Yetiştirici Elinde Bulunan Esmer İneklerinin Çiğ Süt Somatik Hücre Sayısı Üzerine Bazı Çevresel Faktörlerin Etkilerinin Belirlenmesi#

Bu çalışmada, Sivas İli Yıldızeli ilçesinde farklı işletme koşullarında yetiştirilen Esmer sığırların süt örneklerinde somatik hücre sayısı (SHS) ve SHS üzerine etkili faktörlerin belirlenmesi amaçlanmıştır. Süt örnekleri 2012 yılında Kasım ve Mayıs aylarında sabah sağımlarında alınmıştır. Araştırmada 122 baş Esmer ineğin 244 adet süt örneği değerlendirilmiştir. SHS üzerine buzağılama yaşı, işletme ve test ayının etkisi önemli bulunmuştur. Bu çalışmada, ortalama SHS 1209696±111361 hücre/ml olarak belirlenmiştir. Kasım ayında elde edilen sütlerin %56,6sı, Mayıs ayında elde edilen süt örneklerinin ise %48,4ü 500.000 hücre/ml düzeyinin üzerinde SHS içermektedir. Sonuç olarak Esmer sığırların çiğ süt örneklerinde tespit edilen SHS, Türk Gıda Kodeksi ve Avrupa Birliği Komisyonu mevzuatında belirtilen değerlerden önemli ölçüde yüksek bulunmuştur.

Determination of the Effects of Some Environmental Factors on Raw Milk Somatic Cell Count of Brown Swiss Cows Raised in Farmer Condition

In the current research, it was aimed to determine Somatic Cell Count (SCC) and the factors effecting on SCC in milk samples of Brown Swiss cattle raised at different farm conditions in Yıldızeli district of Sivas province in Turkey. Raw milk samples were collected at morning milking in months of May and November in year 2012. In total, 244 milk samples from 122 Brown Swiss cattle were analyzed. The effects of calving age, farm and test month on SCC were statistically significant. In the present study, the average SCC was determined as 1209696±111361 cells/ml. About 56.6% of milk from November month and about 48.4 % ofmilk samples from Brown Swiss were containing over 500.000 cell/ ml. As a result, Brown Swiss cattle identified SCC in raw milk samples were significantly higher than the values specified in the legislation of the European Union Commission and Turkish Food Codex.

