Kırşehir İlinde Elma için Soğuklama Gereksinimi ve Etkili Sıcaklık Toplamı İsteğinin Belirlenmesi

Bu çalışmada, İç Anadolu’nun bozkır kuşağında yer alan Kırşehir ilinde elma için soğuklama gereksinimi ve etkili sıcaklık toplamı isteklerini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Bu amaçla Kırşehir Meteoroloji İl Müdürlüğü’nden temin edilen, 1967-2019 yılları arasındaki uzun yıllara ait meteorolojik verileri kullanılmıştır. Soğuklama gereksinimleri klasik yönteme ve soğuk birimi (SB) yöntemine göre belirlenmiştir. Bunun için incelenen yıllardaki Ekim ile Mart ayları arasındaki 6 aylık periyottaki saatlik sıcaklık değerleri dikkate alınmıştır. Etkili sıcaklık toplamı isteği hesaplamasında ise Mart ile Ekim tarihleri arasında; elma için eşik sıcaklık değeri olan 7ºC alınarak hesaplanmıştır. Çalışmada, soğuklama gereksinimi klasik yöntemde en düşük 2010 yılında 2360 saat, en yüksek 2012 yılında 3490 saat, ortalama değer olarak 2877.91 saat, soğuk birimi yönteminde ise en düşük 1993 yılında 1280 SB, en yüksek 1984 yılında 2586 SB, ortalama değer olarak 1901.02 SB belirlenmiştir. Etkili sıcaklık toplamı isteği; 1967 yılında 2017.24 gün-derece, en yüksek 1999 yılında 3960.98 gün-derece, ortalama olarak 2399.83 gün-derece olarak belirlenmiştir. Çalışmada elde edilen soğuklama gereksinimi ve etkili sıcaklık toplamı isteğinin Kırşehir ilinde elma için uygun olduğu kanaatine varılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Elma, Etkili Sıcaklık Toplamı İsteği, , Kırşehir

PDF

___

Ağaoğlu, Y.S. Çelik, H. Çelik, H. Fidan, Y. Gülşen, Y. Günay, A. Halloran, N. Köksal, İ. Yanmaz, R. 2019. Genel Bahçe Bitkileri Kitabı. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayın No:1645
Aron, R. 1983. Availability of chilling temperatures in California. Agricultural Meteorology 28: 351–363
Bernardi, J. 1988. Behaviour of some apple cultivars in the subtropical region of Santa Catariana, Brazil. Acta Horticulturae 232:46-50
Boyacı, S., Başak, H. ve Altun, B. 2017. Potential of Kırşehir in terms of horticulture. International Journal of Science and Research 6(10):1546-1550
Boyacı, S. 2019. Bazı Elma (Malus domestica L.) çeşitlerinin fenolojik ve pomolojik özelliklerinin belirlenmesi. Türkiye Tarımsal Araştırmalar Dergisi 6(1):73-79
Brooks, R.M., Olmo, H.P. 1972. Register of new fruit and nut varieties. University California Press, Berkeley
Büyükalaca, O., Bulut, H., Yılmaz, T. 2001. Analysis of variable-base heating and cooling degree-days for Turkey. Applied Energy, 69: 269-283.
Darrell, S. 1993. Chilling and heating model for pecan budbreak. Journal American Society Horticultural Science 118(1):29-35.
Erez, A., Couvillon, G.A., Hendershott, C.H. 1979. The effect of cycle length on chilling negation by high temperatures in dormant peach leaf buds. Journal American Society Horticultural Science 104, 573–576.
Gilreath, P.R., Buchanan, D.W., 1981. Rest prediction model for low chilling “Songolds” nectarine. Journal American Society Horticultural Science 106, 426–429.
Hauagge, R., Cummins J.N. 1991. Phenotypic variation of length of bud dormancy in apple cultivars and related Malus species. Journal American Society Horticultural Science 116:100-106
Küden, A. 1989. Subtropik iklim koşullarında şeftali ve nektarin tomurcuklarında dinlenme ve bunun kesilmesi üzerinde araştırmalar. Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı Doktora Tezi, Adana.
Linsley-Noakes, G.C., Allan, P. Matthee, G. 1994. Modification of rest completion prediction models for improved accuracy in South African stone fruit orcards. Journal South Africa Horticultural Science 4:13-15
Mankotia, M.S., Chauhan, P.S., Sud, A., Jindal, K.K. 2004. Estimation of effective chilling hours and GDH°C requirements and its significance in predicting full bloom in Delicious apple. Acta Horticulturae, 662 (8): 83-86.
Martinez, J.J., Gardea, A.A. Sagnelli, S., Olivas, J. 1999. Sweet cherry adaptation to mild winters. Fruit Varieties Journal 53:181-183
Özbek, S. 1978. Özel Meyvecilik, Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları No: 128, Ders Kitabı 11, Adana, s. 195-220
Özçağıran, R., Ünal, A., Özeker, E., İsfendiyaroğlu, M., 2011. Ilıman iklim meyve türleri, Yumuşak Çekirdekli Meyveler. Cilt II, Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları No: 556, İzmir.
Richardson, E.A., Seeley, S.D., Walker, D.R. 1974. A model for estimating the completion of rest for redhaven and elberta peach trees. HortScience 9, 331–332.
Şahinoğlu, A. R. 2011. Bazı elma çeşitlerinde soğuklama gereksinimlerinin saptanması ve subtropik koşullara uygunluğunun incelenmesi. Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans tezi, Adana, 55s.
Türkeş, M., Sümer, U.M. Demir, I. 2002. Re-evaluatıon of trends and changes in mean, maximum and minimum temperatures of Turkey for the period 1929–1999. International Journal of Climatology, International Journal Climatology, 22: 947–977.
Ünver, H., ve Çelik, M., 1996. Ankara koşullarında bazı yumuşak çekirdekli meyve türlerinin etkili sıcaklık toplamı isteklerinin belirlenmesi. Tarım Bilimleri Dergisi, 2 (1): 1-5.
Ünver, H., ve Çelik, M. 1999. Ankara koşullarında bazı sert çekirdekli meyve türlerinin etkili sıcaklık toplamı isteklerinin belirlenmesi. Turk Journal Agricultural Forestry 23: 1–6.
Weinberger, J.H., 1950. Chilling requirements of peach varieties. Journal American Society Horticultural Science. 56, 122–128.
Yelmen, H. 2007. Doğu Akdeniz Bölgesi’nde farklı soğuklama yöntemleri kullanılarak olasılıklı soğuklama süre haritalarının çıkarılması. Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans tezi, Adana, 119 s.
Yiğit, İ.H. 2016. GAP (Güneydoğu Anadolu Projesi) Bölgesinde meyve yetiştiriciliği açısından soğuklama sürelerinin ve büyüme derece saatlerinin hesaplanması. Harran Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Bahçe Bitkileri Bölümü 132 s