Bazı Amerikan Anaçlarının Kabarcık ve Hönüsü (Mahrabaşı) Üzüm Çeşitlerinde Aşı Başarısı ve Fidan Kalitesi Üzerine Etkileri

Bu araştırma fidanlık şartlarında Kabarcık ve Hönüsü (Mahrabaşı) üzüm çeşitlerinin 1103 Poulsen ve 110 Richter Amerikan asma anaçları üzerine aşılı fidanlarda; fidan randıman ve kalitesine üzerine etkilerini belirlemek amacıyla 2016-2017 yıllarında yürütülmüştür. Araştırmada Kabarcık ve Hönüsü üzüm çeşitleri, omega aşı yöntemi ile iki farklı anaç (1103 Poulsen ve 110 R) üzerine aşılanmıştır. Parafinlenen aşılı çelikler, su kültüründe 4 hafta süre ile iklim odasında (23-25°C ve % 75-90 oransal nem) beklemeye alınmıştır. Aşı kesitinin %75’ini saracak şekilde kallus oluşturan aşılı çelikler, bahçe toprağı, perlit, dere mili ve yanmış ahır gübresinden (1:1:0.5:0.5) oluşan harç ortamına dikilerek, 6 hafta kontrollü şartlarda (25 ve 27°C, % 70-75 oransal nem ve 16 saat fotoperiyot) köklendirilmeye bırakılmıştır. Köklenen fidanlar dış şartlara aktarılarak gölgeleme evine alınmıştır.Araştırma sonucunda, aşı yerinde kaynaşma oranı (%), kaynaşma düzeyi (0- 4), anaç kalınlığı (mm), aşı noktası kalınlığı (mm), sürme ve köklenme oranı (%), kök sayısı (adet/fidan), kök uzunluğu (cm) ve fidanlığa dikilebilecek aşılı çelik oranı (%) ile fidan kalitesi ve eldesi yönünden anaçların farklı etkilere sahip olduğu tespit edilmiştir. Fidan randımanı bakımından, en iyi sonuç Kabarcık/1103 Poulsen (%60.66) elde edilmiş; en düşük fidan randımanı ise, %37.00 ile Kabarcık/ 110-R’de belirlenmiştir. En yüksek köklenme oranı ise %68.50 ile 1103 Poulsen anacında gerçekleşmiştir. Araştırmanın yürütüldüğü bölge şartlarında, üzüm çeşitlerinin gösterdiği en iyi fidan kalitesi 1103 Poulsen anacı üzerine aşılı çeşitlerde olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Anaç, kabarcık, hönüsü (mahrabaşı), 1103 Poulsen, 110-R, Kahramanmaraş.

The Effects of Some American Rootstocks on Grafting Success and the Quality of Grafted-Vine in Kabarcik and Hönüsü Grapevine Cultivars

This research was carried out under nursery conditions, in 2016-2017 with the aim of determining the take the ratio of grafted vines and quality of grapevine saplings of Kabarcık and Hönüsü varieties grafted on American rootstocks (1103 Poulsen and 110-R). Grapevine ‘cv. ‘Kabarcık’ and ‘Hönüsü’ was grafted on two different rootstocks by omega grafting method. Paraffined grafted cuttings were stratified in kept in a water bath and then placed into climate room (23-25°C and 75-80% relative humidity) for 4 weeks. Grafted cuttings, having 75% callusing on graft union were planted in garden land, perlite, stream shaft and burnt farmyard manure (1:1:0.5:0.5) mixture and rooted under controlled conditions (25 and 27 °C, % 70-75 relative humidity and 16 h photoperiod) for six weeks. The rooted seedlings were transferred to the shading house by transferring them to external conditions. As a result of this study, the rootstocks had different effects in terms of callusing, rooting and sprouting ratios (%), callusing levels (0-4), rootstock thickness (cm), vaccination point thickness (mm) number of roots, root length (cm) the ratio of grafted cuttings having planting quality (%) and the ratio of grafted vines (%). Regarding the ratio of grafted vines, the best results were obtained from Kabarcık/1103 Poulsen (60.66%), the lowest ratio was determined in 110-R with 37.00%. The highest rooting rate was achieved in 1103 Poulsen rootstock with 68.50%. Under the conditions of the study area, the best variety quality of the grape varieties was determined to be in the grafted varieties on 1103 Poulsen rootstock. .