PDF

___

Akman N, Tuncel E, Tüzemen N, Kumlu S, Özder M, Ulutaş Z. 2012. Türkiye Sığırcılığı işletmelerinin Yapısı ve geleceğin Sığırcılık işletmeleri, http://www.zmo.org.tr/resimler/ekler/ dd993b2fef3fdff_ek.pdf (Erişim tarihi: 12.02.2012).
Anonim 2000. Türk Gıda Kodeksi Çiğ Süt İçme ve Isıl İşlem Görmüş İçme Sütleri Tebliği (Tebliğ No:2000/16). (Erişim tarihi: 12.02.2012)
Anonim 2013a. TUİK. Hayvansal Üretim İstatistikleri. http://www.tuik.gov.tr/hayvancilikapp/hayvancilik.zul), (Erişim tarihi: 08.05.2013).
Anonim 2013b. Sivas İli Tarım Master Planı. http://www.tarim.gov.tr/Sayfalar///IceriklerDetay.aspx?rid= 295&NodeValue=198&KonuId=189&ListName=Icerikler (Erişim tarihi: 18.05.2013).
Anonim 2012. Food and Agriculture Organization of The United Nations (FAO).http://faostat.fao.org/site/569/Desktop Default.aspx?PageID=569#ancor. (Erişim tarihi: 08.05.2012).
Atasever S, Erdem H. 2009. Estimation of Milk Yield and Financial Losses Related to Somatic Cell Count in Holstein Cows Raised in Turkey. J. Anim. Vet. Adv., 8: 1491-1494.
Carlén E, Strandberg E, Roth A. 2004. Genetic parameters for clinic mastitis, somatic cell score, and production in the three lactations of Swedish Holstein Cows. J. Dairy Sci. 87:30623070. Dairy Sci. 82: 2198-2204.
De Haas, De Y, Barkema HW, Schukken, YH, Veerkamo RF. 2002. Genetic parameters for clinical mastitis and traits for somatic cell count based on its lactation curve. 7th World Congress on Genetic Applied to Livestock Production. August 19-23.Montpellier, France.
De Haas Y. 2003. Somatic cell count pattern. Improvement of udder health by genetics and management. Ph.D. Thesis. Animal Breeding and Genetics, Wageningen University.Wageningen Dürr JW, Cue RI, Monardes HG, Moro-Mendez J, Wade KM. 2008. Milk Losses Associated With Somatic Cell Counts Per Breed, Parity and Stage Of Lactation in Canadian Dairy Cattle. Livestock Science 117: 225-232.
Erdem H, Atasever S, Kul E. 2010a. Determination of Milk Production Characteristics and Milk Losses Related to Somatic Cell Count in Jersey Cows Raised in the Black Sea Region of Turkey. Asian Journal of Animal and Veterinary Advances, 5: 253-259.
Eyduran E. 2002. Süt Sığırlarında Somatik Hücre Sayısının Belirlenmesi. AÜ Fen Bilimleri Enstitüsü. Y Lisans Tezi. Ankara.
Eyduran E, Özdemir T, Yazgan K, Keskin S. 2005. Siyah Alaca İnek Sütündeki Somatik Hücre Sayısına Laktasyon Sırası ve Dönemin Etkisi. YYÜ Veteriner Fakültesi Dergisi, 16: 61- 65.
FAO 2007. Overview Of The Turkish Dairy Sector Within The Framework Of EU-Accession. FAO Regional Office for Europe and Central Asia Policy Assistance Branch. Rome. Göncü S, Özkütük K. 1998. İnek Sütü Somatik Hücre Varlığı ve Türkiye Süt Sığırcılığı ile Sağlıklı Süt Üretimi Açısından Önemi. Uludağ Üniversitesi, II. Ulusal Zootekni Bilim Kongresi, Bursa
Göncü S, Özkütük K. 2002. Adana Entansif Süt Sığırcılığı İşletmelerinde Yetiştirilen Saf ve Melez Siyah Alaca İnek Sütlerinde Somatik Hücre Sayısına Etki Eden Faktörler ve Mastitis ile ilişkisi Hayvansal Üretim, 43:44-53.
Harmon RJ. 1994. Physiology of mastitis and factors affecting somatic cell counts. J. Dairy Sci., 77: 2103-2112.
Harmon RJ. 2001. Somatic Cell Counts : A Premier. National Mastitis Council Annual Meeting Proceeding. Uni. Of Kentucky, Lexington, Kentucky. health. Available from URL: http:/www.zod.wau.nl/abg/hs/education/av/ mschiemstra.pdf (Erişim Tarihi:14.05.2013).
Hiemstra A, Groen A, Bovenhuis H, Ducro B, De Jong G. 2002. An ICAR recommendation sheet for udder health and estimation of genetic parameters for udder health. Available from URL: http:/www.zod.wau.nl/abg/hs/education/av/ mschiemstra.pdf (Erişim Tarihi:14.05.2013).
Kesenkas H, Kınık Ö, Akbulut N, Uysal H. 2000. Somatik Hücre Sayısı ve Çiğ Süt Kalitesi, VI. Süt ve Süt Ürünleri Sempozyumu, 22-23 Mayıs, Tekirdağ.
Koç A. 2006. Aydın İlinde Yetiştirilen Siyah-Alaca ve Esmer Irkı Sığırların Laktasyon Süt Verimleri ve Somatik Hücre Sayıları. Hayvansal Üretim Dergisi,47: 1-8.
Koç A. 2007a. Montbeliarde ve Siyah-Alaca Irkı Sığırların Sütteki Yağ Oranı, Yağsız Kuru Madde Oranı ve Somatik Hücre Sayısı Üzerine Bir Araştırma. Türkiye Süt Sığırcılığı Kurultayı Bildirileri. (25-26 Ekim 2007), Ege Üniv. Z.F. Zootekni Bölümü. İzmir.
