Bazı Sofralık Kayısı Çeşitlerinin Bingöl Ekolojisindeki Performansları

Bu araştırmada; Bingöl ekolojik şartlarında yetiştirilen bazı sofralık kayısı çeşitlerinin fenolojik gözlemleri ile birlikte yıllık gelişim durumları incelenmiştir. 4×4 dikim sisteminin kullanıldığı araştırma ve uygulama bahçesinde ‘Ninfa’ çeşidinden 6 adet, ‘Şekerpare’ ve ‘Tokaloğlu/Erzincan’ çeşidinden ise 4’er adet ağaç kullanılmıştır. Vejetasyon dönemi boyunca ağaç gelişimleri 15’er günlük 7 dilimde gözlenmiştir. İnceleme sonucunda; tüm çeşitlerde, yeni çıkan sürgünün boyları 225,0 cm (H6-3) ile 29,8 cm (H6-6) arasında, çapları ise 16,2 mm (H6-3) ile 8,0 mm (H1-1) arasında gelişim gösterdiği belirlenmiştir. Araştırmada kullanılan tüm ağaçlar içerisinde gövde çapı artışı en fazla 28,9 mm ile (H6-6) nolu çeşitte görülürken en az gelişim 11,4 mm ile (H1-5) çeşidinde olmuştur. Tam çiçeklenmenin, 2012 yılında, ‘Ninfa’ (H1) çeşidinde 26-29 Nisan, ‘Şekerpare’ (H3) çeşidinde 26 Nisan-1 Mayıs ve ‘Tokaloğlu/Erzincan’ (H6) çeşidinde ise 28 Nisan-3 Mayıs tarihleri arasında gerçekleştiği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Bingöl, Kayısı, Fenoloji, Ekoloji

Performances of Some Varieties of Fresh Apricot Under Bingol Ecological Condition

In this study, some of the standart fresh apricot cultivars grown in ecological condition Bingol, with an annual growth phenological observations were examined. 4×4 system is used for the research and training in the garden with planting ‘Ninfa’ for 6, ‘Şekerpare’ and ‘Tokaloğlu/Erzincan’ cultivars and 4 tree were used in the study. The trees were observed 7 times with a 15-days intervals. Shoot lengths of the trees ranged from 225.0 cm (H6-3) and 29.8 cm (H6-6) and their diameters from 16.2 mm (H6-3) and 8 mm (H1-1). The highest diameter increased was observed in H6-6 with 28.9 cm and the lowest in H1-5 with 11.4 cm. ‘Ninfa’ reached the full bloom stage on April 26-29, ‘Şekerpare’ on April 26-May 1 and ‘Tokaloğlu/Erzincan’ April 28-May 3.

Keywords:

