Yarı Kurak İklim Koşullarında Hibrid Ayçiçeği Çeşitlerinin Performanslarının Karşılaştırılması

Yarı kurak iklim koşullarında yürütülen çalışmada sulama yapılmadan sadece yağmura dayalı tarım sisteminde 16 hibrid ayçiçeği çeşidinin (Bosfora, Fx 9008, Fx 9009, Fx 9114, Hornet, Lg 5550, Lg 5580, Maximus, Oliva, Reyna, Sanay, Sanbro, Sirena, Tarsan, Transol and Tunca) verim ve verim performanslarının karşılaştırılması amaçlanmıştır. Araştırma tesadüf blokları deneme desenine göre 3 tekerürlü olarak 2012-2013 yıllarında Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi deneme tarlalarında yürütülmüştür. Ayçiçeğinin yetişme döneminde, gerçekleşen yağış miktarının 2012 yılında 130 mm, 2013 yılında ise 40 mm olması verim ve verim parametrelerinde önemli farklılıklara neden olmuştur. Yağış miktarındaki azalmaya bağlı olarak çeşitlerin bitki boyu % 16.57, tabla çapı % 18.90, bin tohum ağırlığı % 20.00, yağ verimi % 29.70 ve tohum veriminde % 30.59 oranında ortalama azalma gözlenmiştir. Tohum verimindeki düşüş çeşitlere göre farklılık göstermekle birlikte % 13.95 ile % 49.69 arasında değişmiştir. Sonuç olarak, 2012 yılında Tarsan çeşidinden en yüksek tohum (3.03 t/ha) ve yağ verimi (1.40 t/ha) elde edilirken, 2013 yılında kuraklık stresi altında en yüksek tohum verimi 1.76 t / ha (Hornet) ve en yüksek ham yağ verimi 0.85 t/ha ile Transol çeşidinden elde edilmiştir.
Anahtar Kelimeler:

Ayçiçeği, korelasyon, verim

Comparing The Performances of Sunflower Hybrids in Semi-Arid Condition

The study was taken place in semi-arid climate and rainfed conditions to compare the yield and yield performance of sixteen hybrid sunflower cultivars (Bosfora, Fx 9008, Fx 9009, Fx 9114, Hornet, Lg 5550, Lg 5580, Maximus, Oliva, Reyna, Sanay, Sanbro, Sirena, Tarsan, Transol and Tunca). The experiment was established with randomized complete block design with three replications at experimental field of Kırşehir Ahi Evran University in 2012-2013. During the growing period of sunflower, 130 mm of precipitation recorded in 2012, and this precipitation was normal compared to long-term anomaly, but the 40 mm precipitation in 2013 was approximately 70% lower than the long-term. The yield decreases varied from 13% to 50% comparing the years and these changes were attributed to the genetic abilities of the cultivars and limited precipitation in 2013. The decrease in the amount of precipitation between research years caused a significant decrease in the plant height (16.57%), head diameter (18.90%), 1000 seed weight (20.00%), oil yield (29.70%) and seed yield (30.59%) of cultivars. As a result, the highest seed (3.03 t/ha) and oil yield (1.40 t/ha) was obtained from Tarsan cultivar in 2012, while in 2013, under drought stress, the highest seed yield was 1.76 t/ha (Hornet) and the highest crude oil yield with 0.85 t/ha was obtained from Transol cultivar.

