Konaklama İşletmelerinde Covid-19 Sonrası Uygulanan Sağlık ve Güvenlik Uygulamalarının Örgüte Uyum ve İşgören Performansı Üzerine Etkisi

Koronavirüs (Covid-19) salgını sonrası insan ilişkilerinin yoğun olduğu turizm sektöründe çalışan ve misafir sağlığını korumaya yönelik pek çok kural uygulanmaya başlanmıştır. Bu kuralların çalışanların örgüte uyum düzeylerine ve performanslarına olası etkilerinin belirlenmesi sektör açısından önem arz etmektedir. Bu kapsamda çalışmada, konaklama işletmelerinde işgörenlerin örgüte uyum düzeyi ve işgören performansının yordayıcısı olarak, covid-19 sonrası uygulanan sağlık ve güvenlik uygulamalarının belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın evreni konaklama tesislerinde çalışanlar olarak belirlenmiştir. Bu kapsamda anket formları oluşturularak Google anket uygulamasıyla ulaşılan 432 personelden geri dönüş alınabilmiştir. Çalışma sonucunda elde edilen bulgulara göre, çalışanların örgüte uyum düzeyinin 3,69, iş gören performans düzeyinin 3,97, covid-19 sonrası sağlık ve güvenlik uygulamaları düzeyinin ise 3,69 olduğu belirlenmiştir. Elde edilen sonuçlara göre sağlık ve güvenlik uygulamaları ile örgüte uyum ve işgören performansı arasında pozitif yönlü anlamlı ilişki tespit edilmiştir. Sağlık ve güvenlik uygulamalarının alt boyutlarından yönetsel önlem tedbirlerin işgören performansı ve örgüte uyumu negatif yönde, kriterlere göre çalışma, işbirliği ve iletişimin ise pozitif yönde etkilediği belirlenmiştir. Farkındalık ve bilinç alt boyutunun örgüte uyumu negatif yönde etkilediği buna karşın işgören performansı üzerinde anlamlı bir etkisinin olmadığı, eğitim uygulamalarının işgören performansını pozitif yönde, örgüte uyumu ise negatif yönde etkilediği tespit edilmiştir. Ayrıca, covid-19 sonrası sağlık ve güvenlik uygulamalarının örgüte uyumu ve işgören performansını pozitif yönde anlamlı etkilediği sonucuna ulaşılmıştır.

The Effect of Health and Safety Practices Applied After Covid-19 in Hospitality Businesses on Organizational Cohesion and Employee Performance

After the coronavirus (Covid-19) epidemic, many rules have been implemented to protect the health of employees and guests in the tourism sector, where human relations are intense. It is important for the sector to determine the possible effects of these rules on the level of adaptation of the employees to the organization and their performance. In this context, In the study, it was aimed to determine the health and safety practices applied after covid-19 as a predictor of the level of compliance of employees in accommodation facilities to the organization and employee performance. The population of the research were determined as employees in accommodation facilities. In this context, feedback was obtained from 432 personnel, who were reached through the Google survey application by creating questionnaires. According to the findings obtained as a result of the study, it was determined that the level of compliance of the employees to the organization was 3.69, the level of performance at the employee was 3.97, and the level of health and safety practices after covid-19 was 3.69. According to the results, a positive and significant relationship was found between health and safety practices, organizational compliance and employee performance. It has been determined that managerial precaution measures, which are sub-dimensions of health and safety practices, have a negative effect on employee performance and organizational compliance, while working, cooperation and communication according to the criteria have a positive effect. It was determined that awareness and consciousness sub-dimension negatively affected organizational compliance, however, it did not have a significant effect on employee performance, training practices positively affect employee performance, and organization compliance negatively. In addition, it was concluded that health and safety practices after covid-19 significantly positively affected organizational compliance and employee performance.