Bingol, Apricot, Phenology, Ecology,

PDF

___

Abacı, Z. T., Asma, B. M., 2010. Bazı Kayısı Çeşitlerinin Farklı Ekolojik Alanlardaki Biyolojik Özelliklerinin Analizi. Biyoloji Bilim. Araş. Dergisi 3 (1), 165-168.
Asma, B. M., Akça, Y., 1995. Bazı Kurutmalık Kayısı Çeşitlerinin Dalgalanma Gösteren Kış Ve İlkbahar Sıcaklıklarına Toleranslarının Saptanması. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Dergisi 5 (1), 57-63.
Asma, B. M., Öztürk, K., 2005. Analysis of morphological, pomological and yield characteristics of some apricot gerplasm in Turkey. Genetic Resources and Crop Evaluation 52, 305-313.
Asma, B. M., Yiğit, E., Akça, Y., 1994. Bazı kayısı çeşitlerinin dona toleranslarının saptanması üzerinde bir araştırma. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Dergisi 4: 87
Batmaz, M. F., 2005. Bazı kayısı genotiplerinin Adana ekolojik koşullarında verim ve kaliteleri. Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi (Basılmamış), Adana.
Bostan, S. Z., 1994. Bazı kayısı çeşitlerinde meyve ve yaprak özellikleri arasında ilişkiler üzerine bir araştırma. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Dergisi 4, 55-66.
Demirtaş, M. N., Öztürk, K., Fidan, Ş., Çolak, S., Şahin, S., Yılmaz, K. U., Gökalp, K., 2006. Kayısı Yetiştiriciliği. Meyvecilik Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü. Yayın No:2, s. 56, Malatya.
Dokuzoğuz, M., 1966. Ege bölgesi kayısı çeşitleri üzerinde pomolojik çalışmalar, 1. Ege Üniversitesi, Ziraat Fakültesi 3 (2), 60-77.
FAO, 2011. Statistics. http://faostat.fao.org/site/339/default.aspx . (Erişim tarihi: 1 Aralık, 2013).
Giorgi, M., Capocosa, F., Scalzo, J., Musri, G., Battino, M., Mezzetti, B., 2005. The rootstock effects on plant adaptability production, fruit, quality and in the peach (cv. Sunrest). Hort. Sci. 107, 36-42.
Goncalues, B., Moitinho-Pereira, J., Santos, A., Silva, A. P., Bacelor, E., Correira, C., Rosa, E., 200 Scion-rootstock interaction affect the physiology and fruit quality of sweet cherry. Tree Pyhsiol 26, 93-104. Güleryüz, M., 1988. Özel Meyvecilik Ders Notları. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Erzurum.
Janick, J., Moore, J. N., 1975. Apricots. Advences in fruit breeding. West Lafayette, Pordue, Researces Foundation, USA.
Karacalı, İ., 2004. Bahçe Ürünlerinin Muhafazası ve Pazarlanması. Ege Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Yayınları, No: 494.
Kaşka, N., Onur, C., Çınar, A., 1982. Akdeniz bölgesi için erkenci kayısı çeşit seleksiyonu, TübitakToac, ABBA Ünitesi, No: 2.
Kaşka, N., 2001. Sert çekirdekli meyvelerde üretim hedefleri üzerine öneriler. I. Sert Kabuklu Meyveler Sempozyumu Bildiriler Kitabı: s. 10Li, B., Xie. Z., Zhang, A., Xu, W., Zhang, C., Liu, Q., Liu, C., Wang, S., 2010. Tree growth characteristics and flower bud differentiation of sweet sherry (Prunus avium L.) under different climate conditions of China. Hort. Sci. 37 (1), 6-13.
MGM, 2013. Meteorojoli Genel Müdürlüğü. http://www.mgm.gov.tr/veridegerlendirme/il-ve-ilceler-istatistik.aspx?m=BINGOL (Erişim Tarihi: 13.12.2012).
Milosevic, T., Milosevic, N., Glisic, I., Krska, B., 20 Characteristics of promising apricot genetic resources in central Serbia based on blossoming period and fruit quality. Hort. Sci. 37 (2), 46-55. Muradoğlu, F., Pehluvan, M., Gündoğdu, M., Kaya, T., 2011. Iğdır yöresinde yetiştirilen bazı kayısı genotiplerinin fizikokimyasal özellikleri ile mineral içerikleri. Iğdır Üniversitesi,Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi 1 (1), 17-22.
Özbek, S., 1978. Özel Meyvecilik. Çukurova Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Yayınları, No: 128, s.486, Adana.
Özkarakaş, İ., Ercan, N., Gürnil, K., Tokmak, S., Küçük, E., 2008. Bazı önemli kayısı çeşitlerinin Ege bölgesi koşullarında değerlendirilmesi. Anadolu J. Of AARI 18 (1), 30Özyörük, C., Güleryüz, M., 1992. Iğdır ovasında yetişen kayısı çeşitleri üzerinde pomolojik, biyolojik, ve fenolojik araştırmalar. Atatürk Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Dergisi 23 (1), 16Pırlak, L., Bolat, İ., 2001. Erzurum koşullarında yetiştirilen bazı kiraz çeşitlerinin fenolojik ve pomolojik özellikleri. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 32 (2), 129-136.
Son, L., Küden, A., 2003. Effects of seedling and GF31 rootstcoks on yield and fruit quality of some table apricot cultivars grown in Mersin. Türk J. Agric. For. 27, 261-267.
Şen, S. M., 1988. Mutedil iklim meyve türleri. Ders Notları. Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Samsun.
TÜİK, 2013. İstatistikler. http:tuikapp.tuik.gov.tr/bitkiselapp/bitkiselzul. (Erişim tarihi: 13 Ocak, 2013).
Ülkümen, L., 1938. Malatya’nın mühim meyve çeşitleri üzerinde fizyolojik, morfolojik ve biyolojik araştırmalar. Ankara Yüksek Ziraat Enstitüsü, Sayı: 65, Ankara.
Voca, S., Dobricevic, N., Druzic, J., Duralija, B., Skendrovic-Babojelic, M., Dermisek, D., Cmelik, Z., 2009. The change of fruit quality parameters in day-neutral strawberries cv. Diamente grown out of season. Int. J. Food. Sci. Nutr. 60, 248-254.
Yılmaz, K. U., Karkı, S. P., Kafkas, S., 2012. Morphological diversity of the Turkish apricot germplasm in the Irano-Caucasion ecogeographical group. Türk J. Agric. For. 36, 688-694.