Koç A. 2007b. Daily Milk Yield, Non-Fat Dry Matter Content and Somatic Cell Count Of Holstein-Friesianand Brown Swiss Cows. Acta Veterinaria(Beograd). 57: 523-535.
Koç A, Kızılkaya K. 2007. Factors Influencing Milk SCC of Holstein-Friesianand Brown-Swiss Cows. Indian Vet. J. 84; 1163-1165.
Koç A. 2008a. Akdeniz İklim Şartlarında Yetiştirilen SiyahAlaca Sığırların Sütteki Somatik Hücre Sayıları Üzerine Bir Araştırma. Turk. J. Vet. Anim. Sci., 32: 13-18.
Koç A. 2008b. Factors Influencing Daily Yield, Somatic Cell Count and Non-Fat Dry Matter Content of Milk. Indian Vet. J. 85: 630-632.
Koç A. 2009. Research on Milk Yield, Milk Constituents and Reproducti ve Performances of Holstein Friesian and Montbeliarde Cows. XVII th International Congress of FeMeSPRum, Mediterranean Federation of Health and Production of Ruminants. MAY 27-30, 2009 Perugia, Italy.
Kul E, Erdem H, Atasever S. 2006. Sut Sığırlarında Farklı Meme Ozelliklerinin Mastitis ve Sut Somatik Hucre Sayısı Uzerine Etkileri. Ondokuz Mayıs Universitesi Ziraat Fakultesi Dergisi, 21: 350-356.
Laevens H, Deluyker H, Schukken Y H, De Meulemeester L, Vandermeersch R, De Muelenaere E, De Kruif A. 1997. Influence of parity and stage of lactation on somatic cell count in bacteriologically negative dairy cows. J. Dairy Sci., 80: 3219-3226.
Ligda Ch A, Mavrogenis A, Georgoudis A. 2002. Estimates Of Genetic Parameters for Test Day Somatic Cell Counts in Chios Dairy Sheep. 7th World Congreass On Genetic Applied To Livestock Production, August 19-23, Montpellier, France.
Matthews KR, Harmon RJ, Langlois BE. 1992. Prevalence of staphylococcus species during the periparturient period in primiparaous and multiparaous cows. J. Dairy Sci., 75: 1835-1839.
Omore AO, Mcdermott JJ, Arimi SM, Kyule MN. 1999. Impact of Mastitis Control Measures On Milk Production And Mastitis İndicators İn Smallholder Dairy Farms In Kaimbu District, Kenya. Tropical Animal Health And Publication, 31: 347-361.
Önal AR, Özder M. 2007. Trakyada Özel Bir Süt İsleme Tesisi Tarafından Değerlendirilen Çiğ Sütlerin Somatik Hücre Sayısı ve Bazı Bileşenlerinin Tespiti. Tekirdag N.Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi, 4: 195-199.
Patır B, Can OP, Gurses M. 2010. Farklı İllerden Toplanan Ciğ İnek Sutlerinde Somatik Hucre Sayıları. F.U. Sağ. Bil. Vet. Derg. 24:87-91.
Rice DN, Bodman GR. 1997. The somatic cell count and milk quality. http://www.ianr.unl.edu/pubs/dairy/g1151.htm (Erişim Tarihi: 05.05.2013).
Rişvanlı A, Kalkan C. 2002. Sütçü İneklerde Yaş ve Irkın Subklinik Mastitisli Memelerin Sütlerindeki Somatik Hücre Sayıları ile Mikrobiyolojik İzolasyon Oranlarına Etkisi. YYÜ. Vet. Fak. Derg,13:84-87.
Rupp R, Boichard D. 1999. Genetic parameters for clinical mastitis, somatic cell score, production, udder type traits, and milking ease infirst lactation Holstein. J. Dairy Sci. 82: 21982204.
Sert D, Ayar A, Öztürk G, Dağdelen A. 2007. Somatik hücre sayısı ve süt kalitesi 5. Gıda Mühendisliği Kongresi Kitabı. TMMOB Gıda Müh. Odası. Kitaplar Serisi. 16.
Shearer JK, Bachman KC, Boosinger J. 2003. The Production of Quality milk. Uni. F Florida. IFAS Extension. http:// edis.iflas.ufl.edu/DS112 (Erişim Tarihi : 08.05.2013). SPSS for Windows. 2008. Base System Users Guide, Release 17.1, SPSS inc., Chicago, USA.
Topaloğlu N, Güneş H. 2005. İngilteredeki Siyah-Alaca Sığırların Süt Verimi Özellikleri Üzerinde Araştırmalar. İÜ Veteriner Fakültesi Dergisi, 31: 99-119.
Tsenkova R, Atanassova S, Kawano S, Toyoda K. 2001. Somatic Cell Count Determination in Cow's Milk by Near- İnfrared Spectroscopy: A New Diognastic Tool. J. Animal Sci. 79: 2550-2557.
Yalçın, C. 1999. Düşük Ve Yüksek Subklinik Mastitis Mastitis Problemleriyle Karşı Karşıya Olan İskoçya Süt Sığırcılık İşletmelerinde Mastitisten Kaynaklanan Finansal Kayıplar. Uluslar Arası Hayvancılık99 Kongresi. 21-24. Eylül. Ege Üni. Ziraat Fak. İzmir.
Yalçın C, Cevher Y, Türkyılmaz K, Uysal G. 2000. Süt İneklerinde Subklinik mastitisten Kaynaklanan Süt Verim Kayıplarının Tahmini. Türk J. Vet. Anim. Sci.24: 599-604.
Yalcın C, Cevger Y, Tan S. 2001. Beypazarı ve Nallıhan İlçelerinden Alınan Sut Orneklerinde Subklinik Mastitisten Kaynaklanan Sut Verim Kayıplarının Tahmini. Veteriner Hekimleri Mikrobiyoloji Dergisi, 1: 55-62.