamındaki Rolleri Üzerine Kavramsal Bir Değerlendirme, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16: 91-112.
Kuo, N. Chang, K. C., Cheng, Y. S. and Lin, J. C. (2016). Effects of Tour Guide Interpretation and Tourist Satisfaction on Destination Loyalty in Taiwan’s Kinmen Battlefield Tourism: Perceived Playfulness and Perceived Flow as Moderators. Journal of Travel and Tourism Marketing, 33(1): 103- 122.
Martin, H. S., Collado, J. and del Bosque, I. R. (2013). An Exploration of The Effects of Past Experience and Tourist Involvement on Destination Loyalty Formation. Current Issues in Tourism, 16(4): 327-342.
McDonnell, I. (2001). The Role of The Tour Guide in Transferring Cultural Understanding. School of Leisure, Sport and Tourism Working Paper Series, 3: 1-16.
McDowall, S. (2010). International Tourist Satisfaction & Loyalty: Bangkok, Thailand. Asia Pacific Journal of Tourism Research, 15(1): 21-42.
McKercher, B. and Guillet, B. D. (2010). Are Tourists or Markets Destination Loyal?. Journal of Travel Research, 50(2): 121-132.
Moscardo, G. (2003). Interpretation and Sustainable Tourism: Functions, Examples and Principles. The Journal of Tourism Studies, 14(1): 112-123.
Nelson, V. (2003). Representation and Images of Ecotourism in Grenada. Master Thesis, Greenville: East Carolina University.
Oppermann, M. (2000). Tourism Destination Loyalty. Journal of Travel Research, 39(1): 78-84.
Özkan, Ş. (2008). Rol Çatışması ve Rol Belirsizliğinin Hekim ve Hemşirelerin Tükenmişlik Düzeyleri Üzerine Olan Etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Hacettepe Üniversitesi.
Poudel, S. and Nyaupane, G. P. (2013). The Role of Interpretative Tour Guiding in Sustainable Destination Management: A Comparison Between Guided and Nonguided Tourists. Journal of Travel Research, 52(5): 659-672.
Rabotić, B. (2010). Tourist Guides in Contemporary Tourism. International Conference on Tourism and Environment Sarajevo, Bosnia & Herzegovina, 1-12.
Randall, C. and Rollins, R. B. (2009). Visitor Perceptions of The Role of Tour Guides in Natural Areas. Journal of Sustainable Tourism, 17(3): 357-374.
Reisinger, Y. and Steiner, C. (2006). Reconceptualising Interpretation: The Role of Tour Guides in Authentic Tourism. Current Issues in Tourism, 9(6): 481-498.
Sarı, Y. ve Kozak, M. (2005). Turizm Pazarlamasına İnternetin Etkisi: Destinasyon Web Siteleri İçin Bir Model Önerisi. Akdeniz Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 5(9), 248-271.
Şahin, D. (2009). Ankara Keçiören Eğitim ve Araştırma Hastanesi Hemşirelerinin Rol Çatışması, Rol Belirsizliği ve Tükenmişlik Durumları. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Ankara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
Şengül, S. ve Türkay, O. (2018). Yöresel Mutfak Marka Değeri Algısının Destinasyon Farkındalığı ve Destinasyon Sadakati Üzerindeki Etkisi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22(1): 223-235.
Tekeli, H. (2001). Turizm Pazarlaması ve Planlaması. Ankara: Detay Yayıncılık.
Temizkan, R. (2005). Turist Rehberlerinin Türkiye İmajını Algılamaları. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Hatay: Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Tetik, N. (2006). Türkiye’de Profesyonel Turist Rehberliği ve Müşterilerin Turist Rehberlerinden Beklentilerinin Analizi (Kuşadası Örneği). Yüksek Lisans Tezi. Balıkesir: Balıkesir Üniversitesi.
Tetik Dinç, N. (2019). Turist Rehberlerinin Rolleri. Ö. Köroğlu ve Ö. Güzel (Ed.), Kavramdan Uygulamaya Turist Rehberliği Mesleği, içinde (ss. 157-190), Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
Touloupa, S. (2010). Casting Identity in The Cultural Tourism Industry: Greek Tourist Guides in A 'Mission' of Heritage Interpretation, Public Archaeology, 9(1): 4-33.
Ulusoy Yıldırım, H. ve Avcıkurt, C. (2019). Turist Rehberi Olmak. Köroğlu, Ö. ve Güzel, Ö. (Ed.), Kavramdan Uygulamaya Turist Rehberliği Mesleği, içinde (ss. 75-111), Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
Usta, Ö. (1992). Turizm. İstanbul: Altın Kitaplar Weiler, B. and Ham, S. H. (2001). Tour Guides and Interpretation. D. Weaver (Ed.), Encyclopedia of Ecotourism inside (ss. 549-563). USA: CABI Publishing.
Weiler, B. and Ham, S. H. (2010). Development of a Research Instrument for Evaluating the Visitor Outcomes of Face-To-Face Interpretation, Visitor Studies, 13(2): 187-205.
Yamada, N. (2011). Why Tour Guiding is Important for Ecotourism: Enhancing Guiding Quality with The Ecotourism Promotion Policy in Japan. Asia Pacific Journal of Tourism Research, 16(2): 139– 152.
Yılmaz, H. (2011). Destinasyon Sadakatini Etkileyen Faktörler: Belek Golf Turizmi Uygulaması, Doktora Tezi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Yılmazdoğan, O. C. (2017). Destinasyon Aidiyeti ve Öncüllerinin Destinasyon Sadakati Üzerindeki Etkisi, Doktora Tezi. Eskişehir: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Yoon, Y. and Uysal, M. (2005). An Examination of The Effects of Motivation and Satisfaction on Destination Loyalty: a structural model. Tourism Management, 26(1): 45-56.