___

  • Aguirrezábal, L., P. Martre, G. Pereyra-Irujo, M.M. Echarte and N. Izquierdo. 2015. Improving grain quality: ecophysiological and modeling tools to develop management and breeding strategies. Crop physiology. Elsevier. p. 423-465.
  • Akcay, S. and N. Dagdelen. 2016. Water use efficiency, yield and yield components of second crop sunflower under deficit irrigation. Turk J Field Crops 21: 190-199.
  • Ali, Q., M. Ashraf and F. Anwar. 2009. Physico-chemical attributes of seed oil from drought stressed sunflower (Helianthus annuus L.) plants. Grasas Y aceites 60: 477-483.
  • Anandhan, T., N. Manivannan, P. Vindhiyavarman and P. Jeyakumar. 2010. Correlation for oil yield in sunflower (Helianthus annuus L.). Electronic Journal of Plant Breeding 1: 869-871.
  • Balalić, I., J. Crnobarac, S. Jocić, V. Miklić, V. Radić and N. Dušanić. 2016. Variability of head diameter in sunflower hybrids depending on planting date. Genetika (0534-0012) 48.
  • Canavar, Ö., F. Ellmer and F. Chmielewski. 2010. Investigation of yield and yield components of sunflower (Helianthus annuus L.) cultivars in the ecological conditions of Berlin (Germany). Helia 33: 117-130.
  • Demir, I. 2019. The effects of sowing date on growth, seed yield and oil content of sunflower (helianthus annuus l.) cultivars under rainfed conditions. FEB-FRESENIUS ENVIRONMENTAL BULLETIN: 6849.
  • Düzgüneş, O., T. Kesici, O. Kavuncu and F. Gürbüz. 1987. Araştırma ve deneme metodları (İstatistik Metodları-II). Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları 1021: 295.
  • Göksoy, A. and Z. Turan. 2007. Correlations and path analysis of yield components in synthetic varieties of sunflower (Helianthus annuus L.). Acta Agronomica Hungarica 55: 339-345.
  • Göksoy, A.T., A. Türkeç and Z.M. Turan. 1999. A Research on Determination of Superior Hybrid Combinations in Sunflower (Helianthus annuusL.). Turkish Journal of Agriculture and Forestry 23: 25-30.
  • Hladni, N., S. Jocić, V. Miklič, D. Saftić-Panković and M. Kraljević-Balalić. 2011. Interdependence of yield and yield components of confectionary sunflower hybrids. Genetika 43: 583-594.
  • Kaya, Y., G. Evci, S. Durak, V. Pekcan and T. Gücer. 2007. Determining the relationships between yield and yield attributes in sunflower. Turkish Journal of Agriculture and Forestry 31: 237-244.
  • Kaya, Y., A.S.B. NALCAIYI, S.C. ERDAL, O. Arslan, N. Cicek, V. Pekcan, et al. 2016. Evaluation of male inbred lines of sunflower (Helianthus annuus L.) for resistance to drought via chlorophyll fluorescence. Turk J Field Crops 21: 162-173.
  • Kholghi, M., I. Bernousi, R. Darvishzadeh, A. Pirzad and H.H. Maleki. 2011. Collection, evaluation and classification of Iranian confectionary sunflower (Helianthus annuus L.) populations using multivaraite statistical techniques. African Journal of Biotechnology 10: 5444-5451.
  • León, A.J., F.H. Andrade and M. Lee. 2003. Genetic analysis of seed-oil concentration across generations and environments in sunflower. Crop science 43: 135-140.
  • Mijić, A., I. Liović, Z. Zdunić, S. Marić, A. Marjanović Jeromela and M. Jankulovska. 2009. Quantitative analysis of oil yield and its components in sunflower (Helianthus annuus L.). Romanian Agriculture Research 26: 41-46.
  • Pandya, M., P. Patel and A. Narwade. 2016. A study on correlation and path analysis for seed yield and yield components in sunflower [Helianthus annuus (L.)]. Electronic Journal of Plant Breeding 7: 177-183.
  • Qadir, G. 2006. Morpho-Genetic expression of sunflower under varied temperature and moisture regimes. University of Arid Agriculture, Rawalpindi.
  • Roche, J., M. Alignan, A. Bouniols, M. Cerny, Z. Mouloungui, F. Vear, et al. 2010. Sterol content in sunflower seeds (Helianthus annuus L.) as affected by genotypes and environmental conditions. Food Chemistry 121: 990-995.
  • Russell, D. 1986. MSTAT-C package programme. Crop and Soil Science Department, Michigan State University, USA.
  • Schneiter, A. and J. Miller. 1981. Description of sunflower growth stages 1. Crop Science 21: 901-903.
  • Yılmaz, G. and A. Kınay. 2015. Bazı yağlık ayçiçeği (Helianthus annuus L.) çeşitlerinin Tokat-Kazova şartlarında verim ve verim özelliklerinin incelenmesi. Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi 30: 281-286.
Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi-Cover
  • ISSN: 2148-3647
  • Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
  • Başlangıç: 2014
  • Yayıncı: Prof. Dr. Mevlüt AKÇURA
Sayıdaki Diğer Makaleler

Keban Baraj Gölü Çemişgezek Bölgesinde (4. Bölge) Avcılığı Yapılan Bazı Balıklarda Endohelmintlerin Araştırılması

Burcu AKTÜRK, Engin ŞEKER, Ayşegül PALA

Limon Üreticilerinin Risk Karşısındaki Tutumlarını Etkileyen Faktörlerin Analizi: Mersin İli Erdemli İlçesi Örneği

Dilek ÖZER, Emine İkikat TÜMER

Bazı Kimyasal Uygulamaların Siyah Mürver (Sambucus nigra L.) Tohumlarında Dormansinin Kırılması ve Çimlenme Üzerine Etkisi

Sedanur ODABAŞ, Mehmet Muharrem ÖZCAN, Şevket Metin KARA

Bazı Macar Fiği (Vicia pannonica Crantz.) Genotiplerinde Farklı Biçim Zamanlarının Ot Verimi ve Bazı Kalite Özelliklerine Etkisi

Hazım Serkan Tenikecier, Adnan ORAK, Ali Servet TEKELİ, Birol GÜLTEKİN

Kırşehir İlinde Elma için Soğuklama Gereksinimi ve Etkili Sıcaklık Toplamı İsteğinin Belirlenmesi

Selma BOYACI

Farklı Azotlu Gübre Kaynaklarının Yıldız Çiçeğinin (Dahlia spp. ) Verim ve Kalite Üzerine Etkisi

Kübra YAZİCİ, Selma ÖZTEKİN, Semih GÜNEŞ

Bazı Tıbbi Bitki Ekstraktlarının Mısır, Soya ve Ayçiçeği Tohumlarının Çimlenmesi ve Fide Gelişimi Üzerine Allelopatik Etkisi

Esra YILDIZ, Mehmet Muharrem ÖZCAN, Şevket Metin KARA

Pamuk Üretiminde Girdi Kullanımı ve Diskriminant Analizi: Hatay İli - Türkiye Örneği

Ahmet Duran ÇELİK, Arif SEMERCİ

Süs Lahanasının (Brassica oleracea L. var. Acephala) Yozgat Ekolojik Koşullarına Adaptasyonu

Tuğba KILIÇ, Selin TEMİZEL, Yaşar KARADAĞ

Çeltik Üretiminde Maliyet Faktörlerinin Farklılık Analizleri: Çanakkale İli Örneği

Arif SEMERCİ