PDF

___

Aksoy, Ş. ve Mamatoğlu, M. (2020). Covid-19 Salgın Döneminde Örgütlerde Güvenlik İkliminin İş Güvenliği Uzmanları Perspektifinden Değerlendirilmesi, Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 7(5): 26-37.
Alaeddinoğlu, F. ve Rol, S. (2020). Covid-19 Pandemisi ve Turizm Üzerindeki Etkileri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (Salgın Hastalıklar Özel Sayısı), 233-258.
Alıcı, N. Ş., Beyan, A. C. ve Şimşek, C. (2020). Meslek Hastalığı Olarak COVID-19, Eurasian J Pulmonol, Ek sayı: 148-165.
Angel, H. L. and Perry J. L. (1981). An Empirical Assessment of Organizational Commitment and Organizational Effectiveness, Administrative Science Quarterly, 26(1): 1-14.
Ateş, Z. G. (2020). Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliği Açısından Eğitilmeleri, Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 28(2): 713-745.
Balkır, Z. (2012). İş Sağlığı ve Güvenliği Hakkının Korunması: İşverenin İş Sağlığı ve Güvenliği, Sosyal Güvenlik Dergisi, 2(1): 56-91.
Bhattacharya, M., Gibson, D., and Doty, D. H. (2005). The Effects of Flexibility in Employee Skills, Employee Behaviors, and Human Resource Practices on Firm Performance, Journal of Management, 31(4): 622-640.
Chin, T. (2015). Harmony and Organizational Citizenship Behavior in Chinese Organizations, The International Journal of Human Resource Management, 26(8): 1110-1129.
Çalık, İ. ve Demir. O. (2015). İş Sağlığı ve Güvenliği Kapsamında Konaklama ve Yiyecek-İçecek İşyerlerinde Psikososyal Riskler, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(41): 1170-1177.
Çalık, T. (2003). İşgörenlerin Örgüte Uyumu (Örgütsel Sosyalizasyon), Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 1(2): 163-177.
Çavuş, M. F. ve Biçer, M. (2019). İnsan Kaynakları Yönetimi Çerçevesinde Sosyalleşmek ya da Yabancılaşmak. (1. Baskı), Ankara: Gazi Kitabevi.
Çelik, M. ve Çıra, A. (2013). Vatandaşlık Davranışının İş Performansı ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerine Etkisinde Aşırı İş Yükünün Aracılık Rolü, Ege Akademik Bakış, 13(1): 11-20.
Çöl, G. (2008). Algılanan Güçlendirmenin İşgören Performansı Üzerine Etkileri, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 9(1): 35-46.
Demir, M. (2015). Konaklama İşletmelerinde Birey-Örgüt Uyumunun İş Performansı ve İşte Kalma Niyeti Üzerine Etkisi, Journal of Tourism Theory and Research, 1(2): 57-71.
Demirer, M. C. (2018). Kişi Örgüt Uyumunun İş Performansı Üzerine Etkisi: Mutluluğun Aracılık Rolü, İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 33 (1): 283-301.
Güçlü, N. ve Şehitoğlu, E. T. (2006). Örgütsel Değişim Yönetimi, Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, (13): 240-254.
Gül, H. (2007). İş Stresi, Örgütsel Sağlık ve Performans Arasındaki İlişkiler: Bir Alan Araştırması, Karaman İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3(2): 318-332.
Hasanhanoğlu, C. (2020). Covid–19’un İş Sağlığı ve Güvenliği Kapsamında İşletmeler Üzerine Etkileri, Uluslararası Ekonomi ve Siyaset Bilimleri Akademik Araştırmalar Dergisi, 4(10): 11-27.
Hoel, H. and Einarsen, S. (2003). Violence at Work in Hotels, Catering and Tourism, Geneva: International Labour Office.
https://sozluk.gov.tr/ [Erişim Tarihi: 14.01.2021].
https://www.tga.gov.tr/t-c-kultur-ve-turizm-bakanligi-kontrollu-normallesme-surecigenelgeleri/ [Erişim tarihi: 08.04.2021].
İlhan, M. N., Gözükara, M. G. ve Aksu, E. (2017). Turizm Sektöründe İş Sağlığı ve Güvenliği ile İlgili Sorunlar ve Çözüm Önerileri, Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 2(2): 1-8.
İplik, F. N. (2004). Dört ve Beş Yıldızlı Otel işletmelerinde Çalışan Personelin Performans Değerlendirme Faaliyetleri: Çukurova Bölgesi Örneği, Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 15(2): 195-205.
