Domates (Solanum lycopersicum L.) Bitkisinin Büyüme Derece-Gün Değerlerinin Modellenmesi: Çukurova Yöresi Örneği

Çalışmada ülkemizde en çok yetiştirilen sebzeler arasında yer alan domates bitkisi araştırmanın konusu olarak seçilmiştir. Domates üretiminde Çukurova yöresi son yıllarda giderek artan bir üretim potansiyeline sahiptir. Dolayısıyla çalışma alanı olarak Çukurova yöresi seçilmiştir. Çalışmada araştırma alanındaki illere ait uzun yıllık sıcaklık ve yağış değerleri çalışmanın materyalini oluşturmuştur. Çalışmada Büyüme Derece-Gün (BDG) yöntemi kullanılmıştır. Domates bitkisinin gelişim evreleri için denge sıcaklıkları seçilmiş, gelişim dönemlerindeki denge sıcaklık değerlerine göre BDG değerleri hesaplanmıştır. Hesaplanan bu değerler irdelenerek araştırma alanındaki illerin yetiştiricilik açısından uygunluğu belirlenmeye çalışılmıştır. Çalışmadan elde edilen veriler doğrultusunda Mersin ilinin ön plana çıktığı kanısına varılmıştır. Bitkisel üretim alanlarının önceden belirlenmesi ve bu alanlara göre üretim yapılması verimi olumlu yönde etkileyecektir. Dolayısıyla üreticinin gelirinin artması ülke ekonomisine de olumlu yönde katkı sağlayacaktır. Ayrıca, domates bitkisinin gelişim evreleri için seçilen temel sıcaklık değerlerine göre çoklu doğrusal olmayan regresyon denklemleri geliştirilmiştir. Sonuç olarak, geliştirilen bu denklemler kullanılarak domates bitkisinin BDG değerlerini etkileyen değişkenler sayesinde domatesin gelişimi hakkında önceden bilgi sahibi olunacağı kanısına varılmıştır.

Modeling of Growth Degree-Day Values of Tomato (Solanum lycopersicum L.) Plant: The Case of Çukurova Region

In this study, tomato plant, which is among the most grown vegetables in our country, was chosen as the subject of the research. In the production of tomato, Çukurova region has an increasing production potential in recent years. Therefore, Çukurova region was chosen as the study area. In this study, the long-term temperature and rainfall values of the provinces in the research area constituted the material of the study. Growing Degree-Day (GDD) method was used in the study. The base temperatures were selected for the developmental stages of the tomato plant. GDD values were calculated according to the base temperature values of tomato plant in the developmental periods. The calculated values were examined and the suitability of the provinces in the research area was determined. In line with this information, it was concluded that the province of Mersin stands out. Predetermination of crop production areas and production according to these areas will affect the yield positively. Therefore, the increase of the producer's income will also contribute to the national economy in a positive way. In addition, multiple nonlinear regression equations were developed according to the basic temperature values selected for the growth stages of tomato plant. As a result, by using these equations, it was concluded that the variables that