Keywords:

Rootstock, kabarcık, hönüsü (mahrabaşı), 1103 Poulsen, 110-R, Kahramanmaraş.,

PDF

___

Ağaoğlu, Y., Çelik, H. 1978. Bazı Amerikan asma anaçlarında ethrel uygulamaları ve dikim şekillerinin köklenme üzerine etkileri. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yıllığı, Cilt: 27, Fasikül l’den Ayrı Basım.
Akman, İ., Ilgın, C. 1991. Tüplü asma fidanı üretiminde başarıyı etkileyen faktörler. T.C. Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı Türkiye I. Fidancılık Sempozyumu, Ankara.
Anonim, 2017. Kamu/Özel Sektör Fidan Üretimleri 2004, 2005, 2006. Tarım ve Köy isleri Bakanlığı. Bitkisel Üretim Birimi. http://fidan.gov.tr (14.07.2009).
Altındisli, A., Kara, S., Kısmalı, D. 1998. Tüpte ve kasada farklı ortamların fidan randımanı ve kalitesine etkileri. 4. Bağcılık Semp., Yalova, s.217-221.
Arslan, S. 2015. Ürün Raporu. Tarımsal Ekonomi ve Politika Geliştirme Enstitüsü.. TEPGE Yayın No: 268. ISBN:978-605-9175-41-8.
Cangi, R. 1998. Asma fidanı gelişimine anaçların etkileri üzerine bir araştırma. 4. Bağcılık Semp. Yalova. s.412-416.
Cangi, R., Kelen, M., Doğan, A. 1999. Serin iklim koşullarında asma fidanı üretim olanakları. Türkiye III. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, Eylül 1999, Ankara, s.430-435.
Çakır, A., Karaca, N., Sidfar, M., Baral, Ç., Söylemezoğlu, G. 2013. Sultani çekirdeksiz üzüm çeşidinin farklı Amerikan asma anaçları ile aşı tutma oranlarının belirlenmesi. YYÜ. TAR. BİL. DERG. 23(3): 229-235.
Çelik, H., Ağaoğlu, Y.S. 1979. Aşılı köklü asma fidanı üretiminde farklı çeşit/anaç kombinasyonlarının aşıda başarı üzerine etkileri. Ank. Üniv. Zir. Fak. Yıllığı 79(1): 222-232.
Çelik, H. 1982. Kalecik Karası/ 41 B Aşı Kombinasyonu İçin Ser Koşullarında Yapılan Aşılı Köklü Fidan Üretiminde Değişik Köklenme Ortamları ve NAA Uygulamalarının Etkileri. Ank. Üniv. Zir. Fak. (Basılmamış Doçentlik Tezi), 73s.
Çelik, H. 1985. Asılı koklu asma fidanı üretiminde başarıyı etkileyen etmenler. Türkiye I. Bağcılık Semp., Cilt I., Tekirdağ, s.139-153.
Çelik, H., Akgül, V. 1992. Aşılı Asma fidanı üretiminde değişik katlama yöntemlerinin aşıda başarı üzerine etkileri. Türkiye I. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, 13-16 Ekim, Cilt 2: 455-458. İzmir.
Çelik, H., Odabaşı, F. 1994. Bağcılıkta uyuşma ve afinite. Hasat Dergisi (Ocak): 37-41.
Çelik, H., Odabaşı, F. 1995. Farklı anaçlar üzerine aşılanan bazı uzum üzerinde ası tipi ve asılama zamanlarının fidanların büyüme ve gelişmeleri üzerine etkileri. Türkiye II. Bahçe Bit. Kong. Cilt II. Adana. s.464-468.
Çelik, H., Ağaoğlu, Y.S. Fidan, Y., Marasalı, B., Söylemezoğlu, G. 1998. Genel Bağcılık. Sunfidan A.Ş. Mesleki Kitaplar Serisi:1, Fersa Matbaacılık, Kızılay-Ankara.