Kılıç, K. C. ve Yener, D. (2015). Birey-Örgüt ve Birey-İş Uyumunun Çalışanların İş Tutumlarına Etkisi: Adana İlinde Bankacılık Sektöründe Çalışanlar Üzerine Bir Araştırma, Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 24(1): 161-174.
Kirkman, B. L. and Rosen, B. (1999). Beyond Self-Management: Antecedents and Consequences of Team Empowerment, Academy of Management Journal, 42(1): 58-74.
LePine, J. A., Colquitt, J. A. and Erez, A. (2000). Adaptability to Changing Task Contexts: Effects of General Cognitive Ability, Conscientiousness, and Openness to Experience, Personnel Psychology, 53(3): 563-593.
McCaughey, D., DelliFraine, J. L., McGhan, G. and Bruning, N. S. (2013). The Negative Effects of Workplace İnjury and İllness on Workplace Safety Climate Perceptions and Health Care Worker Outcomes, Safety Science, 51(1): 138-147.
Özkan, O. S., Omay, T. ve Akyüz, G. A. (2019). Psikolojik Sermaye, Bireysel Performans ve Birey-Örgüt Uyumu: Bir Literatür Taraması, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (41): 113-126.
Özkoç, A. G. (2014). Turizm İşletmelerinde Çalışan İlişkileri Yönetimi, (Editör) Tükeltürk, Ş. A., Perçin N. Ş. ve Güzel B.: Turizm İşletmelerinde Örgütsel Güven içinde (ss.39-58) Ankara: Detay Yayıncılık.
Pulakos, E. D., Arad, S., Donovan M. A. and Plamondon K. E. (2000). Adaptability in the Workplace: Development of Taxonomy of Adaptive Performance, Journal of Applied Psychology, 85(4): 612-624. doi: https://doi.org/10.1037/0021-9010.85.4.612
Sağlık Bakanlığı, (2020). Covid-19 Genel Bilgiler, Epidemiyoloji ve Tanı. [Online] https://covid19.saglik.gov.tr/Eklenti/38597/0/covid- 19rehberigenelbilgilerepidemiyolojivetanipdf.pdf [Erişim Tarihi: 10.01.2021].
Saltık, Z. (2016). Stresin İşgören Performansına ve İşten Ayrılma Niyetine Etkisi: Konaklama İşletmelerinde Bir Uygulama, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi, Nevşehir.
Sıgler, T. H. and Pearson, C. M. (2000). Creating an Empowering Culture: Examining the Relationship Between Organizational Culture and Perceptions of Empowerment, Journal of Quality Management, 5: 27-52.
Sönmez, R. V. (2020). Covıd-19 Kaygısının İş Gören Performansı ve Motivasyonu Üzerine Etkisi: Hizmet Sektöründe Bir Araştırma. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 7(12), 155-175.
Tatlıcan, M. ve Çöğenli, M. Z. (2020). İş Sağlığı ve Güvenliği Performans Değerlendirme Uygulamalarının İş Tatmini Üzerine Etkisi: Endüstri İşletmesi Örneği, Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(1): 181-194.
Türk, M. ve Akbaba, M. (2017). Stratejik Liderlik Algılamalarının Çalışan Performansına Etkisi: Konaklama İşletmeleri Üzerine Bir Araştırma, Sosyal Bilimler Dergisi (SOBİDER), 4(16): 182-196.
Uysal, H. T. ve Yıldız, M. S. (2013). İşgören Performansı Açısından Çalışma Psikolojisinin Örgütsel Sinizme Etkisi, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(29): 835-849.
Uysal, Ş. (2015). Performans Yönetimi Sisteminin Tanımı, Tarihçesi, Amaç ve Temel Unsurlarına Genel Bir Bakış, Electronic Journal of Vocational Colleges, 5(2): 32-39.
Üngüren, E. ve Koç, T. S. (2015). İş Sağlığı ve Güvenliği Uygulamaları Performans Değerlendirme Ölçeği: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması, Sosyal Güvenlik Dergisi, 5(2): 124-144.
Ünsalan, E. ve Şimşeker, B. (2013). Meslek Yüksekokulları İçin İnsan Kaynakları Yönetimi. (4. Baskı), Ankara: Detay Yayıncılık.
Yazıcıoğlu, İ. (2010). Örgütlerde İş Tatmini ve İşgören Performansı İlişkisi: Türkiye ve Kazakistan Karşılaştırması, Bilig Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi, (55): 243- 264.
Yiğitol, B. ve Büyükmumcu, S. (2021). Covid-19 Korkusu, Kişilik Özellikleri, İş Performansı ve İşten Ayrılma Niyeti Arasındaki Yordayıcı İlişkilerin İncelenmesi. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 17(Pandemi Özel Sayısı). 3414-3447. DOI: 10.26466/opus.890502.