PDF

___

Anonim. 2008. T.C. Millî Eğitim Bakanlığı, Mesleki Eğitim ve Öğretim Sisteminin Güçlendirilmesi Projesi, Bahçecilik- Domates Yetiştiriciliği, 63s, Ankara.
Anonim. 2016. Saksı ve açık tarlada domates yetiştirmenin püf noktaları, Tarım ve Ziraat Bilgi Bankası, Date:25.10.2019, https://www.tarimdanhaber.com/tarim-ve-ziraat-bilgibankasi/ saksi-ve-acik-tarlada-domates-yetistirmenin-pufnoktalari- h3622.html
Anonim. 2018. Damla Sulama İle Sanayi Domatesi Yetiştiriciliği, NETAFİM, Erişim Tarihi: 25.10.2019, www.netafım.com.tr. Ata A, 2015. Örtüaltı Domates Yetiştiriciliği, T.C. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü Alata Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü, Erdemli.
Çelik Ş, Özbay N. 2015. Almon Gecikme Modeli ile Domates Üretiminde Üretim-Fiyat İlişkisinin Analizi: Türkiye Örneği, Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi, 2 (2): 207-213.
Dawson B, Trapp RG. 2004. Basic & Clinical Biostatistics (LANGE Basic Science), McGraw-Hill Medical. de Souza AP, Ramos CMC, de Lima AD, Florentino H, Escobedo JF 2011. Comparison of Methodologies for Degree-Day Estimation Using Numerical Methods, Acta Scientiarum. Agronomy, Maringá, 33(3):391-400.
Draper N, Smith H. 1981. Applied Regression Analysis, John Wiley and Sons Inc., 708 pp., USA.
Ertürk YE, Çirka M. 2015. Türkiye’de ve Kuzey Doğu Anadolu Bölgesi (KDAB)’nde Domates Üretimi ve Pazarlaması, YYÜ Tarım Bilimleri Dergisi, 25 (1):84-97.
Gomez KA, Gomez AA. 1984. Statistical Procedures For Agricultural Research, Second Edition, An International Rice Research Institute Book, A Wiley-intersclence Publication, John Wiley & Sons. Inc., 690 pp., USA.
Güçgeldi B. 2016. Türkiye’nin Domates İhracat Performansı ve Rekabet Gücü, Alınteri Dergisi, 31 (B):1-8.
Hocking RR, Leslie RN. 1967. Selection of the Best Subset in Regression Analysis, Techno metrics, 9(4):531-540.
Kadıoğlu M, Şaylan L. 2001. Trends of Growing Degree-Days in Turkey, Water, Air, and Soil Pollution, 126:83-96.
Kazak G, Özşenler S, Artukoğlu MM, Yıldız Ö. 2018. Sanayi Domatesi Üretimi ve Pazarlamasında Karşılaşılan Sorunlar: İzmir İli Torbalı İlçesi Örneği, Tarım Ekonomisi Dergisi, 24 (2):215-223.
Kleinbaum DG, Kupper LL, Muller KE, Nizam A. 1998. Applied Regression Analysis and Other Multivariable Methods, 3rd Edition, an Alexander Kugushev Book, Duxbury Press, USA. Kul S. 2014. İstatistik Sonuçlarının Yorumu: p Değeri ve Güven Aralığı Nedir? Plevra Bülteni. 8 (1):11-13.
Matzarakis A, Ivanova D, Balafoutis C, Makrogiannis T. 2007. Climatology of Growing Degree Days in Greece. Climate Research, 34:233-240.
McMaster G, Wilhelm W. 1997. Growing Degree-Days: One Equation, Two Interpretations. Agricultural and Forest Meteorology, 87:291-300.
Montgomery DC, Peck EA, Vining GG. 2012. Introduction to Linear Regression Analysis, Fifth Edition, A John Wiley & Sons, Inc., 679 pp., New Jersey, USA.
Parthasarathi T, Velu G, Jeyakumar P. 2013. Impact of Crop Heat Units on Growth and Developmental Physiology of Future Crop Production: A Review, Research & Reviews: A Journal of Crop Science and Technology, 2(1):1-11.
Payero J. 2017. Introduction to Growing Degree Days, Clemson University Cooperative Extension, Agronomic Crops, AC 09- November 2017, 4 pp.
Proust M. 2010. Modeling and Multivariate Methods, 1st Printing JMP® 9, SAS Institute Inc., Cary, NC, USA. Rulm M, Vukovic A, Milatovic D. 2010. Evaluation of different methods for Determining Growing Degree-Day Thresholds in Apricot Cultivars. International Journal of Biometeorology, 54(4):411-422.
Sheskin D. 2011. Handbook of Parametric and Nonparametric Statistical Procedures Test, Fifth Edition, Chapman and Hall / CR C, 800 pp.
Snyder RL, Spano D, Cesaraccio C, Duce P. 1999. Determining Degree Day Thresholds from Field Observations. International Journal of Biometeorology, 42:177-182.
Şentürk S, Aşan Z. 2007. Bulanık Mantıkta Korelasyon Katsayısı; Meteorolojik Olaylarda Bir Uygulama, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Müh. Mim. Fak. Dergisi, 20(1):149-158.
Tüzel Y, Duyar H, Öztekin GB, Gül A. 2009. Domates Anaçlarının Farklı Dikim Tarihlerinde Bitki Gelişimi, Sıcaklık Toplamı İsteği, Verim ve Kaliteye Etkileri, Ege Üniv. Ziraat Fak. Dergisi, 46 (2):79-92.
Wasserstein RL, Lazar NA. 2016. The ASA Statement on p- Values: Context, Process, and Purpose, the American Statistician, 70(2):129-133.
Yan X, Su XG. 2009. Linear Regression Analysis, Theory and Computing, World Scientific Publishing Co. Pte. Ltd., 349 pp., Singapore.
Yoldaş F, Eşiyok D. 2005. Termal Zamanın (ºC-Gün) Bitkisel Üretimde Kullanımı, Ege Üniversitesi Ziraat. Fakültesi Dergisi, 42(3):207-218.