Aşağı Melet Irmağı (Ordu, Türkiye)'nda Su Kalitesinin Göstergesi Olan Epipelik Diyatomeler

Fitobentoz biyoindikatör türler içerir ve su ekolojisi çalışmalarında yaygın olarak kullanılır. Akarsularda fitobentozun en önemli gruplarından birini diyatomeler oluşturur. Bu organizmalar suda orta ve uzun vadedeki kirlenmeyi tespit edebilmek amacıyla özellikle su kalitesini belirleme çalışmalarında iyi bir göstergedir. Bu çalışmada, Ordu kentinin en önemli içme suyu kaynağı olan Aşağı Melet Irmağının epipelik diyatome florası araştırılmıştır. 2012 yılı Mart-Kasım aylarında periyodik olarak her ay yapılan incelemede toplam 56 takson belirlenmiştir. Cymbellales (14 takson) ve Naviculales (16 takson) takımları diyatome çeşitliliğinin %54ünü oluşturmuştur. Bunları sırasıyla; Fragilariales (%16, 9 takson), Bacillariales (%14, 8 takson), Surirellales (%9, 5 takson), Achnanthales (%3, 2 takson), Eunotiales (%2, 1 takson) ve Melosirales (%2, 1 takson) takip etmiştir. Epipelik komünitede Diatoma vulgaris, Melosira varians, Navicula gregaria, N. tripunctata ve Nitzschia sigmoidea türleri yaygın ve yoğun olarak kaydedilmiştir. Bu türler, genelde organik kirliliğe toleranslı, β-α-mezosaprobik koşullarda bulunan türlerdir. Elde edilen sonuçlara göre, Melet Irmağının aşağı havzası orta kirliden kirliye doğru yani II-III. sınıf su kalitesi özelliği taşımaktadır.

Epipelic Diatoms as Indicators of Water Quality in the Lower Part of River Melet (Ordu, Türkiye)

Phytobenthos includes bioindicator species and is widely used in water ecology studies. Diatoms constitute one of the most important groups of phytobenthos in streams. In particular, these organisms are good indicators in investigations related with determining of water quality in medium and long time. In this study, the epipelic diatom flora of the lower part of River Melet were investigated, the most important source of drinking water in Ordu city. The examination was performed periodically in March-November 2012 and total of 56 taxa were identified. Cymbellales (14 taxa) and Naviculales (16 taxa) ordo constituted 54% of diatom diversity. These were followed by Fragilariales (16%, 9 taxa) Bacillariales (14%, 8 taxa) Surirellales (9%, 5 taxa) Achnanthales (3%, 2 taxa) Eunotiales (2%, 1 taxa) and Melosirales (2%, 1 taxa), respectively. Diatome vulgaris, Melosira varians, Navicula gregaria, N. tripunctata and Nitzschia sigmoidea species were recorded as widespread and intense in the epipelic communities. These species are usually tolerant to organic pollution and are found in β-α- mesosaprobic conditions. According to the obtained results, the lower part of the Melet River has character from pollution towards moderate pollution. In other words, it has II-III. class water quality.