Çelik, H., Kunter, B., Söylemezoğlu., G., Ergül, A., Çelik, H., Karataş, H., Özdemir, G., Atak, A. 2010. Bağcılığın Geliştirilmesi Yöntemleri ve Üretim Hedefleri. Türkiye Ziraat Mühendisliği VII. Teknik Kongresi Bildiri Kitabı, Cilt 1: 493-513, Ankara.
Çoban, H., Kara, S. 2003. Bazı üzüm (Vitis vinifera L.) çeşitlerinin asma anaçları ile aşı tutma durumu ve fidan kalitesine etkileri üzerine araştırmalar. Anadolu Ege Tarımsal Araştırmalar Enstitüsü Dergisi, 13(1): 176-187.
Eriş, A., Soylu, A., Türkben, C. 1989. Aşılı köklü asma fidanı üretiminde bazı uygulamaların aşı yerinde kallus oluşumu ve köklenme üzerine etkileri. Bahçe, 18 (1-2): 29-34.
Ecevit, F., Baydar, N. 2000. Asılı asma Fidanı Üretiminde Farklı Asılama Yöntemlerinin Asıda Başarı Üzerine Etkileri. II. Ulusal Fidancılık Semp. Ödemis.
Göktaş, A. 2008. Üzüm Yetiştiriciliği. Eğirdir Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü Müd. Yayın No:18. Yayın Tarihi: 01.01.2008.
Hartman, H.T., Kester, D.E. 1974. Bahçe Bitkileri Yetiştirme Tekniği (Çevirenler; Kaşka, N. ve Yılmaz, H.,). Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları: 79. Ders Kitapları: 2. 601 s.
Kamiloğlu, Ö., Tangolar, S. 1995. Aşılı asma fidanı üretiminin geliştirilmesi üzerinde bir araştırma. Türkiye II. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, Adana. Cilt II, s.447-451.
Laszlo, I., Valeanu, L. 1969. The storage of vine propagating material under controlled temperature conditions. Rev. Hort. Vitis. 18(19): 40-50.
Söylemezoğlu, G., Kunter, B., Akkurt, M., Sağlam, M., Ünal, A., Buzrul, S., Tahmaz, H. 2015 Bağcılığın Geliştirilmesi Yöntemleri ve Üretim Hedefleri. Türkiye Ziraat Mühendisliği VIII. Teknik Kongresi, s.606-630.
Sivritepe, N., Türkben, C. 2001. Müşküle Üzüm çeşidinde farklı anaçların aşıda başarı ve fidan randımanı üzerine etkileri. Uludağ Üniv. Zir. Fak. Derg., 15(2001): 47-58.
Sucu, S., Yağcı, A. 2017. Bazı asma anaçları ve bu anaçlar üzerine aşılı sultani çekirdeksiz çeşidinde fidan randımanı ve kalite özelliklerinin belirlenmesi. Ege Üniv. Ziraat Fak. Derg., 2017, 54(1): 53-59 ISSN 1018–8851.
Tangolar, S., Ergenoğlu, F. 1989. Değişik anaçların erkenci bazı uzum çeşitlerinde vegetatif gelişimi üzerine etkileri. Doğa, 13(3B): 1242-1266.
Tuncel, R., Dardeniz, A. 2013. Aşılı asma çeliklerinin fidanlıktaki vejetatif gelişimi ve randımanları üzerine katlamanın etkileri. Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi 6(1): 118-122, 2013.ISSN: 1308-3945, E-ISSN: 1308-027X.
Türkben, C., Sivritepe, N. 2000. Asılı koklu asma fidanı üretiminde bazı dışsal uygulamaların ası yerinde kallus oluşumu ve kökleşme üzerine etkileri. II. Ulusal Fidancılık Semp. Ödemiş. s.29.
TÜİK, 2017. Türkiye İstatistik Kurumu. http://www.tuik.gov.tr/(Erişim tarihi:08.11.2017).