Farklı Olgunlaşma Grubuna Giren Soya Çeşitlerinin Niğde Koşullarında Verim ve Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi
2015 ve 2016 yıllarında Niğde Bölgesi ana ürün koşullarında yürütülen çalışmada, 27 farklı soya çeşidinin tarımsal ve kalite özellikleri incelenmiştir. Araştırma, Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Tarım Bilimleri ve Teknolojileri Fakültesi Araştırma ve Uygulama Alanında tesadüf blokları deneme desenine göre üç tekrarlamalı olarak yürütülmüştür. Araştırmada; çıkış, çiçeklenme, meyve oluşum ve olgunlaşma süreleri ile bitki boyu, ilk meyve yüksekliği, dal sayısı, bakla sayısı, tohum sayısı, bakladaki tohum sayısı, 100-tohum ağırlığı, protein oranı, yağ oranı ve tohum verimi değerleri incelenmiştir. Araştırma sonucunda, denemede yer alan çeşitlerin bölge koşullarında incelenen özellikler açısından önemli derecede farklılıklar gösterdiği belirlenmiştir. Araştırmanın iki yıllık ortalama tohum verimi değerleri 135,2 kg/da ile 295,8 kg/da arasında değişmiş olup, en yüksek tohum verimi Adasoy (IV. Olgunlaşma grubu) çeşidinden, en düşük tohum verimi ise Inton (I. Olgunlaşma grubu) çeşidinden elde edilmiştir. Adasoy, Sa-88 ve Nova çeşitlerinin Niğde koşullarında ana ürün olarak yetiştirilebilecek çeşit adayları olabileceği saptanmıştır.
Determination of Yield and Quality Performances of Soybean Cultivars in Different Maturity Groups under Main Crop Conditions of Nigde Region
Yield and quality performances of 27 soybean cultivars were evaluated in two years field experiment between 2015 and 2016 at the Experimental Farm of Faculty of Agricultural Sciences and Technologies, Nigde Omer Halisdemir University, Nigde, located in the Central Anatolia Region. The field experiments were laid out in the randomized complete block design with three replications in each year. The main phenological stages of development such as time to emergence, flowering, time to pod formation and time to maturity were determined as calendar days. Plant height, the first pod height, numbers of branch, pod and seed per plant, number of seed per pod, 100-seed weight, protein content, oil content and seed yield per decar were determined as yield and quality parameters. The results of two-year study revealed that the soybean cultivars differed significantly for all characters studied under Nigde conditions. It was also observed that yield and quality performances of cultivars fluctuated in years. Average seed yield values of cultivars were ranged from 135.2 kg/da-1 (Inton-I. maturity group) to 295.8 kg/da-1 (Adasoy-IV maturity group) in 2015 and 2016. In two years mean, the cultivars Adasoy, Sa-88 and Nova were determined as the most promising genotypes for main crop production in Nigde conditions.
___
- Anonim. 2017a. https://biruni.tuik.gov.tr/bitkiselapp/bitkisel.zul
- Anonim. 2017b. İklim verileri, Niğde Meteoroloji İşleri Bölge Müdürlüğü kayıtları, Niğde.
- Arıoğlu HH. 2007. Yağ Bitkileri Yetiştirme ve Islahı Ders Kitapları Yayın No: A-70, Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Ofset Atölyesi, 204s., Adana
- Arslan M, Arıoğlu HH. 2003. Amik Ovasında İkinci Ürün Olarak Yetiştirilebilecek Soya (Glycine max L. Merr.) Çeşitlerinin Tespiti ve Uygun Bitki Tipinin Belirlenmesi. Ç.Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi, 18(3): 39-46.
- Curtis DF, Tanner JW, Luzzi BM, Hume DJ. 2000. Agronomic and Phenological Differences of Soybean Isolines Differing in Maturity and Growth Habit. Crop Science, 40: 1624- 1629.
- Çalışkan S, Arıoğlu H. 2004. Amik Ovası Koşullarında İkinci Ürün Olarak Yetiştirilebilecek Soya Çeşit ve Hatlarının Belirlenmesi, M.K.Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi, 9(1-2): 23- 32.
- Doğan Y, Koyutürk E, Aktaş H. 2015. Mardin-Kızıltepe Ekolojik Koşullarında Ekim Zamanı Uygulamalarının Bazı Soya Fasulyesi (Glycine max L.) Verim ve Verim Öğeleri Üzerine Etkisi, YYÜ Tar. Bil. Derg. 25 (3): 293-303.
- Gibson LR, Mullen RE. 1996. Influence of Day and Night Temperature on Soybean Seed Yield. Crop Science, 36: 98- 104.
- Gay SD, Egli DB, Reicosky DA. 1980. Physiological Aspects of Yield Improvement in Soybeans. Agron. J. 72. 387-391.
- Güngör H, Üstün A, 2015. Konya Ekolojisinde İki Farklı Sıra Aralığının Bazı Soya (Glycine max (L.) Merill) Genotiplerinde Verim ve Bazı Verim Unsurlarına Etkisi, GOP Ziraat Fakültesi Dergisi, 32(2): 100-106.
- İşler N, Çalışkan M. 1998. Gap Bölgesi Ekolojik Koşullarında Soyada (Glycine max ( L. ) Merr.) Verim ve Verime Etkili Bazı Özelliklerin Korelasyonu ve Path Analizi, Turkish. J. of Agriculture and Forestry, 22: 1-5.
- Jump. Version 5.0.1. 1989. A Business Unit Of SAS Copyright, 1989 - 2002 SAS Institute Inc., http://www.jmp.com Karaaslan D. 2008. Determination of Total Protein and Fatty Acid Composition of Soybean Seed as Affected by Sowing Dates. Asian Journal of Chemistry, 20 (1): 767-775
- Kınacı M. 2011. Çanakkale Koşullarında Soya Fasulyesi Çeşitlerinin Verim ve Bazı Kalite Unsurlarının Belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Anabilim Dalı. s. 26-27.
- Mert M, İlker E. 2016. Ana Ürün Koşullarında Bazı Soya (Glycine max L. Merr.) Hat ve Çeşitlerinin Aksaray Bölgesine Adaptasyonu Üzerine Çalışmalar. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 25 (2): 176-181.
- Öz A, Ece A, Cengil B, Düzdemir O. 2014. A Study on Cultivating of Soybean in The Middle Kızılırmak Basin. Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi, 7(2):16-19.
- Raper CD, Kramer PJ. 1987. Stress Physiology. Soybeans: Improvement Production and Uses, 2nd Edition (ed.J.R. Wilcox), American Society of Agronomy, Wisconsin, 589- 641.
- Sincik M, Oral, HS, Göksu AT, Turan ZM. 2008. Farklı Soya Fasulyesi (Glycine max L. Merr.) Hatlarının Bursa Ekolojik Koşullarında Bazı Verim ve Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi. U.Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi, 22 (1): 55-62.
- Tayyar Ş, Gül MK. 2007. Bazı Soya Fasulyesi (Glycine max (L.) Merr.) Genotiplerinin Ana Ürün Olarak Biga Şartlarındaki Performansları. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarım Bilimleri Dergisi. 17: 55-59.
- Vollmann J, CN Fritz, Wagentristl H, Ruckenbuer P. 2000.
- Environmental and Genetic Variation of Soybean Seed Protein Content under Central European Growing Conditions. Journal of the Science of Food and Agriculture, 80: 1300-1306.
- Whigham DK, Minor HC. 1978. Agronomic Characteristics and Environmental Stress. Soybean Physiology, Agronomy, and Utilization, (ed. A.G. Norman), Academic Press, 78-116.