İntihar ve cinsiyet: Cinsiyet rolleri, iletişim becerileri, sosyal destek ve umutsuzluk açısından bir değerlendirme

Bu çalışmanın temel amacı, kadın ve erkeklerdeki intihar olasılığının yordanmasmda, kişilerarası ilişki tarzları, cinsiyet rolleri, sosyal destek ve umutsuzluk değişkenlerinin nasıl bir rol oynadığını belirlemektir. Bu amaçla 18-60 yaş arası 550 kişiye, İntihar Olasılığı Ölçeği, Beck Umutsuzluk Ölçeği, Bern Cinsiyet Rolü Envanteri, Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği ve Kişilerarası İlişki Tarzı Ölçeği uygulanmıştır. İntihar olasılığı; cinsiyet ve cinsiyet rolü bağlamında bir dizi istatistik analiz ile değerlendirildiğinde, cinsiyet rollerinin intihar olasılığı üzerindeki etkisi, kişilerarası ilişki tarzı ve algılanan sosyal destek ile birlikte anlamlı gibi görünmektedir. Erkeklerde gelir düzeyinin düşük olması ile birlikte ketleyici tarza sahip olmak ama besleyici tarzı kullanmamak; buna ek olarak da arkadaş ve aile desteğinin olmaması (ya da yetersiz olması), umutsuzluk ile birleşerek intihar olasılığını arttırıyor gibi görünmektedir. Kadınlarda ise, cinsiyet rolüne uygun iletişim tarzı sergilememek (yani ketleyici tarza sahip olmak), düşük erkeksilik puanına sahip olmak ve arkadaş desteğinin olmaması yine umutsuzluk ile birleşerek intihar olasılığını arttırıyor görünmektedir. Elde edilen bulguların, intihar riski taşıyan grupların saptanması ve bu gruplara yönelik yapılacak müdahale stratejilerinin geliştirilmesi açısından önemli olduğu söylenebilir. Özellikle ketleyici iletişim tarzı kullandıkları belirlenen kadın ve erkeklere yönelik iletişim becerileri eğitiminin bu açıdan yararlı olacağı söylenebilir. Ayrıca intihar riski taşıyan erkeklerde sosyal ağm zenginleştirilmesi, bir müdahale stratejisi olarak düşünülebilir.

Suicide and gender: An investigation in terms of gender roles, interpersonal relationship style, social support, and hopelessness

The aim of this study is to determine the role of interpersonal relationship styles, gender roles, social support and hopelessness in predicting the tendency to commit suicide in men and women. The sample of the study consists of 550 participants aged 18-60, and the data were collected by using Probability of Suicide Scale, Beck Hopelessness Scale, Bern Sex Role Inventory, Multi-dimensional Perceived Social Support Scale and Interpersonal Relationship Styles Scale. The analyses revealed that the effect of gender roles on suicide probability was significant along with interpersonal relationship styles and perceived social support. Having low income level, having inhibited relationship style but not using nurturing style, lack of (or insufficient) friend and family support, and hopelessness are found to be significant factors in increasing suicide probability in men. As for women, not using a gender-appropri-ate communication style (having inhibited relationship style), having low masculinity score, lack or friend support, and hopelessness seemed to increase the probability. The results of the study are instructive in determining the risk groups and developing intervention strategies for these individuals.