PDF

___

Ács É, Szabó K, Tóth B, Kiss KT. 2004. Investigation of benthic algal communities, especially diatoms of some Hungarian streams in connection with reference conditions of the Water Framework Directives. Acta Bot Hung, 46, 255-277.
Akanıl Bingöl N, Özyurt MS, Dayıoğlu H. 2007. Yukarı Porsuk Çayı (Kütahya) Epilitik Diyatomeleri. Ekoloji, 15: 23-29.
Anonim, 2014. Türkiye çevre sorunları ve öncelikleri değerlendirme raporu. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Çevresel Etki Değerlendirmesi, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü, Yayın no: 23, Ankara.
Atıcı T, Obalı O. 1999. A study on diatoms in upper part of Çoruh River, Turkey. Journal of the Institute of Science and Technology of Gazi University, 12, 473-496.
Atıcı T, Ahıska S. 2005. Pollution and algae of Ankara Stream. GU Journal of Science, 18, 51-59.
Aysel V. 2005. Check-List of the freshwater algae of Turkey. Journal of the Black Sea/Mediterranean Environment, 11(1), 1-124.
Candan ED, Taş B. 2014. Melet Irmağında (Ordu) Cladophora crispatada bazı ağır metal düzeyleri. J FisheriesSciences.com, 8(2), 104-113. DOI: 10.3153/jfscom.201414
Cox EJ. 1996. Identification of freshwater diatoms from live material. Chapman & Hall, London.
Çetin AK, Yavuz OG. 2001. Cip Çayı (Elazığ, Türkiye) epipelik, epilitik ve epifitik alg florası. Fırat Üniv Fen ve Müh Bil Dergisi, 13, 2, 9-14.
Çiçek NL, Kalyoncu H, Akköz C, Ertan O. 2010. Darıören Deresi ve Isparta Çayı (Isparta)nın epilitik algleri ve mevsimsel dağılımları. J FisheriesSciences.com, 4, 78-90.
Dere Ş, Karacaoğlu D, Dalkiran N. 2002. A study on the epiphytic algae of the Nilüfer Stream (Bursa). Turk J Bot, 26, 219-234.
DSİ. 2003. Ordu projesi, Ordu Barajı ve HES planlama raporu. Cilt I, T.C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü VII. Bölge Müdürlüğü, Ankara.
Eloranta P, Soininen J. 2002. Ecological status of some Finnish rivers evaluated using benthic diatom communities. J Appl Phycol, 14 (1), 1-7.
Fakıoğlu Ö, Atamanalp M, Şenel M, Şensurat T, Arslan H. 2012. Pulur Çayı (Erzurum) Epilitik ve Epifitik Diyatomeleri. SDÜ Eğirdir Su Ürünleri Fakültesi Dergisi, 8(1), 1-8.
Fore LS, Grafe C. 2002. Using diatoms to assess the biological condition of large rivers in Idaho (U.S.A.). J Freshwater Ecol, 47, 2015-2037.
Gomà J, Ortiz R, Cambra J, Ector L. 2004. Water quality evaluation in Catalonian Mediterranean Rivers using epilithic diatoms as bioindicators. Vie Milieu, 54(2-3), 81- 90.
Gönülol A, Öztürk M, Öztürk M. 1996. A check-list of the freshwater algae of Turkey. OMÜ Fen Edeb Fak Fen Dergisi, 7(1), 8-46.
Guiry MD, Guiry GM. 2014. AlgaeBase. World-wide electronic publication. National University of Ireland, Galway. Available at: http://www.algaebase.org.
Hartley B, Barber HG, Carter JR, Sims PA. 1996. An atlas of British diatoms. Biopress Ltd, Bristol.
Lange-Bertalot H. 1978. Diatomeen-Differentialarten anstelle von Leitformen: ein geeigneteres Kriterium der Gewässerbelastung. Arch Hydrobiol Suppl, 51, Algological Studies, 21, 393-427.
Lange-Bertalot H. 1980. Kieselalgen als indikatoren der Gewässerqualitat. Insbesondere bei hoher kommunaler und industrieller Belastung in Main und Rhein. Cour. Courier Forschungsthemen-institu Senckenberg, 41, 97-110.
Kalyoncu H, Çiçek NL, Akköz C, Özçelik R. 2009. Epilithic diatoms from the Darıören Stream (Isparta/Turkey): Biotic indices and multivariate analysis. Fresen Environ Bull, 18, 7B, 1236-1242.
Klee O. 1990. Wasser untersuchen: Einfache analysenmethoden und beurteilungskriterien. 1. auflage, Quelle & Meyer, Wiesbaden.
Klee O. 1991. Angewandte Hydrobiologie. G. Theieme Verlag, 2. neubearbeitete und erweiterte Auflage, Stuttgart-New York.
Kolaylı S, Baysal A, Şahin B. 1998. A Study on the Epipelic and Epilithic Algae of Şana River (Trabzon/Turkey). Tr J of Botany, 22, 163-170.
Krammer K, Lange-Bertalot H. 1986. Bacillariophyceae 1. Teil, Naviculaceae. In: Ettl H, Gerloff J, Heynig H, Mollenhauer D. (eds): Süßwasserflora von Mitteleuropa, 2(1), G. Fischer, Stuttgart & New York.
Krammer K, Lange-Bertalot H. 1988. Bacillariophyceae 2. Teil, Bacillariaceae, Epithemiaceae, Surirellaceae. In: Ettl H, Gerloff J, Heynig H, Mollenhauer D. (eds): Süßwasserflora von Mitteleuropa, 2(2). G. Fischer, Stuttgart & New York.
Krammer K, Lange-Bertalot H. 1991a. Bacillariophyceae. 3. Teil: Centrales, Fragilariaceae, Eunotiaceae. In: Ettl H, Gerloff J, Heynig H, Mollenhauer D. (eds): Süßwasserflora von Mitteleuropa, 2(3), G. Fischer, Stuttgart & Jena.
