Esmer İneklerde Somatik Hücre Sayısı ve Bazı Çiğ Süt Parametreleri Arasındaki İlişkilerin Belirlenmesi

Bu çalışmada, Esmer ineklerde somatik hücre sayısı (SHS) ile süt kompozisyonu arasındaki ilişkiler araştırılmıştır. Toplam 128 baş Esmer inekten 2012 Kasım ve Mayıs aylarında toplanan çiğ süt örnekleri SHSna göre iki gruba ayrılmıştır. SHSna göre süt örnekleri Türk Gıda Kodeksine ilgili tebliğinde belirtilen SHS üst limitine göre düşük (≤500 000 hücre/ml) ve yüksek (>500 000 hücre/ml) olarak gruplandırılmıştır. Birinci ve ikinci grup için SHS ortalamaları 10.444±0,073hücre/ml, 10.820±0,088hücre/ml olarak belirlenmiştir. Birinci grupta kuru madde, yağsız kuru madde, yağ, protein, laktoz oranları ve standart hataları sırası ile %13,3±0,60; %8,3±0,21; %4,5±0,61; %3,0±0,14 ve %4,7±0,07 olarak tespit edilmiştir. İkinci grupta ise, aynı özellikler ile ilgili ortalamalar sırası ile %13,7±0,17; %7,9±0,10; %5,8±0,14; %3,0±0,06 ve %4,1±0,05 olarak hesaplanmıştır. Birinci grupta SHS ile kuru madde, yağsız kuru madde, yağ, protein ve laktoz içerikleri arasındaki ilişkilerin önemsiz olduğu saptanmıştır. İkinci grupta ise SHS ile yağsız kuru madde (r=-0,109), protein (r=0,145), laktoz (r=-0,490) içerikleri arasındaki korelasyonlar önemli bulunmuştur. Sonuç olarak, artan somatik hücre sayısından, süt laktoz, protein ve yağsız kuru madde içeriğinin anlamlı olarak etkilendiği belirlenmiştir.

Relationships Between Somatic Cell Count and Some Raw Milk Paramaters of Brown Swiss Cattle

The aim of the present research was to determine the relationship between somatic cell count (SCC) and milk composition. Milk samples were collected in November and May in 2012. In the study, 128 milk samples from Brown Swiss cattle, divided into two groups. They were arranged from low score (≤500 000cell/ml) to high score (>500 000cell/ml) according to the Turkish Food Codex upper limit. The averages of SCC were determined as 10.444±0.073cells/ml for first group and 10.820±0.088cells/ml for second group, respectively. In the one group dry matter, non fat dry matter, fat, protein, lactose levels and standard errors were determined as 13.3±0.60%, 8.3±0.21%, 4.5±0.61%, 3.0±0.14% and 4.7±0.07%, respectively. The other group same traits were calculated 13.7±0.17%, 7.9±0.10%, 5.8±0.14%, 3.0±0.06% and 4.1±0.05%, respectively. Significant correlations were found between SCC and non fat dry matter (r=-0.109) protein (r=0.145), lactose (r=-0.490) in the second group. But, non significant correlations were determined between SCC and dry matter, non fat dry matter, fat, protein and lactose in the first group. As a result, increasing of the number of somatic cells, milk, lactose, protein, and fat-free dry matter content was determined to be significantly affected.

PDF

___

Anonim. 2000. Türk Gıda Kodeksi Çiğ Süt İçme ve Isıl İşlem Görmüş İçme Sütleri Tebliği (Tebliğ No:2000/16)
Anonim. 2012a. TUİK. Hayvansal Üretim İstatistikleri. (http://www.tuik.gov.tr/hayvancilikapp/hayvancilik.zul), (Erişim tarihi: 08.05.2012).
Anonim. 2013. About Bentley Instruments. http://bentleyinstruments.com/about-us. (Erişim tarihi: 28.12.2013).
Cerón-Muñoz M, Tonhati H, Duarte J, Muñoz-Berrocal M, Jurado-Gámez H. 2002. Factor saffecting somatic cell counts and their relations with milk and milk constituent yield in buffaloes. Journal of Dairy Science, 85: 2885-2889.
Demirci M, Öksüz Ö, Şimşek O, Kurultay Ş, Kıvanç M, Gündüz HH, Uçan N. 2010. Süt ve Süt Ürünlerinin Kalite Kontrolü, Anadolu Üniversitesi Yayını No: 2064. 254s.
Eyduran E. 2002. Süt Sığırlarında Somatik Hücre Sayısının Belirlenmesi. AÜ Fen Bilimleri Enstitüsü. Y Lisans Tezi. Ankara.
Eyduran E, Özdemir T, Yazgan K, Keskin S. 2005. Siyah Alaca İnek Sütündeki Somatik Hücre Sayısına Laktasyon Sırası ve Dönemin Etkisi. YYÜ Veteriner Fakültesi Dergisi, 16: 61- 65.
FAO. 2007. Overview of The Turkish Dairy Sector Within The Framework of EU-Accession. FAO Regional Office for Europe and Central Asia Policy Assistance Branch. Rome.
Göncü S, Özkütük K. 2002. Adana Entansif Süt Sığırcılığı İşletmelerinde Yetiştirilen Saf ve Melez Siyah Alaca İnek Sütlerinde Somatik Hücre Sayısına Etki Eden Faktörler ve Mastitis ile ilişkisi Hayvansal Üretim, 43: 44-53.
Kesenkaş H, Karagözlü C, Akbulut N. 2001. Kaliteli süt üretiminde somatik hücre sayım yöntemleri ve önemi. GAP II. Tarım Kongresi, 24-26 Ekim, I. Kitap, 287-296, Şanlıurfa.
Koç A. 2006. Aydın İlinde Yetiştirilen Siyah-Alaca ve Esmer Irkı Sığırların Laktasyon Süt Verimleri ve Somatik Hücre Sayıları. Hayvansal Üretim Dergisi, 47: 1-8.
Koç A. 2008a. Akdeniz İklim Şartlarında Yetiştirilen SiyahAlaca Sığırların Sütteki Somatik Hücre Sayıları Üzerine Bir Araştırma. Turk. J. Vet. Anim. Sci., 32: 13-18.
Koç A. 2008b. Factors Influencing Daily Yield, Somatic Cell Count and Non-Fat Dry Matter Content of Milk. Indian Vet. J. 85: 630-632.
Koç A. Çelik Ö, Çerçi S. 2009a. Siyah-Alaca ve Montbeliarde Irkı Sığırların Sabah Sağımında Elde Edilen Süt Verimi, Süt İçeriği ve Somatik Hücre Sayısı Üzerine Bir Araştırma. VI. Ulusal Zootekni Bilim Kongresi, (24-26 Haziran 2009). Erzurum.
Koç A, Özdemir Z, Armağan G. 2009b. Aydın'da bazı süt sığırı işletmelerinde çiğ süt kalitesi ve etkili faktörler üzerine bir araştırma, Pamukkale Süt ve Süt Ürünleri Sempozyumu, 21- 23 Mayıs, Denizli.
Konjačić M, Kelava N, Ivkić Z, Ivanković A, Prpić Z, Vnučec I, Ramljak J, Mijić P. 2010. Non-nutritional factors of milk urea concentration in Holstein cows from large dairy farms in Croatia, Mljekarstvo 60: 16
Kul E, Erdem H, Atasever S. 2006. Süt Sığırlarında Farklı Meme Özelliklerinin Mastitis ve Süt Somatik Hücre Sayısı Üzerine Etkileri. OMÜ Zir. Fak. Dergisi, 21: 350-356.
Kuczaj M. 2001. Interrelations between year season and raw milk hygienic qualiry indices. Anim.Hasb., 4:1-7.
Paura L, Kairisha D, Jonkus D. 2002. Repeatability of milk productivity traits. Veterinarija ir zootehnika,19: 90-93.
Rajèevıè M, Potoènık K, Levstek J. 2003. Correlations Between Somatic Cells Count and Milk Composition with Regard to the Season, Agriculturae Conspectus Scientificus, 68: 221-226.
Rice DN, Bodman GR. 1997. The somatic cell count and milk quality. http://www.ianr.unl.edu/pubs/dairy/g1151.htm. Erişim tarihi: 18.12.2013.
Sawa A, Piwczynski D. 2002. Somatic cell count and milk yield and composition in Black and White x Holstein-Friezian cows. Medycyna Weterynaryjna, 58: 636-640.
Shearer JK, Bachman KC, Boosinger J. 2003. The Production of Quality Milk. Uni. F Florida. IFAS Extension. http:// edis.iflas.ufl.edu/DS112.
SPSS, 2008. Statistical Package Social Science: SPSS for windows release 17.0, SPSS Inc., 2008.
Sert D, Ayar A, Öztürk G, Dağdelen A. 2007. Somatik hücre sayısı ve süt kalitesi. 5. Gıda Mühendisliği Kongresi Kitabı. TMMOB Gıda Müh. Odası. Kitaplar Serisi. 16.
Şekerden Ö. 2002. Siyah-Alaca İneklerde Yağ, Protein, Toplam ve Yağsız Katı Madde Verimleri Üzerine Etkin Faktörler ve Bu Verimlere Ait Kalıtım Derecesi Tahminleri. Hayvansal Üretim Derg., 43: 54-60.