PDF

___

Allgood-Metren, B. ve Stockard, J. (1991). Sex role identity and self-esteem: A comparison of children and adolescents. Sex Roles, 25, 129-139.
Basow, S. A. (1992). Consequences for the individual. Gender stereotypes and roles (3-. Ed.) içinde (172-202). Pasifle Grove, CA: Brooks/Cole Publishing Company.
Batıgün, A. D. (2008). İntihar olasılığı ve cinsiyet: İletişim becerileri, yaşamı sürdürme nedenleri, yalnızlık ve umutsuzluk açısından bir inceleme. Türk Psikoloji Dergisi, 23(62), 65-75.
Beautrais, A. L. (2006). Women and suicidal behavior. Crisis, 27(A), 153-156.
Beck, A. T., Brown, G., Berchick, R. J., Stewart, B. L. ve Steer, R. A. (2006). Relationship between hopelessness and ultimate suicide: A replication with psychiatric outpatients. focus.psychiatryonline.org, 4(2), 291-296.
Beck, A. T., Weissman, A., Lester D. ve Trexler, L. (1974). The measurement of pessimism: The Hopelessness Scale. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 42(6), 861-865.
Bem, S. L. (1993). The lenses of gender. New Haven and London: Yale University Press. Bettridge, B. J. ve Favreau, O. E. (1995). The dependency needs and perceived availability and adequacy of relationships in female adolescent suicide attempters. Psychology of Women Quarterly, 19, 517-531.
Canetto, S. S. ve Sakinofsky, I. (1998). The gender paradox in suicide. Suicide and Life-Threatening Behavior, 28, 1-23.
Chioqueta, A. P. ve Stiles, T. C. (2007). The relationship between psychological buffers, hopelessness, and suicidal ideation. Crisis, 28(2), 67-73.
Cole, D. E., Protinsky, H. O. ve Cross, L. H. (1992). An empirical investigation of adolescent suicidal ideation. Adolescence, 27, 813-818.
Cull, J. G. ve Gill, W. S. (1988). Suicide Probability Scale (SPS) manual. LA: Western Psychological Services.
Dökmen, Z. Y. (1999). Bem Cinsiyet Rolü Envanteri Kadmsılık ve Erkeksilik Ölçekleri Türkçe formunun psikometrik özellikleri. Kriz Dergisi, 7(1), 27-40.
Dökmen, Z. Y. (2004). Cinsiyet kahpyargılarmın ve cinsiyet rollerinin sonuçlan. Toplumsal cinsiyet: Sosyal psikolojik açıklamalar içinde. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
Durak, A. (1994). Beck Umutsuzluk Ölçeği (BUÖ) geçerlik ve güvenirlik çalışması. Türk Psikoloji Dergisi, 9(31), 1-11.
Durak, A. ve Palabıyıkoğlu, R. (1994). Beck Umutsuzluk Ölçeği geçerlik çalışması. Kriz Dergisi, 2(2), 311-319.
Eker, D. ve Arkar, H. (1995a). Percieved social support: Psychometric properties of the MSPSS in normal and pathological groups in a developing country. Social Psychiatry & Psychiatric Epidemiology, 30, 121-126.
Eker, D., Arkar, H., Yaldız, H. (2001). Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği'nin gözden geçirilmiş formunun faktör yapısı, geçerlik ve güvenirliği. Türk Psikiyatri Dergisi, 12(1), 17-25.
Eskin, M. (1993). Reliability of the Turkish version of The Per-cieved Social Support From Friends and Family Scales, Scale for Interpersonal Behavior and Suicide Probability Scale. Journal of Clinical Psychology, 49(4), 515-522.
Fairweather, A. K., Anstey, K. J., Rodgers, B. ve Butterworth, P. (2006). Factors distinguishing suicide attempters from suicide ideators in a community sample: Social issues and physical health problems. Psychological Medicine, 1-11.
Feather, N. T. (1991). Human values, global self-esteem, and belief in a just world. Journal of Personality, 59, 83-107.
Gurtman, M. B. ve Lee, D. L. (2009). Sex differences in interpersonal problems: A circumplex analysis. Psychological Assessment, 21(4), 515-527.
Hawton, K. (1987). Assessment of suicide risk. British Journal of Psychiatry, 150, 145-153.
Horowitz, L. M. (1996). The study of interpersonal problems: A leary legacy. Journal of Personality Assessment, 66(2), 283-300.
Houle, J., Mishara, B. L. ve Chagnon, F. (2008). An empirical test of a mediation model of the impact of the traditional male gender role on suicidal behavior in men. Journal of Affective Disorders, 107, 37-43.
Hung Kuo, W„ Gallo, J. J. ve Eaton, W. W. (2004). Hopelessness, depression, substance disorder, and suicidally: A 13-year community-based study. Social Psychiatry & Psychiatric Epidemiology, 39, 497-501.
Hunt, K., Sweeting, H., Keoghan, M. ve Piatt, S. (2006). Sex, gender role orientation, gender role attitudes and suicidal thoughts in three generations. Social Psychiatry & Psychiatric Epidemiology, 41, 641-647.
Kleinke, C. L., Staneski, R. A. ve Mason, J. K. (1982). Sex differences in coping with depression. Sex Roles, 5(8), 877-889.
Kling, K. C., Hyde, J. S., Showers, C. J. ve Buswell, B. N. (1999). Gender differences in self-esteem: A meta-anal-ysis. Psychological Bulletin, 125(4), 470-500.
Maris, R. A. (1981). Pathways to suicide: A survey of self-destructive behavior. Baltimore: Johns Hopkins University Press.
Minkoff, K., Bergman, E., Beck, A. T. ve Beck, R. (1973). Hopelessness, depression and attempted suicide. American Journal of Psychiatry, 130(4), 455-459.
Neufeld, E. ve O'Rourke, N. (2009). Impulsivity and hopelessness as predictors of suicide-related ideation among older adults. Canadian Journal of Psychiatry, 54(10), 684-692.
Paladino, D. ve Minton, C. A. B. (2008). Comprehensive college student suicide assessment: Application of the basic ID. Journal of American College Health, 56(6), 643-650.
Park, H. S., Schepp, K. G., Jang, E. H. ve Koo, H. Y. (2006). Predictors of suicidal ideation among high school students by gender in South Korea. Journal of School Health, 76(5), 181-188.
Şahin, N., Durak, A. ve Yasak, Y. (1994). Interpersonal Style, Loneliness and Depression. 23rd International Congress of Applied Psyclology, 17-22 Temmuz, Madrid.
Şahin N. H, Batıgün, A. D. (2000). Yaşamı sürdürme nedenleri ve intihar olasılığı. Yayınlanmamış çalışma.
Şenol, V., Ünalan, D., Avşaroğullan, L. ve İkizceli, İ. (2005). İntihar girişimi nedeniyle Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Anabilim Dalı'na başvuran olguların incelenmesi. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 6, 19-29.
TÜİK, İntihar İstatistikleri. (2008). T.C. Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü, Ankara.
Tüzün, Z. (1997). Life events, depression, social support systems, reasons for living and suicide probability among university students. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, ODTÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Williams, D. E. ve D'Alessandro, J. D. (1994). A comparison of three measures of androgyny and their relationship to psychological adjustment. Journal of Social Behavior and Personality, 9(3), 469-480.
Zhang, J., McKown, R. E., Hussey, J. R., Thompson, S. J. ve Woods, J. R. (2005). Gender differences in risk factors for attempted suicide among young adults: Findings from the Third National Health and Nutrition Examination Survey. Annuals of Epidemiology, 15, 167-174.
Zimet, G. D., Dahlem, N. W., Zimet, S. G. ve Farley, G. K. (1988). The Multidimensional Scale of Percieved Social Support. Journal of Personality Assessment, 52, 30-41.