Krammer K, Lange-Bertalot H. 1991b. Bacillariophyceae. 4. Teil: Achnanthaceae. Kritische Ergänzungen zu Navicula (Lineolatae) und Gomphonema. Gesamtliteraturverzeichnis. Teil 1-4. In: Ettl H, Gerloff J, Heynig H, Mollenhauer D. (eds): Süßwasserflora von Mitteleuropa, 2(4), G. Fischer, Stuttgart & Jena.
Nather Khan ISA. 1991. Effect of urban and industrial wastes on species diversity of the diatom community in a tropical river, Malaysia. Hydrobiologia, 224, 175-184.
Palmer CM. 1969. A composite rating of algae tolerating organic pollution. J Phycol, 5, 78-82.
Pan Y, Stevenson RJ, Hill BH, Kaufmann PR, Herlihy AT. 1999. Spatial patterns and ecological determinants of benthic algal assemblages in Mid-Atlantic streams, USA. J Phycol, 35, 460-468.
Poulíčková A, Haler P, Lysáková M, Spears B. 2008. The ecology of freshwater epipelic algae: an update. Phycologia, 47, 437-450.
Round FE. 1993. A review and methods for the use of epilithic diatoms for detecting and monitoring changes in river water quality. HMSO, London.
Round FE. 1953. An investigation of two benthic algal communities in Malharm Tarn, Yorkshire. J Ecol, 41, 97- 174.
Round FE. 1984. The ecology of algae. Cambridge University Press, Cambridge.
Round FE, Crawford RM, Mann DG. 1990. The diatoms. Biology and morphology of the genera. Cambridge University Press, Cambridge.
SÇD. 2000. Su Çerçeve Direktifi, 2000/60/EC. Su politikası alanında topluluk faaliyeti için bir çalışma çerçevesi oluşturan 23 Ekim 2000 tarihli Avrupa Parlamentosu ve Konseyinin 2000/60/EC sayılı direktifi.
Sigee DC. 2005. Freshwater microbiology: Biodiversity and dynamic interactions of microorganisms in the aquatic environment. John Wiley & Sons Ltd, England, ISBN: 0- 471-48529-2.
Sıvacı E, Dere Ş. 2006. Melendiz Çayının (Aksaray-Ihlara) epifitik diyatome florasının mevsimsel değişimi. CÜ Fen Bilimleri Dergisi, 27, 112.
SKKY. 2004. Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği. Resmi Gazete, Sayı 25687 (Değişik: RG-13/2/2008-26786, RG-30/3/2010- 27537, RG-24/4/2011-27914).
Slàdecek V. 1986. Diatoms as indicators of organic pollution. Acta Hydrochim Hydrobiol, 14(5), 555-566.
Solak CN, Barlas M, Pabucçu K. 2005. Akçay'daki (MuğlaDenizli) bazı epilitik diyatome taksonlarının mevsimsel gelişimi. D.P.Ü. Fen Bilimleri Dergisi, 8, 211-218.
Solak CN, Feher G, Barlas M, Pabuçcu K. 2007. Use of epilithic diatoms to evaluate water quality of Akçay Stream (Büyük Menderes River) in Muğla/Turkey. Large Rivers, 17(3-4), 327-338.
Solak CN, Ector L, Wojtal AZ, Ács É, Morales EA. 2012. A review of investigations on diatoms (Bacillariophyta) in Turkish inland waters. Nova Hedwigia, Beiheft 141, 431- 462.
Stevenson RJ. 1996. An introduction to algal ecology in freshwater benthic habitats. Algal ecology: Freshwater benthic ecosystems (eds: RJ Stevenson, ML Bothwell, RL Lowe), Academic Press, San Diego.
Taş B, Kurt I. 2014. Aşağı Melet Irmağının (Ordu) diyatomeler dışındaki epipelik alglerinin çeşitliliği. KFBD, 4 (11), 49-63. Taylor SL, Roberts SC, Walsh CJ, Hatt BE. 2004. Catchment urbanization and increased benthic algal biomass in streams: linking mechanisms to management. Freshwater Biol, 49, 835 851.
Tokatlı C, Dayıoğlu H. 2011. Use of epilithic diatoms to evaluate water quality of Murat Stream (Sakarya River Basin, Kütahya): different saprobity levels and pH status. JABS, 5(2), 55-60.
Tokatlı C. 2012. Sucul sistemlerin izlenmesinde bazı diyatome indekslerinin kullanılması: Gürleyik Çayı örneği (Eskişehir). DPÜ Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, Sayı 29: 19-26.
van Dam H, Mertens A. Sinkeldam J.1994. A coded checklist and ecological indicator values of freshwater diatoms from the Netherlands. Neth J Aquat Ecol, 28(1), 117-133.
Varol M, Şen B. 2014. Dicle Nehrinin planktonik alg florası. J FisheriesSciences.com, 8(4): 252-264. DOI: 10.3153/jfscom.201431
Watanabe T, Asai K, Houki A. 1986. Numerical estimation to organic pollution of flowing water by using the epilithic diatom assemblageDiatom Assemblage Index (DAIpo). Sci Total Environ, 55, 209-218.
Whitton BA. 1984. Ecology of European rivers. Blackwell Scientific Publications, Oxford, UK.
Whitton BA, Kelly MG. 1995. The trophic diatom index: a new index for monitoring eutrophication in rivers. J Appl Phycol, 7, 433-444.
Yıldırım V, Şen B, Çetin KA. 2003. Hazar Gölüne dökülen Kürk Çayının (Elazığ) epipelik diyatome florası. Fırat Üniv. Fen ve Müh. Bil. Dergisi, 15(3), 329-336.
Yıldız K. Şen B, Baykal T, Akbulut A, Açıkgöz İ, Udoh AU, Alp MT, Canpolat Ö, Koçer MA, Çağlar M. 2008. Güneydoğu Anadolu Bölgesindeki önemli sulakalanların alg florasının sistematik olarak incelenmesi (Dicle Havzası), TÜBİTAK Proje No: TBAG-2436